پایگاه خبری تحلیلی ایراسین، فولاد مهمترین نهاده مورد مصرف صنایع لوازم خانگی است و فولاد مصرفی در این صنایع به دلیل به کارگیری نوع خاصی از تکنولوژی نورد، جزو فولادهای ویژه دسته بندی شده و ارزش افزوده بالایی ایجاد می‌کند که البته در همه کشورها نیز قابلیت تولید ندارد. به همین دلیل است که توسعه صنعت لوازم خانگی در هر کشوری، نشانگر توسعه اقتصادیو بهبود تکنولوژی و تأییدی بر رشد و پیشرفت صنعت فولاد آن کشور است. نمایشگاه «هامکس» نیز هر ساله با هدف توسعه و نمایش دستاوردهای صنعت لوازم خانگی برگزار می‌شود و نکته‌ای که این بار با تاکید بیشتر باید به آن توجه کرد، نقش فولاد مبارکه در توسعه صنعت لوازم خانگی کشور است. این گروه با تولید محصولات ویژه ای نظیر ورق‌های پوشش دار و رنگی سهم ویژه ای در تأمین مواد اولیه لوازم خانگی دارد و از دیگر سو طرح‌های توسعه این شرکت نیز بر همین اساس طراحی شده تا نیاز وارداتی موجود را کاملاً رفع کند. در دنیای به شدت رقابتی و پرنوسان فولاد جهانی، موفقیت دیگر تنها با تناژ تولید سنجیده نمی‌شود. غول‌های این صنعت، از آرسلورمیتال در لوکزامبورگ گرفته تا پوسکو در کره جنوبی، مدت‌هاست دریافته‌اند که آینده نه در فولاد خام، بلکه در محصولات پیچیده و با ارزش افزوده نهفته است. این درسی است که اکنون شرکت فولاد مبارکه اصفهان، با یک سرمایه‌گذاری حساب‌شده به مبلغ ۶۴ میلیون یورو (۶۸ میلیون دلار) در خط تولید جدید ورق‌های رنگی، آن را به جان خریده است.

ایجاد مزیت متمایز بر اساس نیاز بازار

این پروژه که قرار است در سال ۱۴۰۶ تکمیل شود، ظرفیت اسمی ۱۲۰ هزار تن در سال را خواهد داشت و به طور خاص، صنعت لوازم خانگی داخلی را هدف گرفته است. اطلاعات بازار این ضرورت را تأیید می‌کند؛ با پیش‌بینی تقاضای ۱۶۷ هزار تنی در سال ۱۴۰۴، بازار با کمبود عرضه مواجه است که این خط جدید بخش عمده‌ای از آن را پوشش خواهد داد. در ظاهر، این یک توسعه متوسط به نظر می‌رسد، اما در واقعیت، بیانگر یک چرخش استراتژیک قابل توجه است. فولاد مبارکه با حرکت به سمت پایین‌دست زنجیره ارزش و خروج از فولاد کالایی به یک حوزه تخصصی، در حال تغییر سنگر رقابتی خود از «قیمت» به «تمایز» است. نرخ بازده داخلی قابل توجه بیش از ۳۰ درصدی پروژه نیز، خود گواهی بر منطق مالیِ «فرار از تله کالایی شدن» است.

بسترسازی برای توسعه پایین‌دست

این سرمایه‌گذاری برآمده از یک منطق دوگانه است که استراتژی شرکتی را با الزامات اقتصاد ملی در هم می‌آمیزد. نخست، این یک نمونه کلاسیک از «جایگزینی واردات» و کاهش وابستگی به خارج است. هم اکنون فولاد مبارکه با تولید سالانه ۱۰۰ هزار تن ورق رنگی، تأمین‌کننده اصلی این محصول در کشور بوده و موجب تاب‌آوری صنعت لوازم خانگی در برابر فشارهای تحریمی شده است. از این رو، افزایش ظرفیت ۱۲۰ هزار تنی، خیال تولیدکنندگان لوازم خانگی برای توسعه تولید را راحت خواهد کرد. این حرکت نه تنها یک بازار سودآور را برای فولاد مبارکه تضمین می‌کند، بلکه کل اکوسیستم تولیدی کشور را نیز در راستای هدف خودکفایی اقتصادی تقویت می‌نماید.

دوم، این اقدام بازتابی از «دفترچه استراتژی» پیشرفته‌ترین فولادسازان جهان است. به جای فروش ساده کلاف‌های فولادی، فولاد مبارکه سبد کاملی از محصولات نهایی شامل پوشش رنگ، پوشش لمینت، پرینت طرح‌دار و ورق با سطح چرمی (Emboss) را عرضه خواهد کرد. این محصولات متناسب با نیازهای فنی و زیبایی‌شناختی مشتریانی مانند تولیدکنندگان یخچال، ماشین لباسشویی و ظرفشویی طراحی شده‌اند. این تنوع محصول، روابط پایدارتری با مشتریان ایجاد کرده و یک «خندق رقابتی» می‌سازد که نفوذ به آن برای واردکنندگان بسیار دشوارتر است.

یک گام به سوی فولاد سبز

نکته مهم و البته حیاتی در احداث طرح ۱۲۰ هزار تنی ورق‌های رنگی فولاد مبارکه، اتخاذ رویکرد محیط زیستی در احداث خط و استفاده از ۴۰۰ هزار تن سرباره در فرآیند احداث تاسیسات آن است. رویکردی که در راستای به کارگیری اقتصاد چرخشی در گروه فولاد مبارکه آغاز شده بود و با استفاده از سرباره آن در آسفالت کنارگذر شرق اصفهان در مقیاس بالا امتحان شد. این دست اقدامات، گامی به سوی تولید فولاد سبز و ایجاد ارزش افزوده پایدار برای فولاد مبارکه محسوب می‌شود.

آینده‌ای مبتنی بر ارزش

اهداف کلان این پروژه شامل افزایش ارزش افزوده، کاهش واردات و بهبود رقابت‌پذیری در بازارهای داخلی و بین‌المللی است. این اهداف، صرفاً کلمات تخصصی مدیریتی نیستند، بلکه اصول اصلی بقا در صنعت مدرن فولاد به شمار می‌روند. تمرکز اولیه بر روی تثییت بازار داخلی و تأمین نیاز مصرف‌کنندگان خواهد بود، اما این پروژه به عنوان یک سکوی پرتاب بالقوه برای صادرات به بازارهای همسایه مانند عراق، افغانستان و کشورهای حوزه CIS نیز عمل می‌کند.

در نهایت، سرمایه‌گذاری در حوزه فولاد رنگی، چیزی فراتر از یک خط تولید جدید است؛ این یک شرط‌بندی بر آینده‌ای است که در آن قهرمانان صنعتی نه بر اساس مقیاس کوره‌هایشان، بلکه بر اساس پیچیدگی محصولاتشان رقابت می‌کنند. فولاد مبارکه با این طرح، استراتژی تکمیل زنجیره «از سنگ تا رنگ» را تثبیت کرده و به دنبال خلق ثروت پایدار برای سهامداران خود است.