-
تنشهای ژئوپلیتیک، چگونه زنجیرههای تأمین بنگاهها را متأثر میکند؟
برندگان بازی جدید
بحران زنجیرههای تأمین برای سازمانهای صنعتی تنها یک تهدید نیست؛ بلکه فرصتهایی نیز در دل این وضعیت وجود دارد. هرچه زنجیرههای تأمین یک بنگاه کارآمدتر و قدرتمندتر باشند، توان عرضه و تأمین کالا و خدمات برای مصرفکنندگان از سوی سازمان بالاتر میرود. چنین بنگاههایی بهواسطه برخورداری از زنجیرههای تأمین ضداختلال، برندگان بازی جدیدی هستد که در عرصه تجارت جهانی در حال رخ دادن است.
-
دولت چگونه میتواند مسیر نوآوری را در بنگاههای بزرگ تسهیل کند؟
رشد مبتنی بر تخریب خلاق
تخریب خلاق، فرآیند ریزش و رویش در یک اقتصاد آزاد و سالم است که باید دائماً اتفاق بیفتد. شرکتهای کارآمدتر جای شرکتهای ناکارآمد و ضعیف را بگیرند تا بهترین خدمات با کمترین قیمت در اختیار مصرفکنندگان قرار بگیرد. بسیاری معتقدند، دولت باید جلوی ورشکستگی و شکست کسبوکارها را بگیرد، اما شومپیتر تاکید دارد که حمایت دولت به بهای از بین رفتن نوآوری و رقابت در اقتصاد است.
-
آیا منطقه منا، آماده صادرات محصولات نوآورانه و راهحلهای پایدار میشود؟
کمربند خورشید
صنایع فولاد و هیدروژن خاورمیانه و شمال آفریقا آماده ایفای نقشی کلیدی در گذار جهانی به سمت صنایع پایدار هستند. با گذار به سمت اقتصادی سبز و پایدار، ارزش بازار فولاد و هیدروژن سبز نیز به صورت چشمگیری افزایش خواهد یافت و کشورهایی که خود را مهیای این گذار سبز کردهاند، منافع اقتصادی زیادی به دست خواهند آورد. این نوشتار به بررسی آینده صنعت فولاد کشورهای منتخب منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا میپردازد.
-
فرانسه، چگونه در مبارزه با مواد زائد غذایی موفق شد؟
گذر از اقتصاد خطی
زبالههای غذایی نشانهای از اقتصاد خطی است که سبب تخریب مستقیم و غیرمستقیم منابع (مواد خام، آب، انرژی و…) میشود. این شاخص بر اساس هدفهای توسعه پایدار سازمان ملل برای افق سال ۲۰۳۰ است. پیشگیری از تولید زبالههای غذایی از اولویتهای مهم برنامههای کمیسیون اروپا در اقتصاد چرخشی است و سیاست آن کاهش ۵۰ درصدی حجم ضایعات غذایی است که به محل دفن زبالهها فرستاده میشوند.
-
قوانین تکنولوژی جهان، چگونه نوشته میشود؟
دیگ جوشان
دولتها مدتهاست ارزش تعیین استانداردها را درک کردهاند. روزگاری بریتانیا و آلمان بر سر ویژگیهای تلگراف با هم رقابت میکردند. اما امروز، نبرد بر سر تعیین استانداردها بین چین و غرب در جریان است. آینده تکنولوژی، از ارتباطات بیسیم گرفته تا محاسبات کوانتومی و هوشمصنوعی در معرض یک تغییر بزرگ قرار گرفته است. اما قوانین تکنولوژی جهان، چگونه و در کدام کشور نوشته میشود؟
-
استخراج از بستر اقیانوس؛ راهی به سوی آیندهای سبز است یا آغاز فاجعهای زیستمحیطی؟
گردبادی زیر آب
جهان به سمت انرژیهای پاک حرکت میکند و نیاز به فلزات کمیاب مثل کبالت، نیکل و منگنز سر به فلک کشیده است. در این میان، گرههای معدنی کف اقیانوس بهعنوان جایگزینی جذاب مطرح شدهاند: منابعی بکر که بدون نیاز به تخریب جنگلها یا کار کودکان، میتوانند نیازهای فناوریهای سبز را تأمین کنند. اما حتی اگر تمام موانع موجود برطرف شوند، آیا میتوان آینده سبز را با به خطر انداختن ناشناختهترین اکوسیستمهای زمین ایجاد کرد؟
-
چرا تدوین استراتژی صنعتی در تقابل با سیاست رقابت قرار ندارد؟
تنظیمگری در سیاستهای صنعتی
دیدگاه سنتی تمایل دارد، سیاست صنعتی و سیاست رقابت را در تقابل با یکدیگر قرار دهد. با وجود این، بسیاری معتقدند، میتوان آنها را با هم آشتی داد و بهعنوان مکمل یکدیگر در نظر گرفت. مشکلات اقتصادی کنونی جهان همچون تغییرات آب و هوایی و رشد اندک بهرهوری، مجموعهای از چالشها را ارائه میدهد که نیازمند طراحی استراتژی صنعتی و مداخله صحیح دولت برای طراحی این سیاستها است. بنابراین مهم است که علاوه بر درک نقایص رویکردی دولتها، دلایل اساسی شکستهای مکرر در اجرای استراتژیهای صنعتی را بررسی کنیم.
-
عدم توجه به ESG چگونه مانع توسعه معادن در آمریکای لاتین شد؟
سبز در برابر قهوهای
آمریکای لاتین، نقش بسیار مهمی در استخراج و فرآوری مواد معدنی دارد و در بلندمدت میتواند تأمینکننده قابل اتکای مواد معدنی مورد نیاز برای تحول جهانی انرژی باشد. آمریکای لاتین مسئول تولید ۴۰ درصد مس و ۳۵ درصد لیتیوم دنیاست و پتانسیل قابل توجهی در تولید گرافیت، نیکل، منگنز و عناصر خاکی کمیاب دارد. با تمام اینها، عدم مزیتسازی از پروژههای معدنی برای مردم محلی، مشکلاتی برای توسعه معادن ایجاد کرده است.
-
تجربه چین در تربیت نیروی متخصص، چه راهی را نشان میدهد؟
شکاف مهارت
هر سال میلیونها فارغالتحصیل چینی با مدرک دانشگاهی وارد بازار کار میشوند، اما بسیاری شغل مناسبی پیدا نمیکنند و به مشاغل کمدرآمد روی میآورند. در مقابل، دهها میلیون فرصت شغلی در صنایع و فناوری به دلیل کمبود نیروی متخصص خالی میماند. دولت چین با تاکید بر آموزش فنی و حرفهای و ارتقای جایگاه آن تلاش میکند این شکاف را پر کند، اما نگرش سنتی خانوادهها و ساختار نظام آموزشی، مانع تغییر سریع شده است.
-
نیروی کار پنهان
داستان هوش مصنوعی، داستان انسانهایی است که در سایه ماشینها کار میکنند. از راجش در هوبلی هند گرفته تا کریستال در میشیگان آمریکا، این کارگران گمنام هستند که به فناوری جان میدهند. اما همانطور که فی لی میگوید: پرورش یک مدل هوش مصنوعی، مثل پرورش یک کودک است. زمان میبرد، و بدون انسانها، این کودک هرگز بزرگ نخواهد شد.
-
در عصر بیثباتیها، آیا غولهای فولاد اروپا دوام میآورند؟
تحول کورهها
سال ۲۰۲۴ برای صنعت فولاد اروپا سالی پرنوسان بود؛ جایی که غولهایی مانند آرسلورمیتال، تیسنکروپ و توسیالی هلدینگ در میان فشارهای ژئوپلیتیک، تورم، الزامات کربنی و رقابت منطقهای، مسیرهایی متفاوت پیمودند. در حالیکه برخی شرکتها با کاهش تولید روبهرو شدند، ترکیه با جهش تولید جایگاه خود را تثبیت کرد. مسیر سال ۲۰۲۵ نیز پرچالش اما امیدوارکننده است؛ با تمرکز بر فولاد سبز، تثبیت انرژی و بازگشت ساختوساز، بازیگران بزرگ در حال بازتعریف موقعیت خود هستند.
-
ارزیابی برنامه توسعه عمان چه آیندهای را برای این کشور ترسیم میکند؟
عمان ۲۰۴۰
عمان در برنامه ۲۰۴۰ خود که سندی منطبق بر واقعیتهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی این کشور است در پی این است تا با ابزار اقتصاد بتواند قدرت خود را به عنوان یک بازیگر منطقهای مسجل و به عنوان یک بازیگر فرامنطقهای تقویت بخشد؛ رویکردی مهم که برای ارزیابی شایسته آن نباید از نقش رقبای منطقهای این کشور همچون امارات متحده عربی و عربستان سعودی غافل شد. نگارنده در این یادداشت بر آن است تا به این پرسش، پاسخ دهد.
-
سبک رهبری آیندهنگرانه هوانگ، چطور انویدیا را به قدرتی جهانی تبدیل کرد؟
جادوی «جنسنگ هوانگ»
داستان انویدیا، از یک استارتآپ کوچک در حوزه بازیهای ویدئویی تا تبدیل شدن به یکی از باارزشترین شرکتهای فناوری جهان، بازتابی از ریسکپذیری و بینش جنسن هوانگ، بنیانگذار آن است. هوانگ با نگاهی متفاوت به معماری تراشهها و تمرکز بر کاربردهای غیرسنتی، راه را برای کاربردهای عظیم هوش مصنوعی در علم، صنعت و کسبوکار هموار کرد. انویدیا امروز، فراتر از یک تولیدکننده سختافزار به عنوان شتابدهنده انقلاب دیجیتال شناخته میشود.
-
آیا سیطره فناوری، سلطه بنگاهها بر اقتصادجهانی را همیشگی خواهد کرد؟
قدرت مقیاس
در دنیای پیچیده امروز، مقیاس قدرت است. شرکتهای بزرگ، با دسترسی به منابع، فناوریهای نوین مثل هوش مصنوعی، و نفوذ سیاسی، از رقبای کوچکتر پیشی گرفتهاند. آنها میتوانند هزینههای سنگین را بهتر مدیریت کنند، از دادهها بهره ببرند و در بحرانها سریعتر بازیابی شوند. در مقابل، شرکتهای کوچک زیر بار هزینهها و رقابتهای سنگین، برای بقا میجنگند. در این میان، فناوری و سیاست، موتورهای محرک سلطه غولها بر اقتصاد هستند.
-
آیا مازاد فولاد چین، اقتصاد جهان را به گروگان گرفته است؟
شمشیر داموکلس
در دو دهه اخیر، چین با مازاد ظرفیت تولید فولاد و سیاستهای صادراتی تهاجمی، نقشه بازار جهانی را بازآرایی کرده است. کاهش تقاضای داخلی و بحران املاک این کشور را به سمت صادرات گسترده سوق داده، تا جایی که با دامپینگ، رقبا را از میدان بیرون رانده است. این روند منطق رقابت را مختل کرده و کشورهای زیادی را وادار به اعمال تعرفه کرده است. چین عملاً در حال صادرات بحران داخلی خود به جهان است.
-
تحلیل رولندبرگر از کلانروندهای جهانی از منظر راهبردی و سرمایهگذاری
نقشهای از فردا
در میانه تلاطمهای جهانی، از تغییرات اقلیمی گرفته تا دگرگونیهای ژئوپلیتیک و ظهور فناوریهای بنیادین، چشمانداز سال ۲۰۵۰ نه یک پیشبینی ساده، بلکه نقشهای از مسیرهای احتمالی تحول است. گزارش راهبردی مؤسسه Roland Berger با عنوان «2050: Megatrends» تصویری دقیق، دادهمحور و سیستماتیک از شش کلانروند اثرگذار بر آینده جهان ترسیم میکند که بهطور فزایندهای بر سیاستگذاری، سرمایهگذاری، کسبوکار و حیات اجتماعی تأثیر خواهند گذاشت.
-
از رقابت ژئوپلیتیک تا مشارکت صنعتی؛ فولاد ایران چه فرصتهایی در آفریقا دارد؟
پنجره جنوب
تحریمها، رقابت جهانی و عطش مواد اولیه، ایران را به قارهای کشاندهاند که گنجینهای از معادن است: آفریقا. با داشتن صنعت فولاد و معدن توسعهیافته، ایران اکنون بهدنبال بهرهبرداری از ذخایر غنی سنگآهن، منگنز و بوکسیت این قاره است. در حالی که چین و غرب در حال شکلدهی به آینده معدنی آفریقا هستند، ایران نیز فرصتی برای ورود هوشمندانه و بومیسازی فناوری دارد. این گزارش، نقشه راه حضور راهبردی تهران در آفریقا را ترسیم میکند.
-
نقش دولت در تضمین بازگشت سرمایه بنگاهها در پروژههای نیروگاهی چیست؟
سرمایهگذاری راهبردی
چشمانداز امروز بخش انرژی در ایران بیش از هر زمان دیگری نیازمند اصلاحات ساختاری و بازنگری در مدل حکمرانی است. تداوم یارانههای گسترده، قیمتگذاری غیرواقعی و مداخلات مستقیم دولت، پایداری عرضه انرژی را با چالش روبهرو کرده و انگیزه بنگاههای بزرگ صنعتی را برای ورود به حوزه تولید انرژی کاهش داده است. در چنین شرایطی، اصلاح تدریجی نظام تعرفهگذاری و حذف یارانههای پنهان، نهتنها به ایجاد بستر جذب سرمایهگذاری خصوصی کمک میکند، بلکه مسیر شکلگیری بازار رقابتی و پایدار انرژی را نیز هموار میسازد.
-
چرا شرکتهای هندی از سرمایهگذاری در پروژههای توسعه طفره میروند؟
غولهای محتاط
علت احتیاط شرکتهای هندی در سرمایهگذاری، به خاطرات تلخ گذشته بازمیگردد. در دهه ۲۰۰۰، توسعههای شتابزده باعث بدهیهای سنگین و بحران بانکی شد. اصلاحات دولت مودی، از پاکسازی بانکها تا اجرای مالیات بر کالا و خدمات (GST)، نتوانسته است این ترسها را از بین ببرد. شرکتها همچنان نگران پایداری سیاستها و امنیت فضای کسبوکار هستند و با تردید به سرمایهگذاری مینگرند. به نظر میرسد مشکل فراتر از موانع مالی یا قانونی باشد. شرکتها همچنان نسبت به آینده تردید دارند: آیا بازار به اندازه کافی بزرگ است؟ آیا سیاستهای دولت پایدار خواهد ماند؟ آیا فضای کسبوکار امن است؟
-
هوش مصنوعی چگونه احساسات پنهان جلسه فروش را تحلیل کرد؟
صورتجلسه ماشینی
در این داستان، هوش مصنوعی یک شرکت، گزارش جلسه ماهانه تیم فروش را تهیه کرده است. AI با دقتی وسواسگونه هر حرکت، جمله، حالت چهره و حتی حرکات چشم حضار را تحلیل کرده و نتیجهای بیش از حد جزئی و غیرقابلتحمل تولید کرد. هوش مصنوعی حتی گزارش داده که برخی اعضا از طریق چت رمزگذاریشده در طول جلسه با هم پیام رد و بدل کردهاند، یا یکی از حضار چه زمانی اخم کرده یا چشمانش را چرخانده است.
-
چرا حضور بنگاههای بزرگ در پروژههای زیربنایی، حیاتی است؟
راهبرد مقیاس
در هیچ جای جهان، توسعه زیرساخت بدون تکیه بر بنگاههای بزرگ محقق نشده است. اگر قرار است ایران از توسعه حداقلی به جهشی پایدار برسد، راهی جز آزادسازی ظرفیت غولهای اقتصادی نیست. اما این مسیر، نیازمند بازنگری جدی در سیاستگذاری و برداشتن موانع ساختاری است؛ چراکه بدون اصلاح این قواعد، حضور بنگاههای بزرگ نه فراگیر خواهد شد و نه ماندگار؛ و توسعه، همچنان رویایی دستنیافتنی باقی میماند.
-
چرا کشورهای بزرگ برای منابع معدنی حیاتی اوکراین صف کشیدهاند؟
گنجهای مدفون
در حالی که گلوله و موشک آسمان اوکراین را میشکافند، زمینهای این کشور به عرصهای تازه برای رقابتهای جهانی بدل شدهاند. توافق تاریخی اوکراین با اتحادیه اروپا برای دسترسی به ذخایر لیتیوم، تلاش برای کاهش وابستگی به چین و همزمان، بازی پیچیدهای میان آمریکا، کانادا و حتی چین! آیا اوکراین میتواند در میانه جنگ، معادلات جهانی مواد معدنی حیاتی را بازتعریف کند؟ این داستانی است از گنجهای معدنی، رقابت ژئوپلیتیک، و دغدغههای زیستمحیطی در دل یک کشور جنگزده!.
-
«لئون توپالیان» از چشمانداز «نوکور» برای تحول فولاد و توسعه زیرساختهای دیجیتال میگوید؛
فراتر از فولاد
آیا یک شرکت فولاد، میتواند به بازیگری کلیدی در توسعه زیرساختهای دیجیتال بدل شود؟ مدیرعامل نوکور، غول فولادسازی آمریکا، بر این باور است که پاسخ مثبت است. این شرکت با ورود به حوزه ساخت تاسیسات سفارشی مراکز داده و توسعه فولاد بدون کربن، از مرزهای سنتی صنعت فراتر رفته است. در گفتوگویی اختصاصی مکنزی با لئون توپالیان، او از چشمانداز تازهای میگوید که میتواند آینده صنعت فولاد و اقتصاد زیرساختی آمریکا را دگرگون سازد.
-
چگونه شرکتهای بزرگ، زیرساختها را بازطراحی کردهاند؟
بنگاههای توسعهساز
در اقتصاد نوین، شرکتهای بزرگ صنعتی و خدماتی نقش فراتر از کسبوکار صرف ایفا میکنند. این «بنگاههای توسعهساز» در کشورهایی چون کرهجنوبی، هند، چین و عربستان سعودی، به پیشران تحولهای راهبردی تبدیل شدهاند. آنها با همسویی اهداف تجاری با برنامههای ملی، از گذار به انرژیهای پاک تا نوسازی زیرساختها، نشان میدهند رشد اقتصادی و توسعه فناورانه میتواند همزمان با پیشرفت اجتماعی و زیستمحیطی پیش برود و موتور توسعه پایدار باشند.
-
دولت چگونه میتواند تسهیلگر ارزشآفرینی بنگاهها شود؟
بازی هوشمند
این گزارش به طور جامع نقش حیاتی دولت در جذب سرمایهگذاریهای زیرساختی را نشان میدهد. با درک چرایی سهم بالای بخش خصوصی در کشورهای توسعهیافته و اینکه چگونه سیاستهای پایدار و مشوقهای هدفمند ریسک سرمایهگذاری را کاهش میدهند، خواننده تفاوتهای عملکرد اقتصادی کشورها را بهتر میفهمد. همچنین، توضیح درباره اصلاحات نهادی و تغییر نقش دولت به تسهیلگری، اهمیت همکاری هوشمندانه دولت و بنگاهها را در مسیر توسعه پایدار روشن میکند.
-
فرآیند ادغام، چگونه میتواند آلام مزمن معادن ایران را درمان کند؟
هموارسازی جاده ناهموار
صنعت معدن ایران با وجود ذخایر غنی، سهم کمی در تولید ناخالص داخلی دارد و با مشکلاتی چون پراکندگی معادن کوچک، فرسودگی تجهیزات و کمبود فناوریهای نوین مواجه است. ادغام شرکتهای معدنی بهعنوان راهکاری استراتژیک میتواند مجموعههای بزرگتر و قدرتمندتری ایجاد کند. آینده صنایع بزرگ به شرکتهایی تعلق دارد که با تحولات جهانی همگام شوند و از ابزارهایی مانند ادغام برای افزایش بهرهوری و تقویت رقابتپذیری استفاده کنند، تا نقش مؤثری در توسعه اقتصادی کشور ایفا کنند.
-
آیا اخراج مهاجران، میتواند ضربهای جدی به صنعت معدن وارد کند؟
کارگران بیپروانه
به رغم جنجالها درباره تأثیر مهاجران افغانستانی بر اقتصاد ایران، شواهد نشان میدهد حضور آنان در بخشهایی مانند معدن بسیار محدود بوده و خروجشان بحرانزا نیست. رکود معادن بیشتر ناشی از کمبود نقدینگی و بیثباتی اقتصادی است. در مقابل، مشاغل خدماتی و ساختمانی به نیروی مهاجر وابستهترند و با چالش مواجه میشوند. در نهایت، موفقیت در مدیریت مهاجرت، نیازمند رویکردی واقعگرایانه، مرحلهای و همراه با اصلاحات بازار کار است، نه تصمیمات دفعی و بدون پیوست اقتصادی!.
-
چرا ابرقدرتها در پی گنجینههای زیر اقیانوس آرام هستند؟ و چرا حق با آنهاست؟
مسابقه در اعماق
در دل تاریکی اقیانوس آرام، نبردی خاموش بر سر آینده انرژی جهان در جریان است. این مقاله پرده از رقابتی پنهان برمیدارد که در آن سیاست، محیط زیست و فناوری به هم گره خوردهاند. با تحلیلی جسورانه، تصمیم ترامپ و ناکارآمدی نهادهای جهانی، اهمیت بازنگری در قوانین منابع دریایی و فرصتهای پیشروی کشورها را برای دسترسی به فلزات حیاتی در عصر انرژی پاک برجسته میسازد.
-
چرا رقابت بر سر مواد معدنی حیاتی، آینده اقتصاد جهانی را رقم میزند؟
اتمهای استراتژیک
این گزارش از فایننشال تایمز به وضوح نشان میدهد که تسلط بر بازار مواد معدنی حیاتی، همانند تسلط گذشته بر نفت و زغالسنگ، کلید قدرت اقتصادی و امنیتی در قرن ۲۱ است. در حالی که چین با سرمایهگذاریهای گسترده و سیاستهای انحصاری، تسلط خود را بر فرآوری و تأمین این مواد تثبیت کرده، غرب بهویژه آمریکا، با نگرانی به دنبال راهی برای کاهش وابستگی و تضمین امنیت زنجیره تأمین است. جنگ تجاری ترامپ با چین تنها آغاز ماجرا بود؛ امروز، هر تصمیم در حوزه مواد معدنی حیاتی میتواند معادلات ژئوپلیتیک و اقتصادی جهان را تغییر دهد. آیا آمریکا و متحدانش خواهند توانست از سلطه چین رهایی یابند؟
-
معادلات نوین ژئوپلیتیک، چگونه نقش تنگه هرمز را تغییر میدهد؟
عصر تازه تنگهها
در جغرافیای انتقال انرژی، تنگهها تنها گذرگاه نیستند؛ بلکه نموداری از روابط قدرت، فناوری و سیاستند. تنگه هرمز، با سابقهای چند دههای در نقش «گلوگاه جهانی انرژی»، اکنون در حال بازتعریف نقش خود است. دادههای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۴ نشان میدهند که نه وابستگی کشورها به آن پایان یافته و نه اهمیتش به کلی فروکش کرده، اما زیر پوست این ثبات، دگرگونیهای زیرساختی و ژئواکونومیک در جریان است که نقش آن را از انحصار به انتخاب تغییر دادهاند.