پایگاه خبری تحلیلی ایراسین، در حال حاضر، حدود ۴۰۰ میلیارد دلار GDP سالانه فولاد کشور است. عددی که نشان می‌دهد، بالغ بر ۴و نیم درصد GDPکل کشور به این صنعت بزرگ اختصاص دارد. همچنین ارزش افزوده صنعت فولاد کشور حدود ۲۰ میلیارد دلار است؛ یعنی اگر فرض کنیم که این صنعت، به طور کلی در کشورمان وجود نداشت، ناچار بودیم برای رفع نیاز فولادی کشور، سالانه ۲۰ میلیارد دلار به اقتصاد کشور وارد کنیم. این در حالی است که امروز کل این مبلغ در داخل کشور تولید و هزینه می‌شود. در چنین وضعیتی، ما برای سالانه ۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی در زمینه صنعت فولاد در حال رایزنی از کشورهای دیگر هستیم، در حالی که یک قیاس کلی میان این ۵ میلیارد دلار نیاز به سرمایه‌گذاری و آن ۲۰ میلیارد دلار فولادی که در کشور تولید می‌شود، نشان می‌دهد که ارزش ذاتی سرمایه‌گذاری در صنعت فولاد در کشور ما چقدر مهم و ارزنده است.

خالی از لطف نیست که به تجربه‌ام درباره حضور در جلسه‌ای اشاره کنم. حدود ۵ سال قبل در سازمان توسعه تجارت، جلسه‌ای به منظور رفع مشکلات صادرات دو کالای فرش و فولاد برگزار شد. در آن جلسه متوجه شدیم که بالغ بر ۱۰۰ میلیون دلار صادرات فرش کشور است و این در حالی بود که ما در آن جلسه بر سر رقمی بالغ بر ۱۰ میلیارد دلار در زمینه صنعت فولاد مذاکره و بررسی می‌کردیم! هرچند معتقدم سایر کالاها به ویژه فرش از حیث ارزش افزوده، میزان اشتغال و ارزآوری برای کشور بسیار قابل توجه هستند و نباید آنها را دست‌کم گرفت، اما واقعیت این است که وقتی صنعت فولاد را در زنجیره اقتصادی کشور با سایر مولفه‌ها و کالاهای دیگر مقایسه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که ظرفیت بسیار ویژه‌ای از حیث اقتصادی در صنایع بزرگی همچون فولاد، معدن و پتروشیمی وجود دارد. بنابراین، در چنین شرایطی باید بستر لازم را برای رشد صنعت فولاد که به عنوان یک صنعت پیشران در کشور شناخته می‌شود، فراهم و امکان توسعه روزافزون آن را مهیا ساخت. امروز زنجیره فولاد کشور مفتخر است که علاوه بر تولید فولاد، تأمین آب و برق را هم بر عهده دارد، به دلیل همین مسئولیت‌پذیری صنعت فولاد است که دولت باید امتیاز ویژه‌ای برای آن قائل باشد و بر سر عهد خود در تأمین انرژی موردنیاز تولید صنایع ازجمله صنایع فولادی بماند.

صنعت فولاد هیچ‌گاه حتی در زمان دشوار تحریم‌های ظالمانه با مشکل لاینحل مواجه نبوده و توانسته هرکجا که لازم بوده به تأمین از داخل بپردازد. اما بدون تردید این صنعت به‌تنهایی نمی‌توانند حلال مشکلات خود باشد و ضرورت دارد، دولت و مجلس دست‌به‌دست هم دهند و با همگرایی بیشتر مشکلات موجود را مرتفع کنند. از موضوعات مهم در زمینه صنعت فولاد این است که سال‌هاست بر این موضوع تاکید می‌کنیم که نباید فولاد را ذیل موضوعات تنظیم بازار قرار داد. به طور مثال، کالایی مانند ورق به دلیل اینکه عرضه و تقاضای آن با هم نسبتاً برابر است، نیازمند تنظیم بازار است و همچنان تا دو سال آینده لازم است که این تنظیم بازار برای آن انجام شود. ولی کالایی که در تولید میلگرد و تیر آهن و… کاربرد دارد، به هیچ وجه نیازمند دخالت دولت نیست. این ناشی از الزامات عرضه در بازار بورس است که مفاسد زیادی را به دلیل اطلاعات اشتباهی که به تولیدکننده می‌دهد، ایجاد می‌کند.

وقتی میزان عرضه داخلی ما در کشور به میزان تقاضا نرسیده است، به این معناست که میزان تولید از جایی به بعد باید از کشور صادر شود. از سوی دیگر، توجه کنید، با قیمتی که گازوئیل دارد، تا ۵ سال آینده دیگر کسی نمی‌تواند یک کیلوگرم آهن از وسط کویر ایران صادر کند. چون هزینه بسیار گزافی خواهد داشت. بنابراین، باید با یک آینده‌پژوهی جدی درباره صنعت فولاد مشکلات فعلی و بعدی را مورد بررسی قرار داده و برای رفع آنها گام برداریم. دولت نیز بخواهد یا نخواهد روزی دست از سر صنعت فولاد برمی‌دارد و الزامات تنظیم بازاری نیز طی چند سال آینده از فولاد برداشته می‌شود.

آنچه امروز برای صنعت فولاد کشور اهمیت دارد آن است که آینده را به درستی ارزیابی و پیش‌بینی کند و با رویه‌های غلط و نادرست ظرفیت‌هایی که می‌تواند در آینده شامل صنعت فولاد کشور شود و به دنبال آن سود و سرمایه‌ای به سوی کشور روانه کند را از بین نبریم. امروز حتی از حیث تجاری نیز الزامات توسعه صنعت فولاد و ضرورت برون‌رفت از بحران‌های فعلی جدی است. قویاً توصیه می‌کنم، توسعه صنعت فولاد الزاماً باید در مرزهای آبی کشور و مناطق پُرآب کشور باشد. امروز همه باید این موضوع را فریاد بزنیم که به هیچ وجه هیچ توسعه فولادی در مناطق غیرآبی کشور نباید صورت گیرد.

رسول خلیفه سلطانی-دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران