به گزارش خبرنگار ایراسین، با وجود گذشت بیش از دو سال از آغاز جنگ و تصویب ۱۸ بسته تحریمی، اتحادیه اروپا همچنان به واردات تختال از روسیه ادامه می‌دهد و این وابستگی، نارضایتی روزافزون نمایندگان پارلمان اروپا و شرکت‌های فولادی را برانگیخته است. در سال ۲۰۲۴، حدود ۶۳ درصد واردات تختال اروپا از روسیه انجام شد.

در ماه‌های اخیر، سیاستمداران و صنعتگران اروپایی خواستار ممنوعیت کامل واردات محصولات فولادی و چدنی از روسیه شده‌اند.

بن‌بست تحریم‌های اروپایی

کارشناسان ضعف‌های جدی در سیاست تحریمی اتحادیه اروپا می‌بینند که نتیجه آن مصالحه‌های مکرر برای حفظ منافع اقتصادی برخی کشورها و صنایع خاص است. نمونه شاخص، واردات تختال روسی است که با وجود محدودیت‌های اعمال‌شده در اکتبر ۲۰۲۲ (بسته هشتم تحریم‌ها)، در بسته دوازدهم اواخر ۲۰۲۳ عملاً تسهیل شد.

مهلت توقف واردات که ابتدا اول اکتبر ۲۰۲۴ تعیین شده بود، تا پایان سپتامبر ۲۰۲۸ تمدید شد. عمده ذی‌نفع این تصمیم، شرکت NLMK Europe (زیرمجموعه NLMK روسیه) با پنج کارخانه نورد در بلژیک، دانمارک، فرانسه و ایتالیا است که مجموعاً ۳.۱ میلیون تن ظرفیت تولید دارند.

آمار رسمی نشان می‌دهد بزرگ‌ترین واردکنندگان تختال روسی در نیمه نخست ۲۰۲۵ عبارت بودند از: بلژیک (۶۸۸.۵ هزار تن)، ایتالیا (۴۳۵.۸ هزار تن) و جمهوری چک (۳۷۰.۳ هزار تن). همچنین ایتالیا در همین مدت ۵۲۴.۶ هزار تن چدن روسی نیز وارد کرد.

دولت‌های این کشورها، با استناد به حفظ اشتغال و ثبات اقتصادی، از ادامه واردات حمایت کرده‌اند. در مقابل، مدیران ArcelorMittal Europe و US Steel Košice تأکید می‌کنند که تختال در بازار جهانی به وفور یافت می‌شود و ظرفیت بلااستفاده کافی در اروپا وجود دارد؛ تنها مزیت روسیه، قیمت پایین است.

اختلاف قیمت تا ۵۰ درصد

چدن وارداتی از روسیه قرار است از ۲۰۲۶ ممنوع شود، اما سهمیه ۷۰۰ هزار تنی امسال تنها در سه ماه نخست مصرف شد و بزرگ‌ترین واردکنندگان آن همان کشورها بودند. در مقابل، اتحادیه تولیدکنندگان فولاد اروپا (EUROFER) هشدار داده است که مصرف‌کنندگان تختال روسی با پردازش آن و فروش تحت برند «ساخت اروپا» ولی با قیمت تا ۵۰ درصد ارزان‌تر از محصولات مشابه آلمان، رقابتی ناعادلانه ایجاد کرده‌اند.

گونار گروبلر، مدیرعامل Salzgitter AG در این باره گفت: در حالی که شرکت‌های آلمانی از مازاد ظرفیت و حتی تعطیلی کارخانه‌ها می‌گویند، سهم روسیه در بازار اروپا طی جنگ از ۵۳ به ۶۲ درصد رسیده است.

این شکاف در سیاست تحریم، عملاً بخشی از منابع مالی تقویت نظامی روسیه را تأمین و توازن بازار فولاد اروپا را برهم زده است.

فشار برای بستن راه روسیه

در نیمه نخست ۲۰۲۵، اروپا ۲.۹۵ میلیون تن محصولات فولادی از روسیه به ارزش ۱.۲۲ میلیارد یورو وارد کرده که شامل:

تختال: ۱.۸۴ میلیون تن (+۷.۸٪) به ارزش ۸۳۷.۳ میلیون یورو (-۵.۶٪)

چدن: ۶۹۷ هزار تن (+۳۵.۳٪) به ارزش ۲۵۴.۴ میلیون یورو (+۲۱.۹٪)

آهن احیای مستقیم: ۳۷۴,۲۰۰ تن (-۳۵.۴٪) به ارزش ۱۱۶.۵ میلیون یورو (-۴۱.۲٪)

در شرایطی که صنعت فولاد اروپا با بحران‌هایی چون گرانی انرژی، هجوم واردات ارزان آسیایی و تعرفه‌های بالاتر آمریکا دست‌وپنجه نرم می‌کند، ورود تختال روسی رقابت را بیشتر برهم می‌زند.

۱۷ ژوئن ۲۰۲۵، گروهی ۴۴ نفره از نمایندگان پارلمان اروپا با ارسال نامه‌ای به اورسولا فون‌درلاین و آنتونیو کوستا، خواستار ممنوعیت فوری واردات فولاد روسی شدند و این رویه را «مغایر با صلح، امنیت و برنامه اقدام فولاد اروپا» خواندند.

از انتقاد اخلاقی تا درخواست تعرفه

مدیران شرکت‌هایی مانند Thyssenkrupp Steel و WV Stahl این سیاست را «غیراخلاقی» و «نابودکننده صنعت داخلی» می‌دانند و تأکید دارند که اگر تحریم کامل ممکن نیست، باید تعرفه‌های سنگین علیه تختال روسی اعمال شود و این تصمیم قربانی مذاکرات بی‌پایان بروکسل نشود.

وابستگی خطرناک

در پایان ۲۰۲۴، ۳.۱۵ میلیون تن (۶۳٪) واردات تختال اروپا از روسیه انجام شده بود؛ وضعیتی که با اهداف امنیتی و خوداتکایی اتحادیه اروپا در تضاد است.