به گزارش ایراسین به نقل از جهان صنعت، با گذشت سالها از آغاز بحث بازگشت ارزهای صادراتی این معضل همچنان یکی از دغدغههای اصلی اقتصاد کشور بهشمار میرود و درصد بالایی از ارزهای صادراتی شرکتهای دولتی و شبهدولتی همچنان به چرخه اقتصادی بازنگشتهاند، عدم بازگشت ارز صادراتی باعث شده دولت نتواند ابزار کافی برای کنترل تورم داشته باشد. شرکتهای فولادی و پتروشیمی بخشی از این فرآیند هستند. هرچند مقصر اصلی در این بین قابل شناسایی نیست و هریک از طرفین ماجرا توجیه خاص خود را دارند. چنین صحنه آشفتهای صادرکنندگان را نیز با مانع مواجه کرده و مشخص نیست چگونه این مشکل میان دولت و صادرکنندههای غیرنفتی حل خواهد شد.
ارز صادراتی؛ قربانی قیمتگذاری دستوری
در همین راستا بهرام شکوری، رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق ایران با اشاره به حواشی مطرح شده در رابطه با عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات صنایع فولادی به کشور گفت: اینکه گفته میشود تولیدکنندگان فولادی ارز حاصل از صادرات خود را به کشور باز نمیگردانند کاملاً خلاف واقع و بیمنطق است چراکه تولیدکننده باید هزینههای خود را پرداخت کند و زمانی که تولیدکنندگان هزینه مواد اولیه و تولید و همچنین حقوق کارکنان و نیروی کار خود را پرداخت میکنند به معنای آن است که ارز حاصل از صادرات خود را به کشور باز گرداندهاند.
وی افزود: در شرایطی که تولیدکنندگان با قطعی برق و گاز و محدودیتهای انرژی در سایه قیمتگذاری دستوری روبهرو هستند، بیشک ارز حاصل از صادرات خود را بازگرداندهاند که میتوانند هزینههای تولید را پرداخت کنند.
رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق ایران تصریح کرد: این گفته زمانی حقیقت دارد که شما یک واحد تولیدی را سراغ داشته باشید که عملاً پس از انجام آخرین صادرات خود، کارخانهاش را تعطیل، حقوق کارکنان را پرداخت نکرده و دچار بحران جدی شده باشد که چنین موردی وجود ندارد و بهطور کلی هرگاه یک فعال اقتصادی به فعالیت خود ادامه میدهد این امر نشاندهنده بازگشت ارزش حاصل از صادرات است.
کارتهای یکبارمصرف، متهم اصلی بازار ارز
شکوری ادامه داد: با این حال در برخی مواقع زمانی که فعال اقتصادی مشاهده میکند ملزم است ارز حاصل از صادرات را با نرخ ۷۰ هزار تومان بازگرداند در حالی که نرخ واقعی آن ۱۳۰ هزار تومان بوده، طبیعی است که نسبت به این الزام مقاومت داشته باشد. البته اینجا بحث کارتهای یکبارمصرف مطرح میشود که این واحدها معمولاً برای دور زدن تحریمهای داخلی و سیاستگذاریهای نادرست بانک مرکزی ایجاد میشوند و حداقل تعهد ارزی را نیز رعایت نمیکنند.
وی افزود: در مقابل اگر صادرکننده منتسب به فعالان واقعی اقتصادی باشد، ارز حاصل از صادرات را بازمیگرداند هرچند ممکن است بخشی از این بازگشت از مجرای رسمی بازار ارز انجام نشود و از طریق بازار آزاد و با نرخ واقعی (مثلاً ۱۳۰ هزار تومان) صورت گیرد اما این منابع ارزی نیز یا مجدد در چرخه تولید مورد استفاده قرار میگیرند یا وارد بازار آزاد میشوند.
رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق ایران تاکید کرد: اما ادعای بازنگشتن میلیاردها دلار ارز صادراتی منطقی نیست. کل صادرات کشور در صنعت فولاد بیش از ۸ میلیارد دلار نیست بنابراین چگونه ممکن است ۲۰ میلیارد دلار ارز بازنگردد؟ در حالی که شنیده میشود برخی اعلام میکنند حتی پول نفت را نیز برخی باز نگرداندهاند و حتی این موضوع تبعاتی برای آنها نداشته است. در این شرایط البته کشور دچار مشکل کسری بودجه میشود اما بخش خصوصی در صورت عدم بازگشت ارز ناچار است کارخانه خود را تعطیل کند. شکوری ادامه داد: اگر نمونهای میشناسید که کارخانهای با ارزشی چند هزارمیلیارد تومانی صرفاً به دلیل بازنگرداندن ارز صادراتی (که سهم اندکی از کل دارایی آن را تشکیل میدهد) فعالیت خود را متوقف کرده باشد، قابل بررسی است اما در عمل چنین مواردی منطقی و رایج نیست. وی گفت: بنابراین بسیاری از این ادعاها ساخته و پرداخته افرادی است که بهدنبال متهم کردن بخشخصوصی هستند در حالی که طبق شواهد موجود، ارز فعالان اقتصادی عمدتاً بازگشته است. برخی بهصورت رسمی و با تحمل زیانهای سنگین ناشی از اختلاف نرخ ارز ناچار به تولید هستند اما این موضوع به نفع واردکنندگان و واسطهها تمام میشود.
نظر شما