-
بازار عظیم داخلی، فشار کربنی و رقابت جهانی؛ معادلهای که آینده را رقم میزند؛
فولاد هند: گذر از کمیت به کیفیت
هند دیگر فقط «تولیدکننده انبوه فولاد» نیست؛ این کشور بر سر دو راهی ایستاده است: یا با نوسازی فناوری، کاهش کربن و جهش در محصولات پیشرفته، به قطب نوین فولاد سبز جهان بدل میشود، یا در دام هزینههای سنگین لجستیک، وابستگی به زغالسنگ و فشارهای زیستمحیطی گرفتار خواهد ماند. بازار ۱.۴ میلیارد نفری هند و مصرف سرانه پایین فولاد، شکافی طلایی برای جهش تقاضاست؛ فرصتی که با سیاستهای درست میتواند موتور رشد اقتصادی کشور شود.
-
اثر انحرافی کسری بودجه دولت بر آمارهای پولی؛
نقدینگی به ۱۱ هزار همت رسید
بانک مرکزی آمار پولی و نقدینگی کشور در خرداد ۱۴۰۴ را منتشر کرد؛ رشد نقدینگی نقطه به نقطه ۳۲.۴ درصد، بیشترین رقم در ۲۶ ماه اخیر، همراه با افزایش پایه پولی و فشار تورمی، اقتصاد ایران را با سیگنالهای هشدار مواجه کرده است.
-
احیای صنعت مس آمریکا چه درسهایی برای باقی کشورها دارد؟
از بحران تا رهبری جهانی
صنعت مس آمریکا در دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰ با بحرانی جدی مواجه شد. تولید کاهش یافت، اشتغال در معادن به شدت پایین آمد و سهم کشور از بازار جهانی مس افت چشمگیری را تجربه کرد. تحلیلهای اولیه، از جمله تحقیق جان تیلتون و هانس لاندزبرگ در سال ۱۹۹۷، نشان میداد که این صنعت به مرز افول کامل رسیده است. با این حال، تنها یک دهه بعد، همین صنعت توانست مسیر بازسازی را طی کند و به جایگاه رقابتی خود بازگردد.
-
روایت مرکز پژوهشهای مجلس از تولید برق در سال اول برنامه هفتم؛
برق در تله رشد؛ وعدهها عقب ماند
گزارش تازه مرکز پژوهشهای مجلس از «پایش شاخصهای کلان بخش برق» نشان میدهد سال ۱۴۰۳ اگرچه با فاصله از اهداف برنامه هفتم آغاز شد، اما نقطه عطفی برای روشن شدن تصویر واقعی صنعت برق کشور بود. افزایش ظرفیت نیروگاهی به بیش از ۹۴ هزار مگاوات، رشد تولید انرژیهای تجدیدپذیر و گسترش معاملات در بورس انرژی، همگی نشانههایی از حرکت تدریجی به سمت توسعه پایدار هستند. هرچند مسیر دشوار و پرچالش است، اما همین شفافسازی و رصد دقیق شاخصها میتواند زمینهساز تصمیمهای هدفمندتر و شتاببخشیدن به پروژههای حیاتی برق در سالهای پیش رو باشد.
-
ایراسین، نشانههای شکست رکود در اقتصادایران را بررسی میکند:
سیگنالهای امید از دل شامخ منفی
تورم بالا و افت شاخص شامخ اگرچه تصویر تیرهای از اقتصاد نشان میدهد، اما تحولات اخیر در بازار بدهی و مداخله فعالتر بانک مرکزی روزنهای از تغییر را آشکار کرده است. تثبیت نرخها در محدوده ۳۵ درصد و خرید اوراق از سوی بانک مرکزی، نشان میدهد سیاستگذار در مسیر متعادلسازی نقدینگی و کاهش فشار بر صنایع گام برداشته است. اگر این روند ادامه یابد، میتواند به بهبود دسترسی بنگاهها به منابع مالی، مهار رکود و بازگشت تدریجی اعتماد سرمایهگذاران منجر شود.
-
آیا بحران انرژی و مشکلات اقتصادی، جایگاه بزرگترین اقتصاد اروپا را متزلزل میکند؟
ترس از صنعتیزدایی
این موضوع که آلمان «سهم سود خود را از جهانی شدن» در ۱۵ سال گذشته از دست داده و در دوران نرخ پایین بهره، سرمایهگذاری در خدمات عمومی و زیرساختها انجام نداده، وزیر دارایی ایالت بادن-وورتمبرگ در جنوب آلمان را نگران میکند. آلمان در حال حاضر با بحران انرژی، رقابت فزاینده از طرف چین و احتمال وضع تعرفههای تجاری ۱۰ تا ۲۰ درصدی از سوی آمریکای دونالد ترامپ مواجه است و آقای بیاض میترسد که مدل کسب و کار این کشور، «فروبپاشد.»
-
سفرهای دیپلماتیک، راهی برای ورود تجهیزات معدنی باز میکند؟
فرصت معدنی در سایه سفر دیپلماتیک
بخش معدن، یکی از پایههای درآمدزای ایران در سالهای اخیر بوده که امروز بیش از هر زمان دیگری با بحران ماشینآلات فرسوده دستوپنجه نرم میکند. در چنین شرایطی، چین به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تجهیزات معدنی جهان، میتواند پاسخی برای بخشی از این بحران باشد. حال با توجه به سفر رئیس جمهور به چین باید دید آیا سفرهای دیپلماتیک میتوانند راهی تازه برای ورود تجهیزات مدرن معدنی به ایران باز کند؟
-
فولاد سبز، آزمون سیاست و اقتصاد؛
طرح دولت چین برای فولاد
وزارت صنعت و فناوری اطلاعات چین در 27 مرداد «طرح کار برای ثباتبخشی به رشد صنعت فولاد (۲۰۲۵-۲۰۲۶)» را منتشر کرد. سندی که در ظاهر صرفاً یک دستورالعمل اداری است، اما در واقع بازتابی از تلاقی سه چالش بزرگ اقتصاد چین است: خطر رکود قیمتی، الزامهای کربنزدایی و فشارهای بینالمللی.
-
چگونه میتوان از ظرفیت سرمایههای خرد برای توسعه انرژی پاک استفاده کرد؟
مردم، سرمایه، انرژی
در حالی که دولتها با محدودیت منابع مالی برای توسعه زیرساختهای انرژی مواجهند، بهرهگیری از سرمایههای خرد مردمی میتواند ضمن تسریع روند توسعه انرژیهای پاک، به توزیع عادلانهتر منافع اقتصادی این صنعت کمک کند. تجربه کشورهای موفق نشان میدهد که گذار به انرژیهای تجدیدپذیر تنها با مشارکت فعال همه ذینفعان از جمله دولت، بخشخصوصی، نهادهای مالی و جوامع محلی امکانپذیر است.
-
چالش اصلی پذیرش هوش مصنوعی در صنعت معدن چیست؟
عصر بیم و امید
پیشرفتهای هوش مصنوعی باعث شده سرمایهگذاران باور کنند که بهکارگیری این تکنولوژی در آینده بازدهی بالایی خواهد داشت؛ آن هم نه فقط در صنعت معدن، بلکه در تمامی بخشهای اقتصاد. سوالی که باقی میماند این است: آیا این انتظارات برآورده خواهند شد یا حباب هوش مصنوعی که خیلی در مورد آن صحبت میشود، در نهایت خواهد ترکید؟
-
بخشنامه جدید وزارت صمت سرمایه را به چرخه معادن برمیگرداند؛
انضباط معدنی در راه است؟
سالهاست قانون معادن ایران میان تفسیرهای متناقض، بروکراسیهای فرساینده و معادن نیمهفعال گرفتار مانده است. بهرهبردارانی که بدون پرداخت حقوق دولتی، بدون طرح بهروز بهرهبرداری یا حتی بدون مسئول فنی، سالها پروانه را در دست داشتهاند، هم مانع گردش سرمایههای تازه شدهاند و هم منابع ملی را در وضعیتی منجمد رها کردهاند. حالا بخشنامه جدید وزارت صمت در پی آن است که این بنبست را بشکند؛ فرصتی سهماهه برای بدهکاران و معادن نیمهفعال تا خود را اصلاح کنند و همزمان تیغ سختگیری برای خلع ید سریع از کسانی که تنها پروانه را گروگان گرفتهاند. پیام اقتصادی این رویکرد روشن است: دولت میخواهد زمین بازی معادن را از سلیقه و پراکندگی خارج کرده و سرمایهگذاران واقعی را به میدان بازگرداند.
-
تحقق پروژههای دانشبنیان در دستور کار صنایع قرار گرفت:
اعتبارات مالیاتی؛ اهرم نوآوری در صنایع بزرگ
در قلب بزرگترین صنایع سنگین ایران، یک حرکت جسورانه در حال شکلگیری است. دو غول بزرگ صنعتی ایران، فولاد مبارکه و هلدینگ پتروشیمی خلیجفارس، به همراه وزارت علوم و معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری، تفاهمنامهای امضا کردهاند که تمرکز اصلی آن روی بهرهبرداری از اعتبارات مالیاتی برای پیشبرد پروژههای تحقیق و توسعه است. براساس قانون جهش تولید دانشبنیان و با حمایت مالیاتی ۵ هزار میلیارد تومانی، این تفاهمنامه، نه تنها هزینههای تحقیق و توسعه را کاهش میدهد، بلکه انگیزهای قدرتمند برای اجرای پروژههای دانشبنیان فراهم میکند.
-
هوش مصنوعی چگونه به افزایش فروش شرکتها کمک میکند؟
کاشف مشکلات
تیمهای فروش با چشماندازهای چالشی فزایندهای روبهرو هستند. تحقیقات اخیر مؤسسه مککینزی نشان داده که در طول ۵ سال گذشته، درصد خریداران «بنگاه به بنگاه» (B2B) که خواهان تعاملات فروش حضوری با تامینکنندگان جدید هستند، از ۵۰ درصد به ۳۵ درصد کاهش یافته است. این تحقیق، نشان از آن دارد که تمایل خریداران به تعامل با تیمهای فروش، دائم کمتر میشود. اما چگونه میتوان تیم فروش را از یک معاملهگر بازارگرمکن، به کاشف مشکلات مشتری تبدیل کرد؟
-
بنگاههای بزرگ راهحل خروج از بحران انرژی را نشان میدهند؛
شعلههای خاموش؛ موتورهای روشن
وقتی در تیرماه شعلههای سرخ کورههای صنعت یکییکی خاموش شدند، صحنهای رقم خورد که بیشتر به یک هشدار شبیه بود تا یک حادثه مقطعی. خاموشی نه از سقوط قیمت جهانی و نه از کمبود مواد اولیه، بلکه از قطع کامل برق آغاز شد؛ رخدادی که در لحظهای کوتاه، سکوت را جایگزین صدای ذوب و ریختهگری کرد و نشان داد مسئله تنها یک کارخانه یا یک صنعت نیست. گزارش این روزهای مرکز پژوهشهای مجلس حالا پرده دیگری از همین واقعیت را آشکار کرده است: اقتصاد ایران در تیرماه ۱۴۰۴ با رشد منفی ۰.۳ درصدی مواجه شده است؛ نشانهای روشن از اینکه موتورهای محرک تولید و سرمایهگذاری دیگر با سوخت گذشته حرکت نمیکنند.
-
تازهترین گزارش مرکز پژوهشهای مجلس زیر ذرهبین ایراسین؛
تیرماه سخت اقتصاد ایران
اقتصاد ایران در تیرماه ۱۴۰۴ با چالشهایی روبهرو شد و رشد اقتصادی کشور به منفی ۰.۳ درصد رسید؛ رقمی که با حذف سهم نفت حتی به منفی ۰.۶ درصد کاهش یافته است. این وضعیت در نگاه نخست نشانهای از کاهش شتاب سال گذشته است، اما در سطحی عمیقتر بیانگر ضرورت بازآرایی مسیر توسعه اقتصادی کشور است. کارشناسان معتقدند افت مقطعی رشد میتواند بهمثابه هشداری باشد تا سیاستگذاران و بنگاههای بزرگ، به سمت تقویت موتورهای پایدار رشد مانند سرمایهگذاری مردمی، توسعه صنایع #دانش_بنیان و ارتقای بهرهوری حرکت کنند.
-
استانداردهایی که آینده صنایع سنگین را بازنویسی میکنند؛
پایبندی به استانداردها، ابزار تازه رقابت صنایع
در یکی از بزرگترین کارخانههای فولاد اروپا، هر تن فلز تولید شده زیر ذرهبین دادهها قرار دارد. در دفتر مدیران، نمودارها و جداول حاصل از چارچوبهای ISO 14064-1 و ISO 14067 نشان میدهند که هر کاهش انتشار گازهای گلخانهای، چه تاثیری بر هزینه، بازار و رقابت جهانی دارد. تصمیمها دیگر بر اساس حدس و تجربه نیست؛ بلکه بر اساس دادهای گرفته میشود که مسیر آینده را روشنتر میکند. در خطوط تولید، مهندسان هر عملیات را با دقت پایش میکنند تا ردپای کربن محصول و سازمان به حداقل برسد و هر تصمیم، گامی به سوی پایداری واقعی باشد.
-
چرا صنایع بزرگ، به دنبال شتابدهندهها، استارتاپها و هستههای نوآور هستند؟
از فناوریهای پایدار تا هستههای نوآور
صبح پنجشنبه (ششم شهریورماه) وقتی حسین سیماییصراف، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، به همراه استاندار اصفهان، قدم به محیط روشن و فضای پویای مرکز نوآوری فولاد مبارکه در دانشگاه صنعتی اصفهان گذاشتند، صحنهای پیش روی آنها قرار گرفت که شاید تصویر آینده صنعت ایران باشد: جوانانی که پشت میزهای کار اشتراکی مشغول طراحی الگوریتمهای جدید برای بهینهسازی خطوط تولید هستند، هستههای فناور که در بخشی دیگر، از ایدههای آزمایشگاهی خود شرکتهای نوپا میسازند و پایاننامههایی که به جای خاک خوردن در کتابخانهها، به گرنتهای میلیاردی تبدیل شدهاند. این صحنه، بیش از یک بازدید رسمی بود؛ نشانهای از تغییر یک پارادایم.
-
دوگانه سخت نوسازی ناوگان ماشینآلات معدنی؛ راه چاره چیست؟
تولید داخل یا واردات؟!
بهرهگیری از ظرفیتهای معدنی کشور، مانند دیگر حوزههای تولیدی، علاه بر آنکه مستلزم وجود نیروی انسانی و مدیریت کارآمد است، نیازمند بهکارگیری فناوریهای بهروز و ماشینآلات پیشرفته است. با این حال، شواهد موجود حاکی از وضعیت بسیار نامساعد ماشینآلات معدنی در کشور دارد. کارشناسان تاکید دارند، برقراری تعادل میان تولید ماشینآلات معدنی و واردات آن، لازمه تحقق رشد ۱۳ درصدی در بخش معدن محسوب میشود.
-
میزان مصرف انرژی، چه تأثیری بر رشد اقتصادی کشورها دارد؟
نگرانی چندبُعدی
امنیت انرژی در گذشته، به در دسترس بودن منابع، امنیت عرضه، خودکفایی، تنوع انرژی و مقرونبهصرفه بودن آن محدود میشد. اما تحولات جهانی مانند همهگیری کرونا، تغییرات اقلیمی، درگیریهای نظامی و کمبود منابع، موجب تغییر درک این مفهوم شده و آن را به یک نگرانی چندبعدی تبدیل کرده است. امروزه، امنیت انرژی نهتنها شامل تأمین پایدار انرژی، بلکه کاهش تأثیرات زیستمحیطی و افزایش بهرهوری نیز میشود.
-
تغییر نقشه راه مواد معدنی حیاتی آمریکا؛
بازار جهانی مواد معدنی در تحولات تازه
وزارت زمینشناسی آمریکا (USGS) در تازهترین بازنگری خود فهرست مواد معدنی حیاتی (Critical Minerals) را با تغییرات چشمگیری بهروزرسانی کرد؛ تغییراتی که از زمان انتشار نخستین فهرست در سال ۲۰۱۸ بیسابقه محسوب میشوند. در این نسخه، سه ماده معدنی مس، پتاس و سیلیکون به جمع ۵۴ ماده معدنی موجود اضافه شدهاند و در عین حال دو ماده، تلوریوم و آرسنیک، از فهرست حذف شدند.
-
در نشست خبری دومین همایش ملی فولاد مطرح شد؛
نقشه راه تابآوری فولاد ایران
صنعت فولاد ایران امروز بر سر دو راهی مهم ایستاده است؛ از یکسو بحران ناترازی انرژی، رکود در بازار داخلی و محدودیتهای صادراتی، سایهای سنگین بر آینده این صنعت انداخته و از سوی دیگر، ظرفیتهای عظیم ایجادشده در زنجیره تولید، امید به استمرار توسعه را زنده نگه داشته است. بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، در نشست خبری همایش ملی فولاد تأکید کرد که این همایش تنها یک گردهمایی صنعتی نیست، بلکه فرصتی است برای گفتوگو، تبادل تجربه و یافتن مسیرهایی برای تابآوری در برابر طوفانهای پیشِرو. دومین همایش ملی فولاد با شعار «تابآوری» میخواهد نشان دهد که فولادسازان ایرانی نهتنها به دنبال عبور از تنگناها هستند، بلکه قصد دارند با همگرایی، سرمایهگذاری در فناوریهای نو و همکاریهای بینالمللی، خود را برای فصل تازهای از توسعه آماده کنند. برگزاری این رویداد در شرایط دشوار کنونی، نشانهای است از عزم صنعت فولاد ایران برای آنکه در بزنگاه تاریخی پیشِرو، به جای عقبنشینی، آینده خود را بازآفرینی کند.
-
ایراسین فعالیت یک ساله شرکت آب و فاضلاب را بررسی کرد؛
ظرفیتهای مغفول آبی
شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور در گزارش عملکرد یکساله خود تصویری نهچندان امیدوارکننده از روند اجرای طرحهای عمرانی ارائه کرده است؛ گزارشی که نشان میدهد تنها نیمی از پروژههای آبرسانی و کمتر از نیمی از پروژههای فاضلاب مصوب در سال گذشته به مرحله اجرا رسیده و شکاف مزمن میان پوشش آبرسانی و دسترسی به شبکه فاضلاب همچنان پابرجا مانده است.
-
صنایع سنگین ایران در حال تبدیل شدن به بازیگران بزرگ برق هستند؛
تراز برق ایران با سرمایهگذاری صنعتی
برخلاف سالها تصور عمومی، صنایع بزرگ نه تنها مصرفکنندهای پرهزینه برای شبکه برق کشور نیستند، بلکه با اجرای قانون مانعزدایی و احداث دهها نیروگاه جدید، در حال تبدیل شدن به ناجی کمبود ۱۷.۵ گیگاواتی برق ایران هستند؛ جایی که غولهای معدنی بار اصلی تأمین پایدار انرژی کشور را بر دوش گرفتهاند.
-
اقتصاد چرخشی، چه منافعی برای اتحادیه اروپا به دنبال دارد؟
چرخه هوشمند
با توجه به پیشرفتهای اخیر در حوزه اقتصاد چرخشی، اتحادیه اروپا سیاستهای بلندپروازانهتری در این زمینه اتخاذ کرده است. بر اساس برنامه اقدام اقتصاد چرخشی اتحادیه اروپا (۲۰۲۰) و توافقنامه سبز اروپا، هدف اصلی کاهش ۵۵ درصدی انتشار گازهای گلخانهای تا سال ۲۰۳۰ و دستیابی به بیطرفی کربنی تا سال ۲۰۵۰ است. انتظار میرود که این رویکرد به کاهش ۶۰ درصدی مصرف مواد اولیه و ۵۰ درصدی کاهش ضایعات تا سال ۲۰۳۰ منجر شود.
-
افزایش ارزش فلزات گرانبها ادامه دارد؛ چه کسی آنها را میخرد؟
پناهگاه امن
از بحران اقلیمی گرفته تا ریاست جمهوری ترامپ و افزایش بیثباتی ژئوپلیتیک، جهان را وارد نااطمینانی بیشتری کرد. طبق یک تجربه تاریخی، بسیاری از مردم، در جستوجوی امنیت و اطمینان مالی به طلا روی آوردهاند. اما چرا دنیا، قرنها محسور این فلز زرد شده؟ و چگونه ترس از بحران مالی پای دولتها را به این پناهگاه امن باز کرد؟
-
چگونه یک صنعت ساختار قدرت میسازد؛
درس ژاپن برای فولاد
ژاپن در فولاد نه بهخاطر منابع، بلکه بهواسطهی برتری در فرایندها، کنترل کیفیت و مالکیت فکری قدرتمند، موقعیتی فراتر از ظرفیت خام یافته است. رقابت کنونی دیگر در تناژ نیست؛ در ترکیب شیمیایی کنترلشده، فرایندهای ریفاینینگ، و قابلیت تضمین مشخصههای مهندسی است.
-
پیشبینی بازار فولاد در شهریور؛ قیمتها به کدام سو خواهند رفت ؟
تلاطم در بازار فولاد چین
بازار فولاد در چین، این تابستان با تضاد عجیبی مواجه شد: قراردادهای آتی محصولات فولادی افت شدیدی داشتند، اما بازار نقدی نسبتاً مقاوم مانده است. میلگرد در بورس شانگهای تا پایان ژوئن با قیمت ۲۹۸۲ یوان معامله شد که ۱۴٪ پایینتر از اوج زمستانی بود. همزمان، سنگآهن و کک در بورس دالیان بیش از ۶٪ کاهش یافتند. حتی در اوایل اوت، معاملات آتی میلگرد و ورق گرم ۲٪ دیگر سقوط کردند. این ریزش آتیها عمدتاً ناشی از ضعف تقاضای داخلی و انباشت عرضه بود، اما بازار نقدی با وجود فشار نزولی تابآوری نسبی از خود نشان داد.
-
چرا عربستان سعی دارد اقتصاد خود را متنوع کند؟
زندگی فراتر از نفت
عربستان سعودی با چالش پیچیدهای مواجه است: این کشور هم برای تأمین مالی حقوقهای دولتی و زیرساختهایش، و هم برای پیشبرد بخشهای غیرنفتی بر اساس چشمانداز ۲۰۳۰، بهشدت به درآمدهای نفتی خودش وابسته است. حاکمیت عربستان، اذعان دارد که گذار جهانی انرژی و پیامدهای اقتصادی آن اجتنابناپذیر است، اما همچنان رویکرد محتاطانهای دارد تا از وقوع یک تغییر سریع جلوگیری کند.
-
بنزین سوپر آماده عرضه در بورس انرژی شد؛
بازآفرینی شفافیت در بازار سوخت
بورس انرژی ایران اعلام کرده است که آماده آغاز عرضه بنزین سوپر وارداتی در رینگ بینالملل است؛ اقدامی که میتواند نقطه عطفی در شفافسازی بازار سوخت، کاهش رانتهای پنهان و ایجاد یک مسیر تازه برای ارزآوری کشور باشد.
-
دنیای عاری از کربن، چه آیندهای برای صنعت فولاد رقم خواهد زد؟
فوران تغییر
آینده صنعت فولاد بهطور گستردهای تحتتأثیر تحولات زیستمحیطی و نیاز به تولید پایدارتر قرار خواهد گرفت. این در حالی است که زیرساختهای فرسوده، بهویژه در کشورهای توسعهیافته و افزایش تقاضا برای فولاد از سوی کشورهای در حال توسعه، سازگاری این صنعت با چالشهای زیستمحیطی را دشوارتر کرده است. همین مسائل و نیاز به سرمایهگذاری مجدد در تأسیسات قدیمی به همراه ضرورت انتقال به روشهای تولید پایدارتر، بهویژه با اهداف جهانی که بر دستیابی به صفر خالص کربن تا سال ۲۰۵۰ تاکید دارند، آینده این صنعت را پیچیده کرده است.