به گزارش ایراسین؛ «این داروی اصلی بیمار است شاید داروخانه بیمارستان سیدالشهدا داشته باشد؛ اگر نداشت به دکتر بگو تا جایگزین بنویسد.»

 پدر هر دو هفته، باید شیمی درمانی شود و استرس داروهایش مضاعف شده بر رنج و دردی که می کشد.

 متصدی داروخانه بیمارستان سیدالشهدا می گوید:«دارو وارداتی است و شرکت پخش نتوانسته توزیع کند و این دارو در کشور نایاب شده؛ با سامانه ۱۹۰ تماس بگیر شاید داروخانه ای داشته باشد.» ۴۵ دقیقه پشت خط می مانم تا با راهنمایی، به داروخانه ای در شمال شهر بروم.

خانم کریمیان هم مانند من پشت در بسته داروخانه نشسته و در انتظار است تا در داروخانه باز شود و مرد جوان سفیدپوش از روی لیست، اسمش را صدا بزند. او هم دنبال دارویی است برای پسر ۹ ساله اش که در بیمارستان سیدالشهدا در بخش کودکان بیماران خاص بستری است.

اما کمبود دارو به پدرم و پسر خانم کریمیان که با سرطان دست و پنجه نرم می کنند محدود نمی شود. این روزها کرونا می تازد و کمبود دارو در داروخانه ها باعث شده است که بیماران به مکان های خاصی مراجعه کنند که صف های طویلی را در شرایط کرونا ایجاد کرده است. سرم به عنوان ماده اصلی درمان بیماران مبتلا به کرونا جیره بندی شده است. کار آنقدر بالا گرفته که رهبر انقلاب هم اظهار نگرانی کردند و گفتند:« با وجود کمبود یا نبود دارو در داروخانه ها و بیمارستان ها، گفته می شود همان داروها در بازار آزاد با قیمت چندبرابری فروخته می شود که این نشان دهنده مشکل در شبکه توزیع است و این مشکل باید حل شود.»

معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بر این باور است که اصفهان با مشکل کمبود داروهای کرونا مواجه نیست و مشکل کمبود سرم تا دو هفته آینده برطرف می شود. او کمبود دارو در اصفهان را به ۱۵قلم محدود می کند و ایجاد سامانه «تیتک» را برای ساماندهی بازار دارو موثر می داند.

این در حالی است که معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بر این باور است که اصفهان با مشکل کمبود داروهای کرونا مواجه نیست و مشکل کمبود سرم تا دو هفته آینده برطرف می شود. او کمبود دارو در اصفهان را به ۱۵ قلم محدود می کند و ایجاد سامانه «تیتک» را برای ساماندهی بازار دارو موثر می داند.

مدیر کل امور دارویی سازمان غذا و دارو هم از توزیع داروهای کرونا در سطح داروخانه های منتخب دولتی و خصوصی خبر داده است تا با توجه به ۸ برابر شدن مصرف داروهای کرونا در چند روز اخیر علاوه بر داروخانه های بیمارستانی و چند داروخانه خاص دولتی، همه داروخانه های منتخب بتواند داروهای کرونا را توزیع کنند.

اما هادی اسماعیلی، کارشناس و پژوهشگر حوزه دارو در گفت وگو با خبرنگار ایراسین راه عبور از بحران دارو چه برای بیماران خاص و چه مبتلایان به کرونا را در تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی خلاصه می کند و می گوید: توزیع دارو در زنجیره میانی قرار دارد و با تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به دارو، زمینه ایجاد رانت فراهم شده و مصرف کننده نهایی متضرر می شود و اگر این یارانه دولتی در انتهای زنجیره تخصیص داده می شد می توانستیم بازار دارو را ساماندهی کنیم.

هادی اسماعیلی، کارشناس و پژوهشگر حوزه دارو در گفت وگو با خبرنگار ایراسین راه عبور از بحران دارو چه برای بیماران خاص و چه مبتلایان به کرونا را در تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی خلاصه می کند و می گوید: توزیع دارو در زنجیره میانی است این در حالی است که با تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به دارو زمینه ایجاد رانت فراهم می شود و مصرف کننده نهایی متضرر می شود و اگر این یارانه دولتی در انتهای زنجیره تخصیص داده می شد می توانستیم بازار دارو را ساماندهی کنیم.

امروزه داشتن برنامه های مرتبط با کنترل زنجیره تامین دارو به امری ضروری تبدیل شده و سامانه تیتک با هدف شفافیت تمامی فرایندهای تامین، تولید، واردات، توزیع، عرضه، خریدوفروش، انبارش و حمل دارو ایجاد شده است. البته صیانت از نظام کنترل زنجیره تامین دارو و تضمین کارایی آن در گرو عملکرد مناسب دستگاه قضایی، ضابطین و دستگاه های اجرایی متولی حوزه دارو است. اما آنچه جای تامل دارد این است که این ضابطین دارویی می توانند در زمینه دارو فعال باشند که زمینه سهل انگاری در تخلفات دارویی را فراهم کند.

در همین ارتباط، علی فاطمی، نائب رئیس انجمن داروسازان ایران، به خبرنگار ایراسین می گوید: لوازم بهداشتی که در داروخانه ها عرضه می شود زیر نظر وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو است. نیازی نیست که داروخانه برای عرضه لوازم بهداشتی از اصناف مجوز بگیرد چراکه در قانون و مقررات امور پزشکی، سال ۱۳۳۴، صراحتا آمده است که داروخانه محلی برای فروش دارو، مکمل های غذایی و محصولات بهداشتی و آرایشی و لوازم پزشکی است.

او می افزاید: در تمام دنیا هم مردم برای خرید لوازم بهداشتی به داروخانه ها مراجعه می کنند چراکه داروساز بر محصول عرضه شده نظارت دارد این درحالی است که مواد بهداشتی قاچاق در اصناف بیشتر مشاهده می شود. ناظرین و ضابطین داروخانه دانش آموختگان رشته داروسازی هستند که به تازگی فارغ التحصیل شده اند اما ریشه این گرفتاری ها در تضادمنافع قانون است و نیاز است که فارغ التحصیلان یا با حمایت کافی در بخش دولتی استخدام شوند و یا در بخش خصوصی فعالیت کنند. اینکه ضابطین دارویی صاحب داروخانه نباشند ایده آل ترین حالت است که در کشورهای غربی دیده می شود و ما با این وضعیت فاصله بسیاری داریم.

نائب رئیس انجمن داروسازان ایران مشکل اصلی کمبود داروهای بیماران خاص و کرونایی را در سومدیریت جست وجو کرد و گفت: متاسفانه نحوه توزیع و انحصار داروهای پرمصرف به داروخانه های مشخص باعث تراکم زیاد بیماران و تشکیل صف های طویل می شود. بر اساس ضابطه وزارت بهداشت هم مدیران و ناظرین دارویی هم نباید جز داروخانه های منتخب باشند اما می بینیم مسئولان طراز اول سازمان غذا و دارو نسبت به این امر مبادرت کرده اند که این سیستم نظارتی بایستی اصلاح شود.

او کمبود سرم در کشور را به سوء تدبیر مسئولان مرتبط دانست و توضیح داد: کارخانه سرم سازی شهید غازی که ۴۰ درصد سرم های کشور را تولید می کرد، به تعطیلی کشیده شد که در این شرایط بحرانی نباید با این تصمیم موافقت می شد و از سوی دیگر در کشور ما ذخایر استراتژیک دارو وجود ندارد. اگرچه در پنج سال اخیر تعداد داروخانه ها در کشور دو برابر شده است اما به علت کمبود دارو این داروخانه ها به محل فروش لوازم بهداشتی و آرایشی تبدیل شده اند.

فاطمی ادامه می دهد: داروهای بیماران خاص و کرونا دارای برچسب ردیابی، رهگیری و کنترل اصالت (UID) است که قابل رصدبوده و اگر این داروها در بازار سیاه عرضه می شود مسئولان سازمان غذا و دارو می توانند به راحتی متوجه شوند در کدام بخش از زنجیره این اتفاق رخ داده و دارو به بازار آزاد رسیده است اما نظارت ها بر روند دارو دقیق و کافی نیست!

این روزها رئیس جمهور در میان مردم آمده تا به صورت میدانی مساله کمبود دارو را برطرف کند و صاحبنظران حوزه دارو مسائل پیش آمده کمبود دارو را در سو مدیریت، تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به دارو، ضابطین دارویی غیرمستقل جست و جو می کنند و هنوز من و خانم کریمیان باید نگران تامین داروهای بیماران سرطانی مان باشیم و هزاران نفر هم در صف های طویل دریافت داروهای کرونا!

عاطفه علیان؛خبرنگار ایراسین