به گزارش خبرنگار ایراسین، سید امیر طباطباییان مدیر انرژی سیالات شرکت فولاد مبارکه در پنل ارتقای بهره‌وری و انرژی در بخش صنعت که در کنفرانس و نمایشگاه بین‌المللی بهینه‌سازی و بهره‌وری انرژی ایران برگزار شد اظهار کرد: مدل همبست انرژی، آب و و محیط زیست نشان می‌دهد که سیاست‌گذاری در حوزه بهینه‌سازی باید به گونه‌ای اتفاق بیافتد که همه حوزه‌های مربوط انرژی و حامل‌های انرژی را در بر بگیرد. به طور مثال اگر تنها در حوزه گاز سرمایه‌گذاری در جهت بهینه‌سازی و کاهش مصرف انجام شود این کار در صورت از سوخت جایگزین (سوخت دوم) مشکلی را از محیط زیست و انرژی بر طرف نمی‌کند.

وی در مورد روش‌های عمده تولید فولاد در دنیا گفت: روش‌های تولید عمده فولاد با دو روش کوره بلند یعنی تولید با کک و ذغال سنگ و روش کوره قوس الکتریکی و احیاء مستقیم است که به خاطر مزیت وجود گاز طبیعی در کشور از روش دوم که روش احیاء سنگ آهن با گاز طبیعی و کوره قوس است استفاده می‌شود. حدود ۷۰ درصد کارخانه های تولید فولاد در کشور از این روش استفاده و تولید محصول می کنند.

مصرف گاز در قسمت‌های غیر مولد کاهش یابد

مدیر انرژی سیالات شرکت فولاد مبارکه افزود: در بیشتر کشورهای دنیا که از نعمت گاز طبیعی برخوردارند از روش احیاء مستقیم و کوره قوس الکتریکی استفاده میکنند و در کشورهایی که قراضه آهن به وفور وجود دارد روش کوره قوس الکتریکی و شارژ مستقیم قراضه مرسوم است که بدلیل استفاده از انرژی مجازی قراضه روش بهتری به جهت آلایندگی و مصرف انرژی است و در نهایت تولید دی اکسید کربن نسبت به روش‌های قبلی کمتر باشد.

وی خاطر نشان کرد: طبق آمارهای موجود از world steel میزان تولید کربن به ازای تولید فولاد خام در روش کوره ‌بلند تقریبا ۲.۲ تن و در روش کوره قوس با احیاء مستقیم ۱.۴ تن و کمترین میزان تولید دی اکسید کربن نیز ۰.۳ تن به ازی هر تن تولید فولاد خام با روش استفاده از قراضه و کوره قوس است.

طباطبائیان تصریح کرد: صنایع فولاد در کشور معمولاً به عنوان صنعت انرژی ‌بر شناخته می‌شوند و این در حالی است که تنها چیزی حدود ۳ درصد گاز توزیع شده در کشور به کل صنعت فولاد اختصاص داده شده است و اگر بخواهیم شدت انرژی در کشور را که از میزان مصرف انرژی تقسیم بر مقدار تولید ناخالص ملی بدست می آید را کاهش دهیم باید سیاست‌ها به سمتی برود که مصرف گاز در قسمت‌های غیر مولد را کاهش دهیم و برنامه‌های تشویقی و تنبیهی بهینه‌سازی به سمتی برود که مصارف در این قسمتها کاهش یابد.

مصرف ۷ درصد از برق کشور در صنعت فولاد

وی تأکید کرد: نباید صنعتی که تنها سه درصد از مصرف گاز و تقریبا ۷درصد مصرف کشور را دارد محدود کرد چرا که محدود کردن آن مشکلی را از کشور حل نمی‌کند و باید سیاست‌گذاری‌ها و پروژه‌های بهینه‌سازی برای قسمت‌هایی که بیشترین میزان مصرف انرژی و کمترین تولید ناخالص را دارند اتفاق بیافتد تا اثرگذاری بیشتری برای کاهش شدت مصرف انرژی در کشور داشته باشد.

طباطبائیان گفت: میزان مصرف انرژی به ازای تولید فولاد خام در فولاد مبارکه تقریبا ۲۲.۹ گیگاژول بر تن اسلب است که نسبت به اعداد متوسط جهانی نسبتا مناسب است و می‌توانیم بگوییم در مسیر خوبی حرکت می‌کنیم. در زمینه تولید دی اکسید کربن به ازای هر تن فولاد هم با توجه به اقدامات انجام شده و فرآیند تولید پاک طراحی شده در ایران بر پایه گاز طبیعی نیز آمار خوبی داریم و جزو کشورهای موفق در این زمینه هستیم.

وی خاطر نشان کرد: مهمترین مشکلاتی که صنایع به ویژه فولادی‌ها با آن مواجه هستند مشکلات تامین انرژی است . ما سالانه مقدار زیادی از تولید خود را به دلیل نبود انرژی و عدم تحویل انرژی از دست می دهیم. در فولاد مبارکه سال ۱۴۰۰ محدودیت ۱.۵ میلیون مگاوات ساعت برق و ۶۰۴ میلیون متر مکعب گاز طبیعی داشتیم که باعث افت تولید تقریبا ۷۰۰ هزار تنی در تولید گندله، یک میلیون و ۲۰۰ هزار تنی تولید آهن اسفنجی و ۸۰۰ هزار تن اسلب و همچنین محصولات دیگر شدیم که این خسارت‌های عدم‌النفع تولید به شدت زیاد است و باعث شده ما به صورت پیوسته به دنبال پیاده‌سازی سیستم‌های مدیریت انرژی باشیم.

تشریح پروژه‌های مهم بهینه‌سازی در فولاد مبارکه

مدیر انرژی سیالات شرکت فولاد مبارکه تصریح کرد: مهم‌ترین پروژه‌ها در این زمینه شامل تولید بخار از بازیافت انرژی از دودکش نیروگاه گازی و تولید برق از نیروگاه‌های راندمان بالای CHP است. فولاد مبارکه همچنین جهت پروژه‌های بهینه سازی مصرف انرژی یک میلیارد یورو سرمایه‌گذاری کرده و با تکمیل این طرحها معادل ۶۰۰ مگاوات انرژی الکتریکی به دست بیاوریم که پروژه‌های متعددی از توسعه رکوپراتورهای واحدهای احیا مستقیم تا احداث نیروگاه خورشیدی و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر است که ما را به سمت استفاده از انرژی‌های سبز برای تولید فولاد می‌برد.

وی تأکید کرد: با اجرای این پروژه‌ها که بخشی از آن بهینه سازی فرآیندها، تجهیزات و توسعه حمل ریلی و بخشی استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر است باعث می شود بتوانیم هر ساله حدود ۲.۶ میلیون تن CO۲ را کاهش بدیم که این خود بخشی از تعهد کشور عزیزمان را در جهت تعهدات بین المللی برآورده می کند.

طباطبائیان درباره چالش‌های انرژی در بخش فولاد گفت: ابهام در تامین آب و حامل‌های انرژی که هر سرمایه‌گذار و کارخانه تولیدی را با چالش مواجه کرده و امکان برنامه ریزی برای اجرای پروژه‌های آینده را غیر ممکن می سازد و بزرگترین مانع جهت تولید است. موضوع بعد عدم سیاستگذاری شفاف و ابلاغ تصمیمات و نرخهای انرژی ناگهانی است که همه صنایع و سرمایه گذاران این حوزه را با چالش مواجه کرده است و اخلال در تصمیم گیری جهت اعمال سیاستهای بهینه سازی را به همراه دارد.

کمبود ۱۲ الی ۱۵ هزار مگاواتی در صنعت برق کشور

وی افزود: محدود بودن توانمندی بخش خصوصی و تجربه موجود در کشور در زمینه بهینه‌سازی مصرف انرژی هم از چالش‌های موجود است. عدم دسترسی به فناوری‌های روز دنیا در حوزه بهینه‌سازی انرژی به دلیل تحریم‌های ظالمانه باعث شده تجربه و مهارت ما و شرکتهای مشاور در این زمینه در کشور محدود باشد.

مدیر انرژی سیالات شرکت فولاد مبارکه خاطر نشان کرد: همچنین موضوع دیگر وابستگی توسعه بخش عرضه انرژی به درآمدهای حاصل از فروش انرژی است. صنعت برق باید هزینه توسعه خود را از محل درآمدهای فروش انرژی به دست بیاورد اما به دلیل سیاست‌گذاری ناکارآمدی که در حوزه انرژی اتخاذ شده در چند سال اخیر باعث شده توسعه این صنعت عملا متوقف شود و کمبود انرژی ۱۲ الی ۱۵ هزار مگاواتی به همین دلیل است.

لزوم سرمایه‌گذاری دولت در تکمیل سیکل نیروگاه‌های گازی

وی تصریح کرد: تکمیل سیکل نیروگاه‌های گازی در کشور بدون افزایش مصرف سوخت می تواند حدود ۵ تا ۶ هزار مگاوات ظرفیت تولید انرژی الکتریکی جدید ایجاد ‌کند و شایسته است ارگان‌های ذی‌ربط سرمایه‌گذاری لازم در این زمینه را با سرعت بیشتری انجام دهند.

طباطبائیان تأکید کرد: سیاستگزاری در سطح کلان برای افزایش بهره وری و بهینه سازی انرژی باید به درستی و دقت زیاد انجام شود تا ضمن رونق تولید و جلوگیری از توقف صنایع استراتژیک و صنایع کوچک از مشکلات بیشتر در تامین انرژی کشور در سال‌های بعد جلوگیری کند.

تلاش فولاد مبارکه برای پیاده‌سازی پروژه‌های بهینه‌سازی برای مصارف خانگی

مدیر انرژی سیالات شرکت فولاد مبارکه متذکر شد: به طور مثال ما تفاهم‌نامه‌ای را آماده کردیم که بر اساس آن حاضریم در زمینه بهینه‌سازی مصرف گاز و تعویض بخاری‌های فرسوده و راندمان پائین در کشور یا استان سرمایه‌گذاری کنیم اما در قبال این سرمایه‌گذاری اطمینان داشته باشیم که سوخت صرفه‌جویی شده در این پروژه در زمستان در اختیار شرکت فولاد مبارکه قرار بگیرد تا دچار محدودیت نشویم.

وی گفت: البته مجلس و دولت هم چندین سال است که از طریق قوانینی که در سال ۹۶ و ۹۷ تدوین شده به منظور راه‌اندازی بازار بهینه‌سازی انرژی تلاش کرده است ولی متاسفانه این بازار راه اندازی نشده که این خود نشان دهنده ضعف در قوانین تعریف شده است. با این حال شرکت فولاد مبارکه آماده پیش قدم شدن جهت راه اندازی بازار بهینه سازی با طرح اشاره شده است.

تعدد مجوزات و طولانی شدن زمان صدور، مانع توسعه در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر

طباطبائیان افزود: مشکل بعدی موانع پیش روی پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر است. ما تقریبا یک سال است که به دنبال احداث نیروگاه تجدیدپذیر به منظور استفاده در صنعت فولاد هستیم اما دو مشکل تعدد مجوزات و طولانی شدن زمان صدور آن را داریم. در حال حاضر برای احداث یک نیروگاه خورشیدی ۱۹ سازمان و ارگان باید مجوز صادر کنند که عملاً با سرعت موجود در خوش بینانه ترین حالت اخذ مجوز احداث نیروگاه تجدید پذیر بزرگ مقیاس کمتر از ۸ الی ۹ ماه امکان پذیر نیست.

وی خاطر نشان کرد: در سازوکار احداث نیروگاه‌های بزرگ مقیاس ابهام است. چون تاکنون چنین نیروگاه‌هایی در کشور وجود نداشته است و چالشهای بسیاری در مسیر احداث وجود دارد و برای این موضوع هم باید فکری شود تا بتوانیم با سرعت بیشتری این پروژه‌ها را اجرایی کنیم.