به گزارش ایراسین، آغاز بهره‌برداری از پروژه عظیم سیماندو (Simandou) در گینه، که یکی از بزرگ‌ترین و غنی‌ترین ذخایر سنگ‌آهن جهان با عیار بالای ۶۵ درصد به‌شمار می‌رود، فصل تازه‌ای در رقابت ژئواقتصادی صنعت فولاد گشوده است. این پروژه با ظرفیت نهایی حدود ۱۲۰ میلیون تن در سال و سرمایه‌گذاری بیش از ۲۰ میلیارد دلار، در قالب مشارکت شرکت‌های چینی، ریوتینتو و دولت گینه، پس از چند دهه تأخیر وارد مدار تولید شده است.
هدف گینه از توسعه این پروژه صرفاً صادرات مواد خام نیست، بلکه این کشور قصد دارد از سیماندو به‌عنوان اهرمی اقتصادی و سیاسی برای ارتقای جایگاه خود در بازار جهانی مواد اولیه فولاد و ایجاد ارزش‌افزوده داخلی استفاده کند. بر اساس اعلام مقامات وزارت معادن گینه، بخشی از تولید این معدن به‌جای چین، مستقیماً روانه بازارهای اروپا و خاورمیانه خواهد شد تا این کشور سهمی در زنجیره در حال شکل‌گیری فولاد سبز (Green Steel) به‌دست آورد.
سنگ‌آهن سیماندو با عیار بالا و ناخالصی پایین، به‌ویژه برای استفاده در فرآیندهای احیای مستقیم و فولادسازی با کوره قوس الکتریکی (DRI-EAF) مناسب است؛ فرآیندهایی که در مسیر جهانی کاهش انتشار کربن، جایگزین کوره‌های بلند سنتی می‌شوند.
فرصت‌ها و تهدیدها برای ایران و منطقه
ورود سیماندو به بازار جهانی، می‌تواند برای ایران و سایر تولیدکنندگان منطقه خلیج‌فارس همزمان فرصت و تهدید ایجاد کند. از یک‌سو، افزایش عرضه جهانی سنگ‌آهن پرعیار ممکن است قیمت‌ها را در میان‌مدت تعدیل کند و بر تولیدکنندگان سنگ‌آهن کم‌عیار داخلی فشار وارد سازد. اما از سوی دیگر، دسترسی به چنین منابعی در آفریقا می‌تواند امکان توسعه زنجیره‌های فولاد سبز و کم‌کربن را برای شرکت‌های بزرگ ایرانی مانند فولاد مبارکه، ذوب‌آهن اصفهان و فولاد خوزستان فراهم کند.
در شرایطی که اروپا و شرق آسیا به‌سرعت در حال تنظیم سیاست‌های جدید برای واردات فولاد کم‌کربن هستند، ایران می‌تواند با بهره‌گیری از سنگ‌آهن پرعیار آفریقایی و فناوری‌های نوین احیای مستقیم، جایگاهی راهبردی در صادرات فولاد سبز به این بازارها به‌دست آورد.
الزامات سیاست‌گذاری و زیرساختی
در بعد سیاست‌گذاری، ایران نیازمند تدوین یک نقشه راه جامع برای تأمین مواد اولیه و توسعه فناوری‌های نوین فولادسازی است. سرمایه‌گذاری در خطوط گندله‌سازی پیشرفته، تولید آهن‌اسفنجی پرعیار، و همچنین توسعه زیرساخت‌های بندری و حمل‌ونقل دریایی برای واردات مواد اولیه از غرب آفریقا، از جمله ضرورت‌های پیش‌رو است.
علاوه بر آن، انعقاد قراردادهای بلندمدت با تأمین‌کنندگان آفریقایی می‌تواند امنیت تأمین مواد اولیه را در شرایط نوسان بازار جهانی تضمین کند. در این میان، شرکت‌های بزرگ ایرانی باید به سمت ایجاد کنسرسیوم‌های بین‌المللی و همکاری با شرکت‌های منطقه‌ای و آسیایی در حوزه معدن و فولاد حرکت کنند تا از فرصت‌های ناشی از این تحولات بهره‌برداری مؤثر داشته باشند.
سیماندو؛ آغاز عصر تازه در رقابت جهانی فولاد
پروژه سیماندو صرفاً یک طرح معدنی نیست، بلکه نقطه عطفی در بازتعریف زنجیره ارزش جهانی فولاد و مواد اولیه آن محسوب می‌شود. گینه با در اختیار داشتن ذخایر غنی و همکاری همزمان با چین و شرکت‌های غربی، عملاً در حال بازیگری در دو سوی رقابت ژئواقتصادی جهان است.
در چنین شرایطی، کشورهایی مانند ایران که در آستانه گذار به تولید فولاد کم‌کربن قرار دارند، باید با نگاه راهبردی و آینده‌نگرانه، جایگاه خود را در نقشه جدید بازار جهانی تثبیت کنند. بی‌تردید، آینده صنعت فولاد نه تنها در تولید بیشتر، بلکه در تولید پاک‌تر، هوشمندتر و متصل‌تر به زنجیره ارزش جهانی رقم خواهد خورد و سیماندو یکی از نخستین نشانه‌های این تغییر دوران است.
ارسال نظر