-
داده و هوش مصنوعی چگونه کشف مواد را متحول کردند؛
مرگ آزمونوخطا در مهندسی
در جهانی که رقابت فناوری به سرعت از مقیاس کارخانهها به مقیاس داده و الگوریتم منتقل شده است، علم مواد نیز وارد عصر تازهای شده است. ابتکار «ژنوم مواد» (MGI) که در سال ۲۰۱۱ معرفی شد، پاسخی راهبردی به یک بنبست تاریخی بود: زمانبر، پرهزینه و پرریسک بودن توسعه مواد جدید. امروز، با همافزایی دادههای عظیم، شبیهسازیهای پیشرفته و هوش مصنوعی، MGI در حال بازتعریف منطق کشف و طراحی مواد است؛ تحولی که نهتنها مسیر نوآوری در انرژی، سلامت و فناوری اطلاعات را شتاب میدهد، بلکه نسبت میان علم، صنعت و مزیت رقابتی کشورها را نیز دگرگون میسازد. اما چگونه هوش مصنوعی و دادهها مرزهای طراحی مواد را جابهجا میکنند؟
-
معاون علمی و اقتصاد دانش بنیان رئیسجمهور مطرح کرد:
مسیر نوآوری با هوش مصنوعی
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیسجمهور، با بازدید از پردیس هوش مصنوعی و نوآوری دیجیتال ایران، تأکید کرد که نوآوری واقعی تنها با عمل، آزمون و ساخت محصول واقعی محقق میشود. به گفته حسین افشین، کشورها از نظر دانش عقب نمیمانند، بلکه دیر تصمیم گرفتن و عبور نکردن از حرفهاست که باعث عقبماندگی میشود. امروز ۷۰ محصول فناورانه در این پردیس عرضه شده است، نشان از آن دارد که مسیر هوش مصنوعی، مسیر ریسک، تلاش و تجربه عملی است و آینده با شعار و حرف ساخته نمیشود، بلکه با ساختن، تجربه کردن و بهبود مداوم محصول واقعی شکل میگیرد.
-
پناپ طرح برگزیده جشنواره اندیشمندان جوان شد؛
هوشمندسازی بومی در مدار افتخار
در پی شتابگیری راهبرد هوشمندسازی در زنجیره معدن و صنایع معدنی، شرکت پروژههای نیرو و اتوماسیون پاژ (پناپ) ـ از شرکتهای سرمایهپذیر صندوق سرمایهگذاری خطرپذیر فولاد مبارکه ـ با کسب عنوان طرح برگزیده بخش هوشمندسازی معدن و صنایع معدنی در نهمین جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان، بار دیگر جایگاه فناوریهای بومی پیشرفته در آینده صنعت ایران را به رخ کشید.
-
در بخش هوشمندسازی معدن و صنایع معدنی؛
پناپ برگزیده جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان شد
شرکت پروژههای نیرو و اتوماسیون پاژ (پناپ) از شرکتهای سرمایهپذیر صندوق سرمایهگذاری خطرپذیر فولاد مبارکه، در نهمین جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان برگزیده شد.
-
دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانشبنیان مواد و ساخت پیشرفته معاونت علمی ریاستجمهوری؛
سرمایهگذاری خطرپذیر؛ کلید رشد فناوری
وحید ضرغامی، دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانشبنیان مواد و ساخت پیشرفته معاونت علمی ریاستجمهوری، سرمایهگذاری خطرپذیر و ابزارهای قانونی مانند اعتبار مالیاتی را بهعنوان ابزارهای کلیدی حمایت از اکوسیستم نوآوری و رشد فناوری در صنایع بزرگ کشور معرفی کرد و از صنایع خواست بیش از پیش از ظرفیت شرکتهای دانشبنیان برای توسعه و بومیسازی اقلام راهبردی استفاده کنند.
-
میز تخصصی صنعت فولاد در ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل میشود؛
هدایت فولاد کشور به سمت نوآوری
میز تخصصی صنعت فولاد با هدف احصای مسائل اولویتدار، ارائه راهکارهای عملیاتی دانشبنیان و ارتقای حکمرانی این صنعت راهبردی، با حضور نمایندگان صنعت، دانشگاه و دستگاههای اجرایی در ستاد علم و فناوری شورایعالی انقلاب فرهنگی تشکیل شد.
-
معاون استراتژی و توسعه فناوری فولاد مبارکه مطرح کرد:
نوآوری؛ تنها مسیر رشد فولاد مبارکه
معاون استراتژی و توسعه فناوری فولاد مبارکه گفت: برای ادامه رشد گروه فولاد مبارکه و تحقق مأموریت اصلی آن که خلق آینده بهتر است، عاملی جز نوآوری راهگشا نیست.
-
رئیسجمهور در آئین گرامیداشت هفته حمل و نقل مطرح کرد؛
ضرورت اصلاح شبکه حملونقل با فناوری نوین
رئیسجمهور با تأکید بر اینکه حملونقل ستون فقرات توسعه کشور است، گفت: همانگونه که در بدن انسان اختلال در شریانهای اصلی، حیات را مختل میکند، هرگونه نارسایی در شبکههای اصلی حملونقل نیز موجب عقبماندگی، ناترازی و افزایش هزینهها خواهد شد و اصلاح این مسیر تنها با نگاه علمی، یکپارچه و مشارکت همهجانبه ممکن است.
-
مواد آینده چگونه طراحی میشوند؟
ژنوم مواد؛ انقلاب خاموش علم آینده
فناوری ژنوم مواد، نوآوری کلیدی در علم مواد، با ترکیب آزمایشهای با توان بالا، محاسبات پیشرفته و پایگاههای داده، فرآیند تحقیق و توسعه مواد نوین را به شدت تسریع کرده است. این فناوری، که از سال ۲۰۰۲ مطرح و با پروژههای بینالمللی همچون MGI و Horizon 2020 توسعه یافته، میتواند به کاهش هزینهها، طراحی مواد پیشرفته برای صنایع الکترونیک، انرژی، هوافضا و پزشکی و ایجاد فرصتهای اقتصادی و اشتغال کمک کند. هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، استانداردسازی دادهها و همکاریهای بینالمللی از عوامل کلیدی موفقیت این فناوری در آینده هستند.
-
چشمانداز صنعت خودرو اروپا همچنان کمرمق باقی ماند؛
از تولید خودرو تا هوش مصنوعی
فولکسواگن پس از ۸۸ سال فعالیت در آلمان، برای اولین بار کارخانه درسدن را تعطیل میکند؛ تصمیمی که نتیجه فشار مالی شدید، فروش ضعیف در چین و اروپا و رقابت تنگاتنگ خودروهای برقی چینی است. این کارخانه که روزی نماد مهندسی لوکس آلمان بود، حالا قرار است به یک مرکز تحقیقاتی هوش مصنوعی و رباتیک تبدیل شود، نشانهای از تحولی بزرگ در مسیر صنعت خودرو اروپا است.
-
گرینواشینگ چگونه اعتماد مصرفکنندگان را میسوزاند؟
اقتصاد سبز زیر سایه تردید
در بازاری که «سبز بودن» به مزیت رقابتی بدل شده، مرز میان پایداری واقعی و نمایش تبلیغاتی هر روز باریکتر میشود. پژوهشی تازه از رفتار ۸۸۰ مصرفکنندگان برزیلی نشان میدهد که «گرینواشینگ» یا سبزنمایی جعلی، نهتنها وفاداری و رضایت مشتریان را از بین میبرد، بلکه با ایجاد سردرگمی و بیاعتمادی، برندها را در مسیر سقوط بازار محصولات سبز قرار میدهد؛ پیامی روشن که شفافیت، تنها برگ برنده شرکتها در اقتصاد سبز امروز است.
-
مدیر پژوهش و نوآوری فولاد مبارکه مطرح کرد:
۱۲۰۰ پروژه پژوهشی، دستاورد ماندگار فولاد مبارکه
مسعود هراتیان، مدیر پژوهش و نوآوری فولاد مبارکه، گفت: این شرکت از ابتدای فعالیت خود با نگاه راهبردی به پژوهش و نوآوری، بیش از ۱۲۰۰ پروژه پژوهشی مسئلهمحور را با همکاری گسترده دانشگاهها و مراکز علمی کشور به اجرا رسانده است؛ پروژههایی که علاوه بر خلق ارزش اقتصادی، افزایش بهرهوری و کاهش هزینههای تولید، نقش مؤثری در توسعه سرمایه انسانی، تقویت زیستبوم دانشبنیان و تحقق توسعه پایدار صنعت فولاد کشور ایفا کردهاند.
-
وقتی معدن صاحب «مغز دیجیتال» میشود:
انقلاب تصمیمسازی با دوقلوهای دیجیتال
دوقلوهای دیجیتال در حال عبور از مرز یک ابزار فناورانه و تبدیلشدن به «مغز تصمیمسازی» معادن و صنایع متالورژی هستند؛ جایی که معدن، کوره و خط نورد پیش از وقوع هر خطا، در یک جهان مجازی آزمون میشوند. پیوند دادههای بلادرنگ، هوش مصنوعی و شبیهسازیهای پیشرفته، این فناوری را به قلب معدنکاری و تولید فلز در عصر صنعت ۴.۰ بدل کرده است؛ قلبی که همزمان بهرهوری، ایمنی و سودآوری را بازتعریف میکند.
-
صندوق سرمایهگذاری خطرپذیر فولادمبارکه مسیر رشد شرکتهای دانشبنیان را هموار میکند:
پیشران نوآوری فولادمبارکه در تستا ۱۴۰۴
صندوق سرمایهگذاری خطرپذیر فولاد مبارکه (MSTID FUND) با معرفی ۱۰ شرکت پورتفوی خود در هفتمین نمایشگاه «تقاضای ساخت و تولید ایرانی» (تستا)، نقش پیشران نوآوری در صنعت فولاد را به نمایش گذاشت. این صندوق با تمرکز بر اقتصاد چرخشی، تحول دیجیتال و محصولات با ارزش افزوده بالا، نه تنها فناوریهای راهبردی صنعت را ارتقا میدهد، بلکه مسیر توسعه شرکتهای دانشبنیان و هستههای فناور کشور را از دانشگاه و پارکهای علم و فناوری تا بازار سرمایه هموار میکند. بازدید معاون اول رئیسجمهور نیز بر اهمیت این حرکت تاکید داشت.
-
PON، فناوری خاموشی که انقلاب ارتباطات جهان را زیر و رو میکند؛
مسابقه تسلیحاتی زیرساخت دیجیتال
بازار جهانی شبکه نوری غیرفعال (PON) با جهشی بیسابقه در مسیر فتح زیرساخت دیجیتال جهان قرار گرفته است؛ بازاری که از ۱۵.۵۰ میلیارد دلار در ۲۰۲۴ به ۴۸.۰۷ میلیارد دلار در ۲۰۳۲ میرسد. رشد انفجاری ۱۵.۴ درصدی این فناوری نشان میدهد PON دیگر صرفاً انتخاب اپراتورها نیست، بلکه به ستون فقرات 5G، شهرهای هوشمند و اینترنت چندگیگابیتی بدل شده؛ جایی که هیچ رقیب جدی توان ایستادن مقابلش را ندارد.
-
حمایت از خرید تجهیزات آزمایشگاهی دانشگاهها آغاز شد؛
نمایشگاه «ایرانساخت» افتتاح شد
سیزدهمین نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی «ایرانساخت» و بیستوششمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش، فناوری و فنبازار با حضور معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیسجمهور و وزیر علوم افتتاح شد؛ رویدادی که با تمرکز بر حمایت هدفمند از خرید تجهیزات پیشرفته، بهروزرسانی زیرساختهای آزمایشگاهی دانشگاهها و تقویت پیوند میان پژوهش و فناوری را دنبال میکند.
-
انقلاب کامپزیت آغاز شد:
اوجگیری جهانی با محرکهای هوافضا
بازار جهانی کامپوزیتهای با عملکرد بالا در میانه سه انقلاب صنعتی(سبکسازی، انرژی پاک و فناوری مواد پیشرفته) به نقطه جهشی تازه رسیده است. ارزش این بازار تنها در سال ۲۰۲۴ به ۶۰.۸۲ میلیارد دلار رسیده و طبق پیشبینیها تا ۲۰۳۲ به ۹۴.۵۱ میلیارد دلار میرسد. رشد پیوسته صنایع هوافضا، توربینهای بادی و خودروهای الکتریکی، این مواد سبک و فوقمستحکم را به ستون فقرات رقابتپذیری صنعتی آینده تبدیل کرده و مسیر توسعه فناوری را در آسیا، اروپا و آمریکای شمالی تحتتأثیر قرار داده است.
-
از «الکل چوب» تا انقلاب انرژی پاک؛
بازآرایی قدرت در بازار متانول
متانول، مولکول سادهای که روزگاری «الکل چوب» نامیده میشد، امروز به یکی از موتورهای پنهان اقتصاد جهانی تبدیل شده است. ارزش این بازار در سال ۲۰۲۴ به ۳۷.۵ میلیارد دلار رسید و مسیر رشد آن تا ۲۰۳۲ ادامه خواهد داشت. سلطه آسیا–اقیانوسیه، نقش تعیینکننده چین و حضور غولهایی مانند Methanex و زاگرس پتروشیمی، این صنعت را به میدان رقابتی بزرگ بدل کرده است. همزمان، فشارهای زیستمحیطی و گذار به سوختهای پاک، متانول را وارد دورهای تازه از تحول راهبردی کرده است.
-
فناوری که معادلات امنیت را بازنویسی میکند:
ظهور پهپادهای مهارشده
در جهانی که فشارهای ژئوپلیتیک و نیاز به آگاهی موقعیتیِ پیوسته هر روز پیچیدهتر میشود، پهپادهای مهارشده به عنوان «چشم باثبات» عصر جدید امنیت و زیرساخت سر برآوردهاند؛ فناوریای که با حذف محدودیت باتری، انتقال داده امن و حضور هوایی مداوم، مرز میان نظارت تاکتیکی و مدیریت هوشمند بحران را بازتعریف کرده و به یکی از پیشرانهای تحول در امنیت، ارتباطات و زیرساختهای حیاتی بدل شده است.
-
بررسی تغییر چهره نوآوری در فهرست خلاقترین شرکتهای ۲۰۲۵؛
چگونه نوآوری از «محصول» به «فرایند» تغییر ماهیت داد؟
نوآوری زمانی با محصولاتی سنجیده میشد که دیده و لمس میشدند؛ از موتورهای جت تا خطوط عظیم تولید. اما فهرست خلاقترین شرکتهای جهان در سال ۲۰۲۵ نشان میدهد که امروز میدان رقابت از «ساختن چیزها» به «هوشمندسازی روش انجام کارها» نقل مکان کرده است؛ جایی که الگوریتمها، پلتفرمهای ابری و دادهها، نهتنها چهره صنایع، بلکه منطق خلق ارزش در اقتصاد جهانی را بازتعریف کردهاند.
-
رقابت برای آبشیرینکنی ستون جدید امنیت آبی جهان شده است؛
خیز جهانی برای فناوریهای آبشیرینکنی
بحران جهانی آب، فناوریهای آبشیرینکنی را از یک گزینه جانبی به ستون اصلی امنیت آبی جهان تبدیل کرده است. ارزش این بازار در سال ۲۰۲۴ به ۲۵.۶۸ میلیارد دلار رسید و با رشد سالانه ۸.۶۸ درصدی تا ۲۰۳۲ به آستانه ۵۰ میلیارد دلار نزدیک میشود. **خاورمیانه و آفریقا با بیش از نیمی از سهم بازار، پیشتاز این تحولاند؛ مناطقی که کمبود منابع تجدیدپذیر و فشار اقلیمی، دولتها را به سمت سامانههای هیبریدی، فناوریهای RO و مدلهای PPP سوق داده است.
-
صنعت فولاد یک گام بلند بهسوی کربنزدایی برداشت؛
هوش مصنوعی در خدمت کربنزدایی
فناوری هوش مصنوعی با ورود به قلب فرآیندهای فولادسازی، گام بلندی در مسیر کاهش انتشار کربن برداشته است؛ بهطوری که شرکت Deep.Meta توانسته با بهکارگیری دوقلوی دیجیتال هوشمند، آلایندگی کارخانه فولاد Spartan UK را نزدیک به ۱۰ درصد کاهش دهد.
-
مدیریت یکپارچه انرژی با تکیه بر دادهمحوری و تحلیل لحظهای؛
افزایش سود صنایع فلزی با هوش مصنوعی
پلتفرم ویریدیس انرژی و پایداری، انقلابی در مدیریت انرژی و منابع صنایع پرمصرف مانند فولاد و آلومینیوم ایجاد کرده است. با ترکیب هوش مصنوعی، مدلهای شبیهسازی پیشرفته و دادههای لحظهای کارخانهها، ویریدیس نه تنها مصرف انرژی و منابع را بهینه میکند، بلکه با کاهش هزینهها، افزایش سودآوری و بهبود شفافیت عملکرد، چرخهای پایدار از کارایی عملیاتی و مدیریت هوشمند منابع را برای تولیدکنندگان فراهم میآورد. این پلتفرم، تجربهای یکپارچه و واقعی از مدیریت انرژی و منابع را از کف کارخانه تا سطح مدیریتی فراهم کرده و راه را برای صنایع سبز و کمهدررفت هموار میکند.
-
پیوند صنعت و فناوری با حمایت هدفمند از شرکتهای دانشبنیان؛
فناوری نوآورانه، مسیر درخشان فولاد مبارکه
در جلسه کمیته عالی صندوق سرمایهگذاری خطرپذیر فولاد مبارکه، محمدرضا شریفی، سرپرست معاونت استراتژی و توسعه فنآوری فولاد مبارکه با تأکید بر اینکه «تحکیم و گسترش ارتباط با شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان شرط اصلی ارزشآفرینی در زنجیره فولاد است»، بر ضرورت شکلگیری یک برنامه مشترک و برد–برد میان صنعت و زیستبوم فناوری تأکید کرد. او با اشاره به اینکه هنوز تا ایجاد یک زیستبوم نوآوری منسجم فاصله وجود دارد، خواستار اقدامات جدیتر، تعاملات گستردهتر و همافزایی مؤثرتر شد تا این همکاری به درختی تنومند در عرصه نوآوری صنعتی کشور تبدیل شود.
-
فناوریهای نوین نمکزدایی تضمینکننده امنیت آبی منطقه هستند؛
خلیج فارس؛ قلب شیرینسازی آب جهان
خاورمیانه، یکی از خشکترین نقاط جهان، با فشار شدید منابع آب مواجه است و دولتهای آن با اتکا به فناوریهای نمکزدایی و اسمز معکوس، تلاش میکنند آینده امنیت آبی خود را تضمین کنند. کشورهای حاشیه خلیج فارس اکنون بیش از ۲۵ درصد ظرفیت جهانی آب شیرینشده را تولید میکنند و برنامههای بلندمدت آنها نشان میدهد که تا ۲۰۵۰ این ظرفیت به بیش از ۸۰ میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید.
-
هوش مصنوعی، مغز متفکر صنعت برق؛
AI ستون فقرات شبکههای هوشمند
هوش مصنوعی اکنون ستون فقرات شبکههای برق و نیروگاهها شده و با بهینهسازی تولید و مدیریت انرژی، راهکارهای هوشمندانهای برای بهرهوری، تجدیدپذیرها و کاهش آلایندگی ارائه میدهد.
-
۲۰۲۵؛ سالی که نقشه انرژی جهان را از نو ترسیم کرد:
آستانه جدید رقابت انرژی
سال ۲۰۲۵ به نقطهای رسیدیم که دیگر نمیتوان آن را صرفاً یک «مقطع زمانی» در تقویم انرژی جهان دانست؛ این سال به آستانهای سرنوشتساز تبدیل شد که در آن شکاف میان تعهدات اقلیمی و واقعیتهای اقتصادی، نابرابری عمیق سرمایهگذاری میان شمال و جنوب، و رقابت فزاینده ژئوپولیتیکی بر سر منابع و فناوری، چهره واقعی نظم جدید انرژی را آشکار کرد. اکنون جهان در آستانه تصمیمی تاریخی ایستاده است: یا مسیر ۲۰۲۶ تا ۲۰۳۰ را با اقدام عملی، سرمایه واقعی و مدلهای منطقهای تابآور تعریف میکند، یا زیر بار تناقضها و کمبودهای ساختاری، آینده خود را به تعلیق خواهد برد.
-
مسیر رشد استارتآپها به تابآوری نظارتی و AI وابسته است؛
هوش مصنوعی، اکسیژن کسبوکار
در سال ۲۰۲۵، بازار استارتآپهای جهانی وارد یک «انفجار کامبرین» شده است؛ دورهای که در آن تقریباً تمام ارزشهای جدید و رشد سریع شرکتها حول محور هوش مصنوعی شکل گرفتهاند. نقشه استارتآپهای یونیکورن نشان میدهد که پلتفرمهای مبتنی بر AI نه تنها بیشترین ارزش را ایجاد میکنند، بلکه جایگاه جغرافیایی و اکوسیستم سرمایهگذاری را نیز دگرگون کردهاند و شرکتهایی که در این مسیر سرمایهگذاری نمیکنند، در معرض عقبماندگی و حتی انقراض قرار دارند.
-
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات مطرح کرد:
زیرساختهای دیجیتال؛ ضرورت آینده کشور
سیدستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، با تاکید بر اهمیت توسعه زیرساختهای دیجیتال در کشور، اعلام کرد که دولت سیزدهم با همکاری بخش خصوصی، پروژههای فیبر نوری، نسل پنجم و آمادهسازی برای نسل ششم ارتباطات را به عنوان پایههای اقتصاد دیجیتال دنبال میکند تا ایران را در مسیر دولت هوشمند و حکمرانی داده قرار دهد.
-
وقتی CCUS از حاشیه صنعت به سلاح استراتژیک قدرتهای جهانی تبدیل شد:
کلید تحول صنایع پرانتشار به مسیر سبز
در سال ۲۰۲۵، فناوری CCUS دیگر تنها یک ابزار آزمایشی نیست، بلکه نقش کلیدی در کاهش انتشار گازهای گلخانهای در صنایعی که کاهش آنها دشوار است ایفا میکند. پیشرفتهای مهندسی و هابهای مشترک، هزینهها را کاهش داده و امکان استفاده تجاری از این فناوری را فراهم کرده است. با این حال، محدودیتهای زیرساختی، شکاف سرمایهگذاری و چالشهای جهانی، CCUS را به یک ضرورت استراتژیک برای دستیابی به اهداف اقلیمی و توسعه پایدار تبدیل کرده است.