به گزارش ایراسین، حمیدرضا خسروانی‌پور، معاون طرح و توسعه فولاد مبارکه و قائم‌مقام مجری طرح نورد در حاشیه نمایشگاه متافو ۴۰۴ در گفت‌وگو با خبرنگار ایراسین در تشریح ابعاد «بسته مسیر ماندگار» و طرح‌های توسعه‌ای فولاد مبارکه اظهار کرد: فولاد مبارکه امروز تنها یک کارخانه فولادسازی در اصفهان نیست، بلکه با تعریف پروژه‌هایی به ارزش حدود ۶.۸ میلیارد یورو که در نقاط مختلف کشور متمرکز شده‌اند به «فولاد مبارکه‌ای به وسعت ایران» تبدیل شده است. وی تأکید کرد که این پروژه‌ها محدود به مجتمع مرکزی فولاد مبارکه نیست و با یک نگاه گروهی و ملی طراحی شده‌اند.

وی گفت: پروژه‌های فولاد مبارکه در سراسر کشور از شرق تا غرب و از جنوب تا شمال تعریف شده‌اند. با توجه به گستردگی زنجیره ارزش فولاد مبارکه و شرکت‌های زیرمجموعه آن، امروز توسعه‌های فولاد مبارکه عملاً به موتور پیشران اقتصادی کشور تبدیل شده است.

حضور ملی فولاد مبارکه و اثرگذاری منطقه‌ای

خسروانی‌پور توضیح داد: در پروژه‌های فولاد مبارکه تنوع بسیار زیادی وجود دارد؛ از پروژه‌های بالادستی تا پایین‌دستی. این تنوع موجب شده متخصص‌ها، پیمانکاران، تأمین‌کنندگان و شرکت‌های بسیاری از سراسر ایران درگیر اجرای این طرح‌ها شوند. در نقاط مختلف کشور از هرمزگان تا خراسان جنوبی و شمالی، از منطقه خواف تا کردستان و چهارمحال‌وبختیاری پروژه‌های فولاد مبارکه در حال اجراست و آثار اقتصادی آن در این مناطق کاملاً قابل مشاهده است.

وی افزود: در هر منطقه‌ای که فولاد مبارکه پروژه دارد، شاهد اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم، فعال شدن ظرفیت‌های محلی، رونق کسب‌وکارها و توسعه زیرساخت‌ها هستیم. زیرساخت‌هایی که برای اجرای پروژه‌ها ایجاد شده، خود به عاملی برای توسعه پایدار آن مناطق تبدیل شده است.

توسعه فقط فولادسازی نیست؛ حرکت به سمت پروژه‌های مولد اجتماعی

در ادامه، خبرنگار پرسید که آیا پروژه‌های توسعه‌ای فولاد مبارکه صرفاً در راستای فولادسازی است یا حوزه‌های دیگر نیز مدنظر قرار گرفته است؟

خسروانی‌پور در پاسخ گفت: ماهیت پروژه‌ها فولادسازی است، اما اثرات توسعه‌ای آن در حوزه‌های دیگر نیز خود را نشان می‌دهد. از سوی دیگر، ما در بخش مسئولیت‌های اجتماعی مسیر جدیدی را آغاز کرده‌ایم تا از کمک‌های نقدی سنتی فاصله بگیریم و به سمت پروژه‌های زیرساختی و مولد حرکت کنیم.

وی با اشاره به نمونه‌ای از این اقدامات توضیح داد: در همکاری مشترک با کمیته امداد در شهرستان مبارکه، فولاد مبارکه برای خانواده‌های کم‌بضاعت نیروگاه‌های خورشیدی خانگی ایجاد کرده است. این خانواده‌ها اکنون خودشان تولیدکننده برق و صاحب یک درآمد پایدار هستند. این به معنی یک حمایت بلندمدت و اثرگذار است.

توانمندسازی به جای کمک مالی

معاون طرح و توسعه فولاد مبارکه ادامه داد: در روستاها تلاش کرده‌ایم به‌جای پرداخت کمک نقدی، آموزش‌های تخصصی ارائه دهیم و زمینه ایجاد مشاغل پایدار را فراهم کنیم. در حوزه‌های قالی‌بافی، کشاورزی مکانیزه و فعالیت‌های مبتنی بر مهارت، آموزش‌های لازم توسط فولاد مبارکه ارائه شده است تا خانواده‌ها از یک وضعیت حمایتی خارج شده و به سمت مولد بودن حرکت کنند.

وی تأکید کرد: رویکرد فولاد مبارکه در مسئولیت‌های اجتماعی، ایجاد اشتغال پایدار، توانمندسازی جامعه محلی و تبدیل خانواده‌ها به فعالان اقتصادی است. هدف ما این است که هیچ خانواده‌ای در مناطق پیرامونی بیکار نباشد و هر کدام به یک واحد مولد کوچک تبدیل شوند.

حمیدرضا خسروانی‌پور در تشریح ابعاد جدید پروژه‌های توسعه‌ای فولاد مبارکه، به گستردگی اقدامات این مجموعه در حوزه‌های زیرساختی، زیست‌محیطی و توسعه منطقه‌ای اشاره کرد و گفت: فولاد مبارکه علاوه بر توسعه صنعتی، در حوزه گسترش راه‌های مواصلاتی، ساخت پل، تعریف جاده و اتوبان و کمک به توسعه بیمارستان‌ها و مراکز درمانی مناطق مختلف کشور نیز حضور مؤثر و فعال داشته است. در بسیاری از نقاط، تجهیزات پزشکی تأمین و بیمارستان‌ها بازسازی شده‌اند.

پروژه دومنظوره بازیافت آب صنعتی

وی با اشاره به پروژه بزرگ بازیافت و استحصال آب صنعتی توضیح داد: این پروژه برای فولاد مبارکه یک طرح دو منظوره است. از یک سو با جلوگیری از آلودگی سفره‌های زیرزمینی و بهبود شرایط بهداشتی مناطق پیرامونی، هزینه‌های خانوار در زمینه دفع فاضلاب کاهش یافته و سلامت عمومی ارتقا پیدا کرده است. از سوی دیگر، فولاد مبارکه با استفاده از همین آب بازیافتی نیاز صنعتی خود را تأمین می‌کند؛ بنابراین این پروژه به نفع جامعه و صنعت است.

تمرکززدایی و ایجاد خوشه‌های صنعتی در کشور

معاون طرح و توسعه فولاد مبارکه با اشاره به سیاست تمرکززدایی از مرکز کشور گفت: در پروژه‌های توسعه‌ای فولاد مبارکه، ما تمرکز خود را محدود به یک منطقه نکرده‌ایم. برای نمونه، در غرب کشور و در استان کردستان، یک خوشه صنعتی کامل شامل معدن، کنسانتره، گندله‌سازی، شمش و حتی توسعه زنجیره پایین‌دست برنامه‌ریزی شده است. این رویکرد موجب ایجاد اشتغال، توسعه منطقه‌ای و افزایش بهره‌وری در تولید می‌شود.

رویکرد صادراتی و توسعه در هرمزگان

وی درباره حضور فولاد مبارکه در هرمزگان و طرح‌های توسعه‌ای آن منطقه توضیح داد: هر پروژه بر اساس ویژگی‌های جغرافیایی و نیازهای آن منطقه تعریف می‌شود. هرمزگان به دلیل دسترسی به بنادر، جایگاه طبیعی برای توسعه پروژه‌هایی با رویکرد صادراتی است. هدف ما در این منطقه ایجاد ظرفیت‌هایی است که بتوانند حضور مؤثر و پایدار در بازارهای جهانی داشته باشند.

الزامات زیست‌محیطی؛ خط قرمز توسعه

معاون طرح و توسعه فولاد مبارکه تأکید کرد: یکی از اصول بنیادی فولاد مبارکه، رعایت کامل الزامات زیست‌محیطی در تمامی پروژه‌هاست. هر طرح توسعه‌ای تنها پس از انجام مطالعات کامل، تدوین پیوست زیست‌محیطی و دریافت تأییدیه از سازمان محیط‌زیست اجرا می‌شود. این الزام یک خط قرمز برای ماست و هیچ پروژه‌ای بدون ارزیابی‌های دقیق فنی و محیط‌زیستی آغاز نمی‌شود.

وی خاطرنشان کرد: تعریف هر پروژه نیازمند وجود زیرساخت‌های حیاتی مانند آب، برق، گاز، شبکه حمل‌ونقل و نیروی انسانی متخصص است. در برخی مناطق لازم است به بنادر نزدیک باشیم، در برخی دیگر لازم است کنار معادن قرار بگیریم. همه این تصمیم‌ها بر اساس مطالعات فنی، اقتصادی و زیست‌محیطی اتخاذ می‌شود تا توسعه فولاد مبارکه هم‌زمان پایدار، اقتصادی و متوازن باشد.

حرکت فولاد مبارکه به سمت محصولات پیشرفته و توسعه مبتنی بر اقتصاد چرخشی

خسروانی‌پور با تشریح استراتژی‌های کلان توسعه‌ای فولاد مبارکه، از تغییر رویکرد این گروه صنعتی به سمت تولید محصولات پیشرفته با ارزش افزوده بالا، توسعه زیرساخت‌های صادراتی و حرکت جدی به سمت اقتصاد چرخشی و پروژه‌های زیست‌محیطی خبر داد.

حرکت از «عصر تناژ» به تولید محصولات خاص و استراتژیک

معاون طرح و توسعه فولاد مبارکه با اشاره به رویکرد جدید فولاد مبارکه توضیح داد: گروه فولاد مبارکه مانند بنگاه‌های بزرگ فولادساز دنیا، از توسعه صرف در حوزه فولاد خام عبور کرده و تمرکز خود را بر تولید محصولات نهایی با ارزش افزوده بالا قرار داده است. امروز ظرفیت تولید فولاد خام کشور در آستانه اشباع قرار دارد و نیاز اصلی کشور، محصولات خاصی است که واردات آن‌ها سالانه ارزبری سنگینی دارد و ما توان تولید آن‌ها را در داخل کشور داریم.

وی افزود: در پروژه نورد گرم ۲، تولید گریدهای ویژه و APIهای خاص با قدرت و کیفیت بالا در دستور کار قرار دارد. در کنار آن، پروژه‌های نورد سرد مانند PLTCM و پروژه تولید ورق‌های سیلیکونی که محصولاتی کمیاب و کاملاً استراتژیک هستند، در حال اجراست و تلاش می‌کنیم تا پایان سال جانمایی نهایی آن‌ها انجام شده و مناقصات آغاز شود.

معاون طرح و توسعه فولاد مبارکه با اشاره به پروژه تولید ورق رنگی ویژه صنعت لوازم خانگی گفت: پروژه ورق‌های رنگی مخصوص لوازم خانگی اکنون ۴۱ درصد پیشرفت دارد و طبق برنامه جلو می‌رود. این پروژه می‌تواند کل نیاز کشور را تأمین کند و حتی صادرات داشته باشد. کیفیت این خط بسیار خاص است و قابلیت تولید طرح‌های متفاوت را دارد. همچنین هیچ‌گونه آلودگی زیست‌محیطی ندارد که از مزیت‌های مهم این پروژه به شمار می‌آید.

خسروانی‌پور تأکید کرد: هدف ما این است که ارزبری واردات محصولات خاص فولادی را تقریباً به صفر برسانیم. پروژه‌های در دست اقدام نیز دقیقاً در همین مسیر تعریف شده‌اند؛ تا جایی که صنایع خودروسازی، لوازم خانگی و صنایع برق و انرژی بتوانند از تولیدات داخلی با کیفیت بالا بهره‌مند شوند.

توسعه دانش طراحی و ساخت تجهیزات و کارخانه‌های فولادی

وی با اشاره به یکی از اهداف مهم فولاد مبارکه گفت: یکی از برنامه‌های بلندمدت ما حرکت به سمت کسب دانش طراحی و ساخت کامل پلنت‌های فولادی است. این مسیر پیچیده، زمان‌بر و هزینه‌بر است اما یک هدف راهبردی و بلندمدت برای استقلال صنعتی کشور محسوب می‌شود.

خسروانی‌پور با تأکید بر اینکه اقتصاد چرخشی در عمق تمام پروژه‌های فولاد مبارکه جاری است، افزود: ما اقتصاد چرخشی را ابتدا از حوزه آب آغاز کردیم. امروز آب در فولاد مبارکه طی ۶ مرحله بازیافت می‌شود. تصفیه‌خانه‌های فولاد مبارکه از مدرن‌ترین تصفیه‌خانه‌های کشور و هم‌سطح نمونه‌های پیشرفته جهانی هستند.

وی ادامه داد: پوسته‌های اکسیدی و لجن‌ها نیز بازیافت می‌شوند و پروژه بازیافت آن‌ها یکی از هفت پروژه برتر جهان در رویداد World Steel شناخته شد. همچنین استفاده از سرباره در بتن و آسفالت سال‌هاست در فولاد مبارکه اجرا می‌شود و نتایج بسیار موفقی داشته است؛ امروز صنایع راه‌سازی کشور از سرباره فولادی ما برای تولید آسفالت و بتن استفاده می‌کنند.

معاون طرح و توسعه فولاد مبارکه گفت: در نیروگاه سیکل ترکیبی فولاد مبارکه، از حرارت ناشی از دو نیروگاه گازی برای تولید بخار و افزایش راندمان استفاده می‌کنیم. به‌جای رهاسازی گرمای ۶۰۰ درجه در محیط، این گرما وارد چرخه تولید بخار می‌شود و در نهایت دمای خروجی دودکش‌ها به حدود ۳۰ تا ۴۰ درجه می‌رسد. این یعنی هم صرفه‌جویی انرژی و هم کاهش آلودگی حرارتی در حال اجرا است.

کاهش مصرف آب، برق و گاز؛ اصل ثابت پروژه‌های جدید

خسروانی‌پور تأکید کرد: در تعریف تمام پروژه‌های جدید، کاهش مصرف آب، برق و گاز یک الزام است. استفاده از تجهیزات روز دنیا با کمترین مصرف انرژی در دستور کار قرار دارد. هر پروژه‌ای که تعریف می‌شود، باید اثبات کند که در حوزه انرژی و محیط‌زیست بهتر از نسل قبل عمل خواهد کرد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: فولاد مبارکه امروز نه تنها مسیر توسعه صنعتی کشور را هدایت می‌کند، بلکه با تولید محصولات پیشرفته، حمایت از صنایع پایین‌دست، کاهش ارزبری، توسعه صادرات و پایبندی کامل به اصول اقتصاد چرخشی، در حال حرکت به سمت یک الگوی جهانی از توسعه پایدار است.