پایگاه خبری تحلیلی ایراسین، یکی از بزرگ‌ترین مشکلات کشور در حوزه صنعت و معدن، معضل مدیریت صحیح، اصولی و پایدار آن است. چنانکه امروز شرایطی نامطلوب در این حوزه وجود دارد که ناشی از مدیریت نادرست طی سال‌های اخیر است. اگر امروز ۱۷ هزار مگاوات کمبود برق داریم (توجه کنید که این رقم بسیار بالا و قابل توجه است)، بخش زیادی از این معضل به مشکلات داخلی باز می‌گردد و نباید به دنبال مقصر و دلایل ایجاد آن در خارج از کشور بود و قطعاً چنانچه روش مدیریت ما درست شود بی‌شک این مشکلات نیز حل خواهد شد. خوشبختانه اتاق بازرگانی بخشی را به عنوان «مرکز پژوهش و بررسی‌های اقتصادی» راه‌اندازی کرده است تا بتواند به پیگیری امور مربوط به حوزه فعالیت خود در ارتباط با دولت بپردازد و خبر خوب آنکه اتاق بازرگانی اخیراً توانسته است در تعامل با دولت مبلغ ۲۵۰ همت را در اختیار موضوع ناترازی انرژی قرار دهد.
موضوع صنعت و رشد و پیشرفت آن رکن اصلی توسعه و پیشرفت کشور است و اگر صنعت نتواند چنانکه باید به مرز شکوفایی برسد، سایر بخش‌ها نیز دچار رکود و بی‌رونقی خواهد شد. در زنجیره صنعت فولاد اولین مشکل مربوط به ماشین‌آلات و تجهیزات است. چنانکه امروز ماشین‌آلات و تجهیزات مناسب و استانداردی در کشور وجود دارد اما متأسفانه سوختی که برای آنها مصرف می‌شود سوخت مناسبی نیست. چنانکه سوخت مورد نیاز ماشین‌آلات و تجهیزات یور و۶ است اما وقتی این ماشین‌آلات و تجهیزات وارد کشور می‌شوند، ناچاریم سوخت آنها را بر اساس منابع و سوخت موجود در کشور تأمین کنیم و این اولین مشکلی است که بر سر راه صنعت فولاد ایجاد می‌شود. آیا مصلحت نیست که کشور ما سوخت مورد نیاز این ماشین‌آلات و تجهیزات را وارد کند و آیا نباید سیاستگذاری در این حوزه مورد بازنگری قرار گیرد؟! زمانی که در اولین گام، یعنی تأمین سوخت دچار مشکل باشیم، در گام‌های بعدی همچون اکتشاف و بازدهی مورد نظر نیز دچار مشکل خواهیم شد. وقتی حتی برای تأمین فولاد تا ۱۰۰ سال آینده نیز دارای مزیت اقلیمی هستیم، چرا نباید به فکر حل مشکلاتی باشیم که می‌دانیم به زودی در این حوزه ایجاد می‌شوند و بازدهی و تولید ما را تحت تأثیر مستقیم خود قرار می‌دهد؟!
بازاریابی برای مازاد تولید فولاد
امروز به دلیل عدم حکمرانی و سیاستگذاری مناسب در صنعت فولاد، کل زنجیره با یک چالش روبه‌رو شده است. برنامه‌ریزی درست به معنای آن است که وقتی میزان مصرف داخل امروز کشور، حدود ۲۰ میلیون تن و میزان تولید داخل کشور فولاد، بالغ بر ۳۳ میلیون تن است؛ باید از خود بپرسیم برنامه مشخص و مدون ما برای این مازاد تولید که میزان قابل توجهی نیز هست، چیست؟ آیا ما برای ورود و به دست گرفتن بازارهای جهانی در سال‌های آینده برنامه‌ای داریم؟ و آیا برای تولید فولاد سبز تمهیدات لازم را اندیشیده‌ایم؟
همه این موارد، سوالاتی است که نشان می‌دهد، باید صنعت فولاد را از صفر تا صد تحت نظارت و رصد دقیق قرار دهیم و این راهی ندارد به جز اینکه نظام حکمرانی، کشور را بر اساس اصول و مبانی درست و منطقی برنامه‌ریزی و هدایت کند و با حل مشکلات فعلی صنعت فولاد زمینه رشد و شکوفایی هرچه بیشتر آن را فراهم سازد. سیاستگذار باید برنامه‌ریزی و تصمیمات خود را در حوزه صنعت فولاد بر اساس سند آمایش سرزمین استوار کند و بداند که در نظر نگرفتن این رکن مهم، خود به عاملی بازدارنده در صنعت فولاد تبدیل می‌شود.
در بخش معدن، نگرانی تنها در حوزه شناخت اکتشافات نیست؛ بلکه در زمینه عملیات اکتشافات است و همان قدر که برای تأمین سوخت مورد نیاز ماشین‌آلات و تجهیزات نگرانیم، همان قدر نیز برای میزان و کیفیت تولید محصول در یک دهه آینده دغدغه داریم. اگر سرمایه‌گذاری در بخش مدیریت زنجیره صنعت و معدن به عنوان موضوعی مهم در نظر گرفته شود، در انتهای مسیر تمامی چالش‌ها را حل خواهیم کرد. ولی وقتی نتوانیم نسخه واحدی برای سرمایه‌گذاری اولیه و تأمین نیروی انسانی داشته باشیم مشکلات نیز بر سر جای خود باقی خواهند ماند.
نیاز به ۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری
از سال ۱۳۱۷ که قانون معادن در کشور عملیاتی شده است تا امروز حدود ۵۰ میلیارد دلار در کل بخش معدن سرمایه‌گذاری شده است. این رقم امروز با در نظر گرفتن استهلاک ارزش در بانک‌مرکزی ۱۰ میلیارد دلار است! براساس برآوردها، برای اجرایی‌شدن برنامه هفتم توسعه در بخش معدن به ۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز داریم که باید توسط سرمایه‌گذار خارجی انجام شود، چراکه انجام چنین کاری خارج از توان داخل کشور است. در این مسیر نیز باید به فکر راهکارهایی بر اساس واقعیت‌های توسعه اقتصادی کشور باشیم. رشد ۱۳ درصدی در بخش صنعت و معدن بدون به کار گرفتن راهکارهایی برای حل این معضلات مقدور نیست و از همین الان باید به فکر چاره بود.
محمدرضا بهرامن-رئیس خانه معدن ایران
ارسال نظر