به گزارش ایراسین، پیچیدگی‌های وسیع تکنولوژیک در خطوط تولید فولاد و مقاطع جانبی آن، باعث ایجاد این ذهنیت ناخودآگاه در مخاطب می‌شود که به طور حتم، بخش عمده‌ای از این خطوط تولید و ماشین‌آلات و تجهیزات، خارجی هستند و در شرایط تحریمی کنونی، بدون پشتیبانی یدکی و لجستیکی و فنی شرکت‌های مادر خارجی، چگونه تولید فولاد، در این صنایع به شکل بی‌وقفه تداوم دارد.

علی اکبر اکبری، معاون توسعه و تکنولوژی شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان در همین راستا بیان کرد: تامین پایدار قطعات یدکی خطوط تولیدی در فولاد سنگان، به عنوان یکی از مهم‌ترین فرایندهای داخلی شرکت در راستای تداوم تولید و نیل به اهداف سالیانه شرکت صورت می‌پذیرد. نتیجه این عمل، فروش بیشتر و در نتیجه افزایش سود شرکت است که با نگاه به استراتژی توسعه روزافزون بومی‌سازی قطعات و تجهیزات انجام می‌شود.

وی عنوان کرد: از آنجایی که فناوری خطوط زنجیره‌ تولید فولاد ایران، از خارج کشور تامین می‌شود و در اکثر مواقع این شرکت‌ها از ارائه مدارک مربوط به تکنولوژی ساخت قطعات و به خصوص تجهیزات امتناع می‌ورزند، نیازمندی بهره‌برداری و تولید پیوسته محصول با کیفیت، با کمترین میزان توقفات پیش‌بینی نشده به قطعات و تجهیزات گلوگاهی و مصرفی، مدیریت ساخت داخل را به عنوان یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین الزامات استراتژیک مطرح می‌کند. چالش اصلی این موضوع آنجاست که علاوه بر ایجاد، جاری‌سازی و توسعه زیرساخت‌های لازم و همچنین فرهنگ بومی‌سازی جهت افزایش اثربخشی این فرایند، باید همکاری تمامی واحدهای مرتبط سازمانی با گستره‌ متنوعی از سیستم‌های مدیریتی به صورت توامان مد نظر قرار گیرند. از جمله این موارد می‌توان به مدیریت تقاضا و سفارش‌گذاری، مدیریت و نظارت سیستم توقفات و خرابی‌ها، مدیریت تامین‌کنندگان، مدیریت کیفیت، مدیریت هزینه‌ها، مدیریت تکنولوژی، مدیریت دانش و… اشاره کرد که تقریبا تمامی آیتم‌های اشاره شده را می‌توان در ارتباط با اثر مدیریت ریسک بر بهره‌وری پروژه‌های بومی‌سازی قلمداد کرد.

صرفه‌جویی ۹٫۵ میلیون یورویی ضمن بومی‌سازی تجهیزات و قطعات

معاون توسعه و تکنولوژی شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان تصریح کرد: از این‌ رو واحد بومی‌سازی فولاد سنگان به عنوان بخشی از معاونت توسعه این شرکت، در کنار واحدهای مهندسی، با چشم‌انداز تبدیل شدن به بخشی اثرگذار حوزه صنعت، در پروژه‌های ساخت داخل صنایع فولادی مناطق شرقی کشور، علاوه بر جاری‌سازی سیستم‌های بهینه نرم‌افزاری و سخت‌افزاری و توسعه زیرساخت‌های فرایندی و فرهنگی، چالش‌های موجود و آتی و همچنین فرصت‌ها و تهدیدها را شناسایی و در این راستا با اتخاذ رویکردهایی مدون، سناریوهای لازم را پیش‌بینی کرده است. این شرکت همچنین با اتخاذ تاکتیک‌های پیشگیرانه و رویکردهای اقتضایی توام با نظارت و مدیریت مطلوب و پیوسته ریسک‌ها از طریق همکاری موثر سازمان با شبکه همگرای سازندگان توانمند و بنگاه‌های دانش (مشاوران مجرب و مراکز برجسته علمی و تحقیقاتی)، توانسته است علاوه بر ثبت نتیجه‌ای موفق در خصوص‌ عدم توقف خطوط تولید بر اثر نبود قطعات یدکی مورد نیاز، حدود ۹.۵ میلیون یورو صرفه‌جویی ارزی و کاهش هزینه‌های تولید محصول ناشی از بومی‌سازی تجهیزات و قطعات را به ارمغان آورد.

اکبری در خصوص هزینه سرمایه‌گذاری بر تولید بومی قطعات و اینکه آیا این فرایند مقرون به صرفه بوده یا مزیت نسبی همچنان با واردات نمونه‌های مشابه خارجی‌ است، مطرح کرد: شایان ذکر است این شرکت با توسعه سرمایه‌های انسانی سازمان و همچنین تجمیع و به‌کارگیری تجارب سالیان اخیر خود در راستای تشکیل چرخه‌ی کامل PDCA در زمینه‌های برنامه‌ریزی و تعریف، مدیریت برون‌سپاری، نظارت موثر و پیوسته، پایش و بهبود مستمر پروژه‌های ساخت داخل، با انتخاب و پیگیری نیازهای استراتژیک اعلام شده بهره‌برداری مجموعه در زمینه‌های تجهیزات و قطعات گلوگاهی و پرهزینه از جمله لاینر هندلر، استکر موبایل، پمپ‌های اسلاری و آب نواحی مختلف، مگنت/درام سپراتور، ممبران و پارچه‌های فیلترپرس، نوارهای نقاله استیل کورد، Rake نواحی تیکنر و… تا انتهای سال ۱۴۰۳، هدفی تصاعدی بالغ بر ۱۹ میلیون یورو مبتنی بر شاخص صرفه جویی ارزی را دنبال می‌کند.

وی با تاکید بر اینکه مدیریت هزینه‌ها از شاخص‌ترین آیتم‌های مربوط به پروژه‌های ساخت داخل است، گفت: به دلیل جنس متفاوت پروژه‌های بومی‌سازی، موارد ذیل جهت درک بهتر در راستای تصمیم‌گیری‌های لازم و مدیریت موثر در این خصوص حائز اهمیت هستند:

– هزینه‌های دستیابی به تکنولوژی ساخت (فاز تحقیق و توسعه) و نمونه‌سازی‌های داخلی اولیه به همراه پایش و بهبود مستمر آن در کنار نیازمندی به تامین تجهیزات و مواد خاص مورد نیاز احتمالی که ممکن است بالاتر از معادل ریالی سفارش‌گذاری و تامین خارجی قطعات و تجهیزات باشد. بنابراین بسیاری از این هزینه‌ها در زمره‌ هزینه ثابت قرار گرفته و پس از دستیابی به نمونه داخلی مشابه قطعه فابریک، هزینه‌ها به مرور مستهلک شده و روندی کاهشی خواهد داشت.

– میزان هزینه‌های دستیابی به نمونه ساخت داخل موفق و صرفه‌جویی ارزی ناشی از این امر، در آیتم‌های مختلف متفاوت است و قیاس مزبور باید به صورت تجمیعی انجام شود و طی تجارب ساخت داخل به موازات تامین خارجی هر شرکت، به نسبتی معادل دست یافت. نسبت مجموع هزینه‌های پایه تامین خارجی در صنایع مشابه و داخلی زنجیره‌ تولید فولاد، در بازه‌ (۳-۲.۲) برابری ساخت داخل آن برآورد شده است.

– تمامی هزینه‌های تولید از جمله سفارش‌گذاری‌های داخلی و خارجی قطعات و تجهیزات خطوط تولیدی، بر قیمت تمام‌شده محصول و در نهایت میزان سودآوری سالیانه شرکت اثرگذار خواهد بود.

– با توجه به اعمال تحریم‌های ناعادلانه، عدم امکان تامین نمونه فابریک (یا دور زدن تحریم و صرف هزینه و زمان زیاد) و ریسک توقفات گسترده‌ پیش‌بینی نشده خطوط تولید در اثر عدم وجود قطعات و تجهیزات مورد نیاز، استراتژی بومی‌سازی به عنوان آلنرناتیو جایگزین در راستای پایداری خطوط تولید مطرح می‌شود.

– بومی‌سازی موفق در شرکت‌ها، کمکی موثر در خصوص افزایش پایایی خطوط تولید دیگر صنایع مشابه داخلی است. بنابراین شاخص‌های میزان تولید سالیانه و جلوگیری خروج ارز از کشور (صرفه‌جویی ارزی) اهمیتی در ابعاد ملی خواهد داشت. همچنین خود اتکایی و افزایش خودباوری، توانمندسازی سازندگان داخلی دانش‌بنیان در راستای دستیابی به تکنولوژی‌های به روز ساخت هم‌پای استانداردهای جهانی و اشتغال‌‍آفرینی نیز از نتایج توجه به امر بومی‌سازی است.

– جاری‌سازی مدیریت کیفیت تامین با در نظر گرفتن همکاری با سازنده برتر داخلی صاحب تکنولوژی و همچنین تعریف پروژه‌های بهبود در جهت نیل به کیفیت ابعادی و عمر فرایندی قطعات و تجهیزات شامل هزینه‌هایی بیشتر در پروژه‌های ساخت داخل خواهد شد. بنابراین اثر مثبت این موضوع در کاهش حداکثری تعداد و زمان توقفات کاملا محسوس بوده و قابلیت رهگیری را داراست.

– از سرمایه‌گذاری‌ها و نتایج موفق حاصل شده از پروژه‌های بومی‌سازی پیشین صنایع، می‌توان در تعریف و اجرای برنامه‌های توسعه‌ای شرکت‌ها از قبیل افزایش ظرفیت و گسترش سبد محصول آن‌ها بهره‌مند شد. لحاظ کردن و مدیریت این امر به دلیل جلوگیری از دوباره‌کاری‌ها در زمینه‌های مختلف اعم از تدوین مدارک فنی ساخت و ریسک‌های مرتبط با توقف خط تولید، سبب کاهش محسوس هزینه‌های مالی و زمانی پروژه می‌شود.

فولاد سنگان در مسیر بومی‌سازی مطابق سیاست‌های وزارت صمت و سازمان‌های بالادستی

معاون توسعه و تکنولوژی شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان خاطرنشان کرد: بنابراین ضمن در نظر گرفتن موارد فوق‌الذکر و با وجود اثبات صرفه‌ اقتصادی بالا (میانگین با نسبت ۱ به ۲.۵) ساخت داخل قطعات و تجهیزات نسبت به نمونه‌های خارجی، به دلیل ابعاد وسیع مزیت‌های تامین داخلی در مقایسه با سفارش‌گذاری خارجی، می‌توان گفت که نگرش اقتصادی صرف به مدیریت پروژه‌های بومی‌سازی بسیار سطحی و اشتباه است و شاخص‌های مستقیم و غیرمستقیم ناشی از اجرای موفق این نوع پروژه‌ها، اعم از میزان توقفات پیش‌بینی نشده و میزان تولید سالیانه، میزان قیمت تمام‌شده محصول، میزان تحقق اهداف سازمان در شاخص سودآوری و همچنین صرفه‌جویی ارزی به صورت خودکار در راستای اهداف متعالی سازمان حاصل خواهد شد. همچنین لازمه بهره‌وری بالا و پیوسته در پروژه‌های ساخت داخل علاوه بر جاری‌سازی سیستم‌های کارای مدیریتی درون سازمانی با چاشنی فرهنگ مشارکت و حمایت تمامی سطوح از بومی‌سازی، تحقق هم‌زمان منافع کلیه ذی‌نفعان و سازمان‌های حاضر در شبکه‌های همکاری مشترک ایجادشده است؛ بنابراین تقسیم چالش‌های وسیع در خصوص مدیریت پذیرش، انتقال و کاهش ریسک ناشی از این پروژه‌ها باید از طرف کلیه رئوس همکار اتخاذ شود و حمایتی متقابل، پیوسته و موثر انجام پذیرد.

اکبری در پاسخ به این سوال که برای تکمیل پروژه‌های توسعه‌ای مجتمع فولاد سنگان، چه میزان وابستگی به تجهیزات و ماشین‌آلات خارجی وجود دارد، اظهار داشت: فولاد سنگان با درک وسیع و همه‌جانبه اهمیت و نقش بسزای بومی‌سازی در پیشبرد اهداف توسعه‌ای شرکت (مطابق توضیحات بیان شده در آیتم شماره هفت) اعم از پروژه‌های جاری افزایش ظرفیت کارخانه گندله‌سازی، احداث کارخانه کنسانتره هماتیت، تامین پایدار انرژی، به‌کارگیری تکنولوژی‌های نوین در فرایندهای تولید محصول و همچنین بهینه‌سازی تجهیزات و قطعات خطوط در راستای استراتژی کلان شرکت، تلاش و برنامه‌ریزی مدونی به مزیت رقابتی شاخص بومی‌سازی مطابق سیاست‌های وزارت صمت و سازمان‌های بالادستی از جمله ایمیدرو و شرکت مادر (فولاد مبارکه اصفهان) داشته است. در همین راستا می‌توان به اهم آیتم‌ها به شرح زیر اشاره کرد:

– شاخص مقایسه‌ای بومی‌سازی (سوابق به‌کارگیری و پیشنهاد موجود) در اسناد مناقصه کلیه پروژه‌های توسعه‌ای به خصوص افزایش ظرفیت خطوط موجود و احداث پلنت‌های جدید گنجانده شده است. الزام حرکت و جهت‌دهی تکنولوگ و پیمانکاران در مسیر توسعه بومی‌سازی و به‌کارگیری سازندگان دانش‌بنیان توانمند طی مشارکت پروژه‌های همکاری، با در نظر گرفتن و فهرست کردن این مهم در آیتم‌ها و محورهای ارزیابی کیفی، امتیاز فنی پروپوزال‌های دریافتی و همچنین تاثیر این موضوع بر پیشنهاد مالی انجام پذیرفته است.

– بررسی گسترده در تمامی دیسیپلین‌ها (تجهیزات، قطعات و اتوماسیون) و گنجاندن فهرست سازندگان، تامین‌کنندگان و خدمات‌دهنده دانش‌بنیان و مورد تایید حوزه‌های مختلف (با توجه به گستره سوابق موفق و قابلیت رقابت با نمونه مشابه خارجی) در وندور لیست‌های مجاز قراردادهای توسعه‌ای با تکنولوگ و پیمانکاران.

وی در همین راستا ادامه داد: مطابق استراتژی اتخاذشده و برآوردهای انجام‌شده، کمینه‌ بهره‌مندی ۲۰ و ۴۰ درصدی از تجهیزات و قطعات داخلی به صورت متناظر در پروژه‌های احداث پلنت جدید و افزایش ظرفیت خطوط موجود پیش‌بینی شده است. اثرات شگرف متعاقب از حصول این امر در زمینه کاهش ابعاد زمانی و مالی اجرای پروژه‌های توسعه‌ای، در جهت تحقق منافع سازمان و همچنین حمایت مداوم از سازندگان پر تلاش و توانمند داخلی و در نهایت اشتغال‌آفرینی در راستای تحقق اهداف سازمان‌های همکار و جامعه‌ی پیرامون عنوان می‌شود. از تجربیات موفق این شرکت در راستای بهره‌مندی از تجهیزات و کالاهای با کیفیت در پروژه‌های توسعه‌ای می‌توان به طراحی و ساخت تجهیزات جدایش موجود در احداث خط فرآوری کنسانتره از جمله مگنت سپراتورها، سفارش‌گذاری داخلی و ساخت لوله‌های مورد نیاز خطوط انتقال جهت پروژه‌های تامین پایدار آب، سفارش‌گذاری جهت طراحی و ساخت داخل انواع سمپلرهای مورد نیاز نواحی خطوط تولیدی، طراحی و ساخت داخل سرند ضایعات‌گیر کارخانه گندله‌سازی و همچنین استراتژی بومی‌سازی در توسعه خطوط ریلی این مجموعه اشاره کرد.

معاون توسعه و تکنولوژی شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان در خصوص اقدامات این شرکت در حوزه در حوزه تامین و ذخیره‌سازی انرژی، بیان کرد: لازم به ذکر است در راستای درک مسئله پایداری انرژی و راه‌حل‌های ممکن جهت برقراری خطوط تولید کنسانتره و گندله و پروژه‌های توسعه‌ای جاری و آتی، فولاد سنگان عناوین مزبور را از سال ۱۳۹۹ در سند استراتژیک خود گنجانده و ضمن انجام مطالعات جامع F. S مورد نیاز جهت تعریف، اخذ مجوزهای لازم، تهیه اسناد و برگزاری مناقصه‌های مربوطه، پیگیری و اقدامات جدی شروع و جاری کرده است. اهم عناوین مربوطه در این خصوص می‌توان به پروژه‌های تامین آب (بهره‌برداری و انتقال آب چاه‌های دشت کرات و همچنین جمع‌آوری، تصفیه و انتقال پساب شهر تایباد و در چشم‌انداز بلندمدت مشارکت در طرح ملی انتقال آب دریای عمان)، پروژه‌های تامین انرژی برق (احداث مزرعه توربین بادی با توجه به بادخیز بودن منطقه و همچنین نیروگاه سیکل ترکیبی) و پروژه ذخیره‌سازی انرژی گاز (اقدامات اصلاحی احتمالی و مورد نیاز در خط موجود گندله‌سازی) اشاره کرد. کاهش حداکثری توقفات پیش‌بینی نشده بر اثر قطعی‌های متوالی برق و گاز در فصول تابستان و زمستان و در نهایت انحراف حداقلی از اهداف سالیانه تولید و همچنین‌ عدم استهلاک مکرر تجهیزات خطوط تولیدی و نیازمندی به انرژی در اجرای پروژه‌های توسعه، از اهداف پیگیری هدف استراتژیک مذکور است.

بودجه ۱۸ هزار میلیارد ریالی جهت تعریف و پیگیری پروژه‌های دانش‌بنیان

اکبری در ارتباط با همکاری فولاد سنگان با استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی، یادآور شد: توجه به اثرات شگرف مسائل فناورانه در پایداری و توسعه دانش‌بنیان ابعاد کسب‌وکار تمامی شرکت‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین مزیت‌های رقابتی، فولاد سنگان به صورت مستمر در حال شناسایی شرکت‌ها و مراکز دانش‌بنیان در حوزه‌های تعریف مشارکت اجرایی و دانشی در راستای رفع نیازهای مبتنی بر فناوری و بهینه کردن وضع موجود است. از جمله نگاه‌های ویژه به این مباحث علاوه بر بهره‌گیری از چارت مصوب و سرمایه انسانی توانمند جهت پیگیری مسائل بومی‌سازی و تحقیق و توسعه سازمان، می‌توان به تخصیص بودجه ۱۸ هزار میلیارد ریالی جهت تعریف و پیگیری پروژه‌های دانش‌بنیان و همچنین احداث پردیس صنایع معدنی فولاد سنگان در سال ۱۴۰۱ در منطقه صنعتی سنگان خواف جهت پیگیری فعال نیازمندی‌های مجتمع در همکاری با پارک‌های علم و فناوری و دانشگاه‌های برتر کشور اشاره کرد.

وی در ادامه یادآور شد: این مجموعه اقداماتی مستمر و پیوسته اعم از برگزاری تور فناوری برای شرکت‌های دانش‌بنیان جهت بهم‌رسانی عرضه و تقاضا، حضور در نمایشگاه‌ها، رویدادها و کنفرانس‌های مرتبط با صنایع معدنی و فولادی و همچنین حضور موثر در کمیته‌های بومی‌سازی درون منطقه و هلدینگ با برنامه‌ریزی جهت معرفی و پرزنت شرکت‌های توانمند و دانش‌بنیان در خصوص رفع نیازهای مشترک صنایع فولادی اشاره کرد. همچنین حمایت همیشگی از استارت‌آپ‌ها و رویدادهای با محوریت فناوری (از جمله اتفاق پیش رو با محوریت فولاد سنگان در تیر ماه سال جاری) در دستور کار این شرکت قرار دارد. از جمله این موارد می‌توان به ایجاد افزایشی توانایی و اجرای نوآوری با مدیریت بهینه ریسک و هزینه‌های سربار R&D، افزایش چابکی سازمان‌ها جهت واکنش‌هایی سریع و پیش‌بینی شده در مقابل تغییرات، افزایش قابل توجه پتانسیل و اثر مثبت در راستای حل مبرم‌ترین مشکلات موجود و توسعه روزافزون ایده‌های جدید توام با مد نظر قرار دادن چشم‌انداز تحول فناورانه تولید اشاره کرد.