به گزارش ایراسین، طی ۲۰ سال گذشته، نرخ بازیابی محصولات جانبی در صنعت فولاد به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته است. پیشرفت‌های نوآورانه و هم‌افزایی با سایر صنایع، صنعت فولاد را بیش‌ازپیش به هدف خود یعنی ضایعات صفر نزدیک‌تر کرده است.

محصولات جانبی بازیافت‌شده را می‌توان در طی فرایند فولادسازی مجدداً استفاده کرد یا برای استفاده در صنایع دیگر به فروش رساند. این امر از دفن کردن آن‌ها جلوگیری می‌کند، انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش می‌دهد و به حفظ منابع طبیعی کمک می‌نماید. فروش این محصولات جانبی از نظر اقتصادی پایدار است، برای تولیدکنندگان فولاد درآمد ایجاد می‌کند و به اقتصاد چرخشی نیز کمک می‌نماید.

محصولات جانبی صنعت فولاد در یک نگاه

عمده محصولات جانبی جامد تولیدشده در طول فرایند تولید آهن و فولاد خام، سرباره (۹۰ درصد جرمی)، گردوغبار و لجن است. به‌طور متوسط تولید یک تن فولاد منجر به ۲۰۰ کیلوگرم محصول جانبی در مسیر EAF تا ۴۰۰ کیلوگرم در مسیر BF/BOF می‌شود که شامل سرباره، گردوغبار، لجن و مواد دیگر است.

سرباره آهن و فولاد

سالانه بیش از ۴۰۰ میلیون تن سرباره آهن و فولاد تولید می‌شود. سرباره مخلوطی از سیلیس، اکسید کلسیم، اکسید منیزیم و اکسیدهای آلومینیوم و آهن است.

در طول ذوب، عوامل سرباره (عمدتاً سنگ‌آهک یا دولومیت و ماسه سیلیس) به کوره بلند یا کوره فولادسازی اضافه می‌شود تا ناخالصی‌ها از سنگ‌آهن، ضایعات فولاد و سایر ترکیبات آهنی حذف شود. سرباره فلز مذاب را در برابر اکسیژن اتمسفر محافظت می‌کند و با تشکیل یک لایه بالایی، دما را حفظ می‌کند. ازآنجاکه سرباره سبک‌تر از فلز مذاب است، شناور می‌شود و به‌راحتی می‌توان آن را جدا کرد.

سرباره فولادسازی

یکی از موانع اصلی استفاده از سرباره فولادسازی، محتوای بالای آهک آزاد آن است که برای کاربردهای ساختمانی ایدئال نیست. در حال حاضر فناوری‌های مختلفی برای بهبود جداسازی آهک در حال توسعه است. پس از جدا شدن، آهک آزاد می‌تواند به‌عنوان کود، در تولید سیمان و بتن، برای تصفیه فاضلاب و در بلوک‌های دریایی ساحلی که رشد مرجان‌ها را تشویق می‌کند، استفاده شود.

میانگین نرخ بازیابی سرباره در سراسر جهان از بیش از ۸۰ درصد برای سرباره فولادسازی تا نزدیک به ۱۰۰ درصد برای سرباره کوره بلند متغیر است. درحالی‌که استفاده از سرباره به‌خوبی تثبیت شده است، هنوز در بسیاری از مناطق با توجه به مزایای زیست‌محیطی و اقتصادی استفاده از سرباره، پتانسیل برای افزایش نسبت مصرف وجود دارد.

استفاده از محصولات جانبی صنعت فولاد باید به جلوگیری از دفن، افزایش بازده منابع، تولید درآمد، ایجاد ارزش، حفظ منابع دست‌نخورده و کاهش انتشار دی‌اکسید کربن منجر شود.