به گزارش خبرنگار ایراسین، مسئولیت اجتماعی، مجموعه وظایف و تعهداتی است که سازمان در جهت حفظ، مراقبت و کمک به جامعه‌هایی که در آن فعالیت می‌کند، انجام می‌دهد. این نوع از وظیفه‌شناسی و مسئولیت‌پذیری می‌تواند نمود عملی خود را در بستر جامعه و محیط پیرامونی به نمایش بگذارد و تاثیر ملموسی بر شرایط آن‌ها داشته باشد. در ادامه خواهیم دید که مسئولیت اجتماعی چگونه بر اقتصاد یک جامعه و همچنین بر اکوسیستم تاثیر خواهد گذاشت.

مسئولیت اجتماعی چیست؟

به طور کلی، کنش‌ها و رفتار افراد و سازمان‌ها در زندگی، بر پایه افزایش سود و رفاه فرد یا سازمان شکل‌گیری و جهت‌دهی می‌شوند. در واقع این بدان معنا است که تصمیم‌گیری‌ها در شرایط مختلف، با هدف افزایش سود سهام سهام‌داران یک سازمان یا نفع شخصی یک فرد انجام می‌پذیرد. حال تصور کنید که تحت وضعیتی، این تصمیم‌گیری‌ها، به صورت احتمالی، امکان آسیب به نفع جمعی را در پی داشته باشد. اگر بخواهیم از دید مسئولیت‌پذیری اجتماعی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی به این شرایط بنگریم، باید نفع اجتماعی را به منافع شخصی و سازمانی ترجیح داده و در راستای رسیدن به آن قدم برداریم. به عبارت دیگر، مسئولیت اجتماعی به مقدم دانستن نفع جامعه بر منافع شخصی اشاره دارد.

مسئولیت اجتماعی بر چه مسائلی تاثیر می گذارد؟

هدف از تعریف مفهومی تحت عنوان مسئولیت‌اجتماعی افزایش نفع جمعی است و به همین دلیل، هنگامی که از مسئولیت‌پذیری اجتماعی صحبت می‌کنیم، می‌توانیم آن را به تمامی موارد جمعی و اجتماعی بست دهیم. در واقع از مسائل اقتصادی و محیط زیستی گرفته تا مسائل علوم اجتماعی، تماماً قابل برنامه‌ریزی و چارپوب بندی در در حوزه Social Responsibility هستند.

مسئولیت اجتماعی شرکتی یا CSR چیست؟

مسئولیت اجتماعی شرکتی نوعی مدل تجاری است که شرکت را موظف می‌سازد تا در قبال تمام کنش‌ها و تاثیرات خود بر اجتماع به هر نحو و با هر منظور پاسخگو باشد. پاسخ گویی در قبال این تاثیرات می‌تواند در هر یک از زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی و محیطی زیستی رخ دهد و فاقد هر نوع محدودیت است. در واقع شرکت‌های پایبند به این مدل تجاری، خود را موظف می‌کنند، تا تنها از روش‌های دارای منافع برای جامعه به کسب درآمد بپردازند و از آسیب به جامعه در راستای کسب درآمد خودداری کنند.

شرکت‌های بزرگ و مسئولیت اجتماعی

وضعیت کنونی دنیای ما به گونه‌ای است که بسیاری از شرکت‌های معتبر و شناخته شده جهان، در سالیان اخیر به مسئولیت اجتماعی به عنوان تنها راه ممکن برای ادامه زندگی و تجارت خود می‌نگرند.

امروزه کارخانه‌های اسباب بازی سازی بسیار معروفی را می‌توان در سطح این کره خاکی یافت که از منابع گیاهی به عنوان مواد اولیه استفاده می‌کنند، یا برای مثال در حوزه پوشاک می‌توان به شرکت آدیداس اشاره کرد که بخشی از مواد اولیه خود را از زباله‌های پلاستیکی رها شده در دریا استفاده می‌کند.

کارکرد عملی و استفاده از مسئولیت اجتماعی شرکتی

امروزه بسیاری از شرکت‌ها برای ادامه فعالیت خود در سطح اجتماع به مجوزها و اعتبار نامه‌های خاص احتیاج خواهند داشت. شرکت‌ها در طول تاریخ فعالیت خود به دنبال یک هدف واحد بوده‌اند؛ رسیدن به حداکثر سود. با این حال در طول چند دهه گذشته این (هدف) تغییر کرده است. بسیاری از رهبران کسب و کار متوجه مسئولیتی شده‌اند تا آنچه را که به نفع نه فقط شرکت‌های خود بلکه مردم، جامعه و سیاره ماست انجام دهند. این ایده به عنوان مسئولیت اجتماعی شرکتی یا CSR شناخته می‌شود که منجر به ظهور شرکت‌هایی می‌شود که دارای مسئولیت اجتماعی هستند مانند شرکت‌های B ، شرکت‌های هدف اجتماعی و شرکت‌های با مسئولیت محدود کم سود.

مسئولیت اجتماعی شرکتی بسته به اهداف سازمانی متفاوت هستند. در هسته خود این نوعی خود تنظیمی است که در نوآوری‌ها و استراتژی‌ها بیان می‌شود. شرکت‌ها اغلب با مفهومی تحت عنوان «خط پایین سه گانه» هدایت می‌شوند. این به معنای این است که به جای تمرکز صرف روی عملکرد مالی، کسب و کارها باید روی تاثیر خود بر مردم و سود تمرکز کنند.

مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها به طور سنتی به چهار دسته زیست محیطی، بشر دوستانه، اخلاقی و اقتصادی تقسیم می‌شود. مسئولیت اجتماعی زیست محیطی به معنای این است که شرکت‌ها باید تا حد امکان دوستدار محیط زیست باشند. مسئولیت اجتماعی اخلاقی به حصول اطمینان از عملکرد اخلاقی شرکت‌ها مربوط می‌شود و به کسب و کارها در خلق جهانی بهتر برای بهبود جامعه کمک می‌کند. مسئولیت اجتماعی بشردوستانه به کسب و کارهایی اشاره می‌کند که برای بهتر کردن جهان و بهبود جامعه مسئولیت دارند. مسئولیت اجتماعی اقتصادی، رویه‌ای است که در تصمیمات مالی شرکت‌ها اشاره می‌کند و تعهد آنها به انجام کارهای مفید است. آنها می‌توانند از مزایای مختلف بهره‌مند شوند، مثلا مسئولیت اجتماعی شرکتی می‌تواند یک ابزار بازاریابی قدرتمند باشد که به شرکت‌ها کمک می‌کند تا موقعیت مطلوبی را در بین مصرف‌کنندگان خود داشته باشند.

مسئولیت اجتماعی در قلب جامعه

توجه به مسئولیت اجتماعی و مسئولیت‌پذیری در بستر جامعه، نیازمند توجه و پیگیری تمام اقشار آن جامعه خواهد بود. در واقع اگر بخواهیم به این موضوع به عنوان اصلی برای زندگی اجتماعی نگاه کنیم، باید بگوییم که در این مورد حکومت و دولت حاکم بر یک کشور باید بکوشد تا با فرهنگ‌سازی، اصول و قوائدی را به مردم آن جامعه بیاموزد و پس از آن مسئولیت اصلی در رعایت این اصول و بهبود هرچه بیشتر اوضاع، بر عهده تک تک اعضاء آن اجتماع خواهد بود. فراموش نکنید که پایبندی به مسئولیت اجتماعی می تواند ضامن رشد و نمو و پایداری هر اجتماع کوچک و بزرگی باشد.

مسئولیت اجتماعی شرکتی، خیریه نیست

یکی از مباحثی که به ارزیابی تاثیر اجتماعی ارتباط دارد، مسئولیت اجتماعی شرکتی است و باید این نکته را در نظر گرفت که این مساله، خیریه نیست. شرکتی که با فعالیت خود موجب تخریب اجتماعی، اقتصادی و محیط‌زیستی می‌شود و به ازای آن در معامله‌ای با قدرتمندان یک مسجد یا مدرسه می‌سازد، این به معنی تقلیل نگاه مسئولیت اجتماعی به خیریه و نوعی رشوه اجتماعی است.

مسئولیت اجتماعی شرکتی نماد سطح بالاتری از «عقلانیت توسعه» است و ساخت بیمارستان و درمانگاه به ازای تخریب محیط اجتماعی و میراث فرهنگی، نه تنها نماد رشد و عقلانیت توسعه نیست، بلکه حماقت توسعه است.