به گزارش ایراسین، رویترز در گزارشی اعلام کرد که تقاضای فزاینده شرکت‌های بزرگ فناوری برای خرید اعتبارهای کربن با کیفیت بالا به منظور جبران انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از فعالیت‌های هوش مصنوعی، موجب کمبود این اعتبارها شده است؛ وضعیتی که کارشناسان آن را عاملی ضروری برای تحریک سرمایه‌گذاری در بازار نوپای جبران کربن می‌دانند.

خرید گسترده در دو سال گذشته توسط شرکت‌هایی مانند مایکروسافت و گوگل باعث شده قیمت اعتبارهای کربن در سال ۲۰۲۴ تقریباً چهار برابر اعتبارهای کم‌هزینه‌تر مرتبط با پروژه‌های حفاظت از جنگل‌ها شود. این شرکت‌ها از سال ۲۰۱۹ تاکنون صدها میلیون دلار برای خرید اعتبارهای دوام‌دار کربن، یعنی آن‌هایی که دی‌اکسید کربن را برای مدت طولانی ذخیره می‌کنند، هزینه کرده‌اند. بر اساس داده‌های CDR.fyi، مجموع سرمایه‌گذاری در بازار نقدی و قراردادهای بلندمدت فروش این اعتبارها به حدود ۱۰ میلیارد دلار می‌رسد.

اهمیت پروژه‌های حذف کربن

دانشمندان می‌گویند پروژه‌های حذف کربن برای کاهش سرعت گرمایش جهانی ضروری هستند و می‌توانند انتشار گازهای گلخانه‌ای صنایع پرمصرف مانند تولید برق را جبران کنند. اعتبارهای مرتبط با پروژه‌هایی مانند بیوچار، که در آن زیست‌توده به ماده‌ای شبیه زغال تبدیل می‌شود و کربن را قفل می‌کند، یا کربن‌زدایی مستقیم از هوا، به دلیل تضمین حذف بلندمدت کربن، ارزش بالایی دارند. اعتبارهای مرتبط با احیای زمین‌های تخریب‌شده نیز به‌طور گسترده‌ای مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته‌اند.

گسترش مراکز داده توسط شرکت‌های فناوری برای پشتیبانی از هوش مصنوعی، که اغلب با استفاده از سوخت‌های فسیلی فعالیت می‌کنند، موجب افزایش هم‌زمان سودآوری و انتشار گازهای گلخانه‌ای این شرکت‌ها شده و به افزایش تقاضا برای خرید اعتبارهای کربن منجر شده است.

هوش مصنوعی محرک سرمایه‌گذاری در کربن

برنان اسپِلِسی، مدیرعامل شرکت فناوری اقلیمی Patch، گفت: «شرکت‌های بسیاری از هوش مصنوعی برای توسعه کسب‌وکار خود بهره می‌برند و بخشی از بازده حاصل را برای خرید اعتبارهای کربن اختصاص می‌دهند.»

او افزود: «شرکت‌هایی که عملکرد خوبی دارند، به شدت در این حوزه سرمایه‌گذاری می‌کنند و دلیل موفقیت آن‌ها هوش مصنوعی است. بنابراین هوش مصنوعی سود ایجاد می‌کند و سود، سرمایه‌گذاری در اعتبارهای کربن را تقویت می‌کند.»

این اظهارات در حاشیه مذاکرات COP30 در برزیل بیان شده و نشان‌دهنده نقش کلیدی هوش مصنوعی در تأمین مالی پروژه‌های کاهش کربن و شکل‌گیری تقاضای جدید برای اعتبارهای کربن است.

شرکت‌های فناوری و تعهدات خالص صفر انتشار; کربن

شرکت‌های بزرگ فناوری متعهد شده‌اند که در نهایت انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را به‌صورت خالص صفر برسانند. با این حال، ایالات متحده تحت ریاست جمهوری دونالد ترامپ از توافقنامه آب‌وهوایی پاریس ۲۰۱۵ خارج شد.

یک سخنگوی شرکت مایکروسافت در گفتگو با رویترز گفت: «ما با انعقاد قراردادهای بلندمدت خرید اعتبارهای کربن، سیگنال‌های تقاضای قوی ارسال می‌کنیم تا چرخه‌ای مفید از نوآوری، تأمین مالی و پیاده‌سازی پروژه‌ها ایجاد شود. با ایجاد پروژه‌های مقیاس‌دار، هم عرضه جدید را تحریک می‌کنیم و هم فضا برای ورود سایر خریداران شرکتی باقی می‌گذاریم.»

شرکت مادر گوگل، آلفابت، از ارائه نظر در این زمینه خودداری کرد.

عرضه اعتبارهای کربن پاسخگو نیست

با وجود رشد تقاضا، عرضه اعتبارهای کربن نتوانسته پاسخگوی نیاز بازار باشد. طبق گفته Patch، یک‌سوم درخواست‌های خرید از طریق پلتفرم این شرکت برای بیوچار بوده، اما در نهایت کمتر از ۲۰ درصد فروش‌ها به این محصول اختصاص یافت، زیرا عرضه محدود است. همچنین، اعتبارهای مرتبط با کاشت مجدد جنگل‌ها ۲۵ درصد از درخواست‌ها را تشکیل می‌دادند، اما تنها ۱۲ درصد از فروش‌ها به آن‌ها اختصاص یافت.

این داده‌ها نشان می‌دهد که کمبود عرضه، فشار بیشتری بر قیمت‌ها وارد می‌کند و سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها را به توسعه پروژه‌های کربن‌زدایی با اولویت‌بندی منابع محدود سوق می‌دهد.

افزایش چشمگیر تقاضا برای اعتبارهای کربن باکیفیت

لطف تقاضای شرکت‌ها برای اعتبارهای کربن باکیفیت بسیار واقعی است و اعداد و ارقام آن را نشان می‌دهند.
لوکاس می، مدیر ارشد تجاری در ثبت‌کننده اعتبار کربن Isometric، اعلام کرد: «در سال ۲۰۲۴، حدود ۸ میلیون تن حذف کربن پایدار خریداری شد و تا کنون در سال جاری این رقم به ۲۵ میلیون تن رسیده است.»

این افزایش قابل توجه نشان می‌دهد که شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران به دنبال روش‌های مطمئن و بلندمدت برای کاهش تأثیر فعالیت‌های خود بر تغییرات اقلیمی هستند و بازار اعتبارهای کربن به سرعت در حال رشد است.

کمبود عرضه اعتبارهای کربن باکیفیت و واکنش شرکت‌های فناوری

بخش قابل توجهی از افزایش تقاضای اعتبارهای کربن پایدار توسط شرکت‌های بزرگ فناوری ایجاد شده است. داده‌های CDR.fyi نشان می‌دهد که تاکنون کمتر از یک میلیون تن اعتبار کربن پایدار صادر شده است که عمدتاً از پروژه‌های بیوچار (Biochar) تأمین می‌شود.

لوکاس می، مدیر ارشد تجاری در ثبت‌کننده اعتبار کربن Isometric، افزود: «با توجه به کمبود عرضه، شرکت‌های بیشتری به دنبال انعقاد قراردادهای خرید طولانی‌مدت هستند تا به توسعه‌دهندگان اطمینان فروش بدهند و عرضه را افزایش دهند. در نهایت، تقاضای اضافی، عرضه اضافی ایجاد خواهد کرد.»

پروژه بزرگ بیوچار در بریتانیا

برای برخی شرکت‌ها، راه‌حل کمبود عرضه، تولید اعتبارهای خودشان است. گروه Pure Data Centres، که شرکت‌های بزرگ فناوری مشتریان آن هستند، برنامه‌ریزی کرده است تا با سرمایه‌گذاری ۲۴ میلیون پوند (۳۱.۶ میلیون دلار) بزرگ‌ترین پروژه بیوچار بریتانیا را در ویلت‌شایر احداث کند تا اطمینان حاصل شود که به اندازه کافی اعتبار کربن دارد.

دن چیلدز، مدیرعامل شرکت، گفت: «وقتی شروع به ارزیابی تأمین‌کنندگان کردیم، سریعاً متوجه شدیم که یافتن محصول باکیفیت و قابل اعتماد بسیار دشوار است. بهترین راه برای تضمین کیفیت، توسعه تخصص و تولید خودمان بود.»

الاستیر کالیر، مدیر تحقیق و توسعه شرکت فرعی A Healthier Earth که پروژه را اجرا خواهد کرد، اعلام کرد که این پروژه از دسامبر عملیاتی می‌شود و طی ۱۸ ماه به ظرفیت حذف سالانه ۹,۰۰۰ تن کربن خواهد رسید، ضمن اینکه سه سایت دیگر در بریتانیا نیز برنامه‌ریزی شده است.

وی افزود: «فرضیه سرمایه‌گذاری من طی سه سال گذشته این بوده که تقاضا به‌طور قابل توجهی از عرضه پیشی خواهد گرفت و هم‌اکنون نیز این روند در حال تحقق است.»