به گزارش خبرنگار ایراسین، احتمالاً برایتان پیش آمده که در جریان یک بازی مهم ملی مثل انتخابی جام جهانی، متوجه یک تفاوت بزرگ با بازی‌های باشگاهی شده باشید: هیچ لوگویی از شرکت‌های تجاری روی پیراهن تیم ملی دیده نمی‌شود. اما چرا؟ پاسخ ساده است: قوانین فیفا.

قوانین فیفا؛ منطقه ممنوعه برای تبلیغات

فیفا، نهاد حاکم بر فوتبال جهان، موضع روشنی دارد: تبلیغات تجاری روی لباس‌های رسمی تیم‌های ملی ممنوع است. طبق قوانین تجهیزات فیفا: «هرگونه تبلیغ توسط اسپانسرها روی لباس‌های مسابقه یا هر وسیله‌ای که وارد ورزشگاه در زمان بازی‌های رسمی می‌شود، ممنوع است.»

یعنی هیچ تبلیغی از کازینوهای آنلاین یا نوشیدنی‌های انرژی‌زای جدید را روی لباس بازی‌ها نخواهید دید؛ چه در فینال جام جهانی باشد و چه در یک بازی دوستانه کم‌اهمیت.

اما چرا؟ آیا فیفا ناگهان برای اخلاقیات اهمیت قائل شده؟ بعید است.

محافظت از اسپانسرهای میلیاردی فیفا

دلیل اصلی این ممنوعیت، حمایت از قراردادهای بزرگ تجاری فیفا با برندهایی مثل کوکاکولا، ویزا و آدیداس است. اگر هر تیم ملی اجازه داشت اسپانسر خود را روی پیراهن بیاورد، تأثیر و ارزش این قراردادهای جهانی کاهش پیدا می‌کرد. برای مثال، تصور کنید در فینال جام جهانی، یکی از تیم‌ها پیراهنی با لوگوی برند رقیب آدیداس بپوشد! این برای فیفا که آدیداس یکی از اسپانسرهای رسمی‌اش است، کابوس بازاریابی خواهد بود. در نتیجه، فیفا ترجیح می‌دهد تمام تمرکز تبلیغاتی معطوف به اسپانسرهای خودش باشد.

تبلیغات در لباس تمرینی

اگرچه پیراهن مسابقه باید کاملاً عاری از تبلیغات باشد، اما تیم‌های ملی مجازند در تمرینات و هنگام گرم‌کردن از لباس‌هایی با لوگوی اسپانسر استفاده کنند. این راه‌حل به آن‌ها اجازه می‌دهد تا درآمدزایی داشته باشند و در عین حال مقررات فیفا را زیر پا نگذارند.

در بازی دوستانه اخیر مقابل غنا، بازیکنان انگلستان گرمکن‌هایی با تبلیغ یک نوشابه معروف به تن داشتند. در مصاحبه‌های بعد از بازی نیز این لوگوها دیده می‌شوند.

درآمدی که از دست می‌رود

نبود تبلیغات روی پیراهن تیم‌های ملی برابر است با از دست دادن درآمدی قابل‌توجه. به‌عنوان نمونه، رئال مادرید سالانه حدود ۶۲ میلیون پوند از تبلیغ روی پیراهن خود درآمد دارد. حالا تصور کنید تیم‌هایی مثل فرانسه یا برزیل چه مبالغی می‌توانستند جذب کنند.

این درآمد می‌توانست صرف بهبود زیرساخت‌ها، آموزش بازیکنان جوان یا توسعه فوتبال پایه شود؛ به‌ویژه برای کشورهایی که منابع مالی محدودی دارند.

بارسلونا و یونیسف: الگویی متفاوت

نمونه‌ای خاص در دنیای فوتبال، همکاری باشگاه بارسلونا با یونیسف بود. از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۱، لوگوی یونیسف روی پیراهن بارسا قرار داشت، اما نه به عنوان اسپانسر، بلکه به‌عنوان حرکت بشردوستانه‌ای که در آن خود باشگاه به یونیسف کمک مالی می‌کرد. این همکاری هم فروش پیراهن را افزایش داد و هم وجهه باشگاه را ارتقا بخشید.

بعدها این همکاری جای خود را به قراردادهایی سودآورتر مانند بنیاد قطر و قطر ایرویز داد، اما خاطره‌ی پیراهن با لوگوی یونیسف هنوز در ذهن هواداران باقی مانده است.

جالب اینجاست که بارسلونا تا مدت‌ها اصلاً اسپانسری روی پیراهن نداشت، و در سال ۲۰۰۵ بدون هیچ تبلیغی ۹۰۰ هزار پیراهن فروخت. این رقم با درج لوگوی یونیسف به ۱.۱ میلیون و با قطر ایرویز به ۱.۲ میلیون رسید. یعنی حتی اسپانسری با ارزش‌های انسانی می‌تواند فروش و تعامل هواداران را افزایش دهد.

در پایان، اینکه پیراهن تیم ملی بدون تبلیغات باقی مانده، تصمیمی استراتژیک از سوی فیفاست؛ برای محافظت از منافع اقتصادی خودش. با اینکه این تصمیم انتقادهایی به همراه داشته، فعلاً هیچ نشانه‌ای از تغییر در آن دیده نمی‌شود.