-
اختلافنظرها، تصمیمگیری دسامبر را دشوار کرده است؛
شکاف در مسیر سیاست پولی فدرالرزرو
صورتجلسه تازه منتشرشده کمیته بازار باز فدرالرزرو نشان میدهد سیاستگذاران بانک مرکزی آمریکا در آستانه نشست دسامبر بهطور بیسابقهای دچار دوگانگی شدهاند؛ براساس گزارش فایننشالتایمز، اعضای کمیته در مورد اینکه آیا باید سومین کاهش نرخ بهره در سال جاری را اجرا کنند یا نه، «اختلافنظر شدید» دارند.
-
چین با شبکه توزیع گسترده بازار جهانی را قبضه کرد؛
بازار جهانی باتری تحت سلطه چین
صادرات باتری و سیستمهای ذخیره انرژی باتری (BESS) چین در سال ۲۰۲۵ با رشد بیسابقهای مواجه شده و طی نه ماه نخست سال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۴ درصد افزایش یافته است. اروپا و آسیا بزرگترین مقاصد واردات باتریهای چینی هستند و بازارهای نوظهوری مانند خاورمیانه، آمریکای لاتین، آفریقا و اقیانوسیه با رشد سریع واردات، نقش مهمی در تثبیت جایگاه چین بهعنوان رهبر جهانی فناوری باتری و انرژی پاک ایفا میکنند.
-
بازار جهانی نقره با کمبود مزمن عرضه مواجه میشود؛
چشمانداز نقره همچنان صعودی
در حالیکه بازار جهانی نقره برای پنجمین سال متوالی با کسری ساختاری مواجه است، رشد کمسابقه تقاضای سرمایهگذاری، فشار عرضه و تداوم ریسکهای ژئوپلیتیک مسیر این فلز ارزشمند را در مدار صعودی نگه داشته است؛ روندی که به گفته تحلیلگران، حتی با کاهش تقاضای صنعتی نیز متوقف نخواهد شد.
-
شوکهای منفی؛ اثرات ماندگار بر اقتصاد دارند
افسانه بهبود اقتصادی
آیا کشورها پس از انقباضهای اقتصادی، مانند بحرانهای مالی، سیاسی، جنگها یا سایر شوکهای منفی، قادر به بازگشت به مسیر رشد قبلی خود هستند؟ مطالعه جامعی که پیش رو دارید، بر اساس دادههای اقتصادی تعداد زیادی از کشورها، به تحلیل آثار بلندمدت شوکهای اقتصادی بر رشد و سطح تولید اقتصادی میپردازد. این مطالعه (که تلخیص آن پیش روی شماست) بر خلاف تصور رایج، نشان میدهد انقباضهای اقتصادی عموماً با بهبودهای سریع و جبرانکننده همراه نیستند و خروجی از دست رفته معمولاً دیگر قابل بازگشت نیست و به طور متوسط جبران نمیشود. از این رو، بسیاری از کشورها هرگز شاهد بازگشت به مسیر رشد قبلی خود -پیش از بحرانها- نیستند.
-
وارن بافت از برکشایر هاتاوی خداحافظی میکند:
پایان یک افسانه
۹۵ سالگی و یک میراث بینظیر؛ وارن بافت، افسانه سرمایهگذاری جهان، پس از شش دهه رهبری برکشایر هاتاوی، پایان سال از سمت مدیرعاملی کنارهگیری میکند. از کودک روزنامهفروش و نوجوان عاشق بورس تا استاد استراتژی «خرید شرکت فوقالعاده با قیمتی منصفانه»، بافت نه تنها ثروت ساخت بلکه اصول سرمایهگذاری و زندگی را به میلیونها نفر آموخت؛ حکمتهایی که از صبر و سود مرکب تا ارزش شهرت و فضیلت، مسیر سرمایهگذاری و اخلاق حرفهای را روشن میکند
-
محدودیتهای چین، نظم جهانی مواد معدنی را دگرگون میکند؛
چین اقتصاد آمریکا را لرزاند
تحلیلها نشان میدهد تصمیم چین برای اعمال محدودیت بر صادرات شماری از مواد معدنی حیاتی، میتواند توازن بازار جهانی این عناصر راهبردی را بر هم بزند و زنجیره تأمین صنایع پیشرفته در آمریکا و دیگر قدرتهای صنعتی را با چالشهای تازهای روبهرو سازد؛ تحولی که پیامدهای اقتصادی آن فراتر از مرزهای آسیا خواهد رفت.
-
ترس از حباب قیمتی و افت سود شرکتها، شاخصهای سهام جهان را پایین کشید؛
بازارهای جهانی در سراشیبی سقوط
در حالیکه سرمایهگذاران نگران تداوم رشد بیرویه ارزش سهام و کاهش سودآوری شرکتها هستند، بازارهای جهانی در آغاز هفته با افت چشمگیری روبهرو شدند. شاخصهای اصلی والاستریت، اروپا و آسیا تحت تأثیر فضای منفی ناشی از سیاستهای پولی سختگیرانه و نشانههای رکود اقتصادی، مسیر نزولی را در پیش گرفتند. تحلیلگران این وضعیت را نشانهای از ورود بازار به مرحله اصلاح پس از ماهها رشد پرشتاب میدانند.
-
توافق تجاری چین و آمریکا انگیزه تازه به بازارها داد؛
صعود آرام بازارهای آسیایی
بازارهای سهام آسیایی در آغاز هفته با روندی آرام اما صعودی همراه شدند. رشد شاخص آسیا-اقیانوسیه در پی توافق موقت تجاری میان آمریکا و چین و افزایش سرمایهگذاری جهانی در حوزه هوش مصنوعی رقم خورد؛ عواملی که امیدواری تازهای را به بازارهای مالی منطقه بازگردانده است.
-
در ادامه مذاکرات تجاری میان پکن و اتحادیه اروپا؛
کاهش تنش تجاری اروپا و چین
در پی نشست اخیر مقامات اتحادیه اروپا و چین در بروکسل، دو طرف توافق کردند گفتوگو و همکاریهای خود را در زمینه سیاستهای کنترل صادرات ادامه دهند. چین همچنین اعلام کرد اجرای طرح گسترش کنترل صادرات عناصر خاکی کمیاب را به مدت یک سال به حالت تعلیق درمیآورد؛ اقدامی که میتواند از شدت تنشهای تجاری میان پکن و بروکسل بکاهد.
-
تعرفهها با توافق ترامپ و شی کاهش یافت؛
آتشبس تجاری میان آمریکا و چین
رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ، اعلام کرد که پس از دیدار رودررو با همتای چینی خود، شی جینپینگ، توافق کرده است تعرفههای اعمالشده بر کالاهای چینی از ۵۷ به ۴۷ درصد کاهش یابد. این توافق در ازای ازسرگیری خرید سویا، ادامه صادرات عناصر نادر خاکی و مقابله با تجارت غیرقانونی فنتانیل حاصل شده و نقطه پایانی بر سفر پرشتاب ترامپ به آسیا بود که طی آن از پیشرفتهای تجاری با کشورهای منطقه نیز خبر داد.
-
ترامپ تنش تجاری را شعلهور کرد
دونالد ترامپ در واکنشی کمسابقه به تبلیغی از سوی دولت کانادا که سیاستهای تعرفهای آمریکا را به چالش کشیده بود، تعرفههای واردات از این کشور را ۱۰ درصد افزایش داد. این تصمیم بار دیگر روابط شکننده واشنگتن و اتاوا را زیر سایه سیاستهای ملیگرایانه تجاری ترامپ قرار میدهد.
-
صندوق بینالمللی پول پیشبینی کرد؛
آسیا پیشتاز تولید ناخالص داخلی
صندوق بینالمللی پول در گزارش اکتبر خود اعلام کرد رشد اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۶ با وجود بازار کار مقاوم و مصرف پایدار، تحتتأثیر حمایتگرایی و تنشهای تجاری کند میشود. آمریکا همچنان بزرگترین اقتصاد جهان است و چین با فاصله ۳۵درصدی در رتبه دوم قرار دارد. هند جای ژاپن را گرفته و آسیا با محوریت چین، هند و ژاپن برای نخستینبار از آمریکای شمالی پیشی میگیرد.
-
چگونه نوآوری و پذیرش تغییر، موتور رشد بنگاهها را روشن نگه میدارد؟
نوبل اقتصاد به نظریه تخریب خلاق
جایزهٔ نوبل اقتصاد ۲۰۲۵ به صورت مشترک به دو دیدگاه اعطا شد که دو قطعه از یک پازل نظری را توصیف کرد، این دو باهم چگونگی پیدایش و دوام رشد مدرن را توضیح میدهند. جایزه نوبل به پاس دستاوردهایی که نشان میدهد رشد پایدار اقتصادی از پیوند دانش سودمند، توان اجرایی بنگاهها و چرخهٔ نوآوری، یعنی همان تخریب خلاق حاصل میشود. این پیام برای بنگاهها روشن است: سرمایهگذاری در دانش پایه، ارتقای توان عملیاتی و مدیریت رقابت، شرط بقا و پیشتازی در رقابت جهانی است.
-
اکونومیست گزارش داد:
بحران بدهی در راه است
اکونومیست در گزارش ویژهای با عنوان «بحران بدهی در راه است» مینویسد: دولتهای ثروتمند جهان در حالی با سرعتی بیسابقه به وامگیری ادامه میدهند که نظم مالی پساجنگ جهانی دوم در حال فروپاشی است. از آمریکا تا فرانسه، سیاستمداران تنها وعده میدهند؛ اما حساب پس نمیدهند. وقتی تورم بازگردد و نرخ بهره بالا بماند، هیچ اقتصادی، حتی غنیترینشان، در امان نخواهد بود.
-
رقابت دو مسیر صنعتی
بازار جهانی کشتیسازی وارد فاز تازهای شده است؛ جایی که کمیت جای خود را به کیفیت میدهد و رقابت نه بر سر تعداد بدنهها، بلکه بر سر فناوری، طراحی و ارزش افزوده شکل میگیرد. طبق دادههای جدید کلارکسون، در سپتامبر ۲۰۲۵ سفارشهای ساخت کشتی در جهان ۴۴ درصد کاهش یافت، اما چین با تکیه بر مقیاس تولید و کره با تمرکز بر کشتیهای پیشرفته، صحنه رقابت را به دو مسیر متفاوت تقسیم کردهاند. این دگرگونی تنها به صنعت کشتیسازی محدود نیست؛ نشانهای از تغییر ژرف در زنجیره جهانی فولادهای خاص، قطعات پیچیده و فناوریهای مهندسی است ـ مسیری که آینده این صنعت را نه قیمت، بلکه نوآوری و مهارت تعیین خواهد کرد
-
الگوی جهانی تابآوری
جهان در حال مشاهد ظهور الگوی جدیدی از «امنیت انرژی فعال» توسط غولهای صنعتی است. همانگونه که شرکتهای جهانی مانند گلنکور و BHP با تنوعبخشی در سبد منابع از نفت و گاز تا فلزات، و شرکتهای اروپایی مانند وئستآلپاین با گذار به سمت تولید برق پاک، وابستگی خود را به شبکههای سنتی کاهش میدهند، صنایع بزرگ ایران نیز این نقشه راه را در پیش گرفتهاند. این تحول نشاندهنده یک گذار استراتژیک از مدل منسوخ مصرفکنندگی صرف، به سوی پارادایمی است که در آن تولید انرژی چه از طریق میادین گازی و چه مزارع خورشیدی، به ستون فقرات تابآوری و مزیت رقابتی بدل میشود.
-
جنگ اقتصادی وارد راند نهایی شد؛
بازگشت تعرفهها، سقوط بازارها و ظهور یوان
بازارهای جهانی یکشبه رنگ خون دیدند.آمریکا با تهدید به آغاز دور تازهای از جنگ تعرفهای، نه تنها آرامش موقت بازارها را برهم زد، بلکه پرسشهای بنیادینی را درباره اثربخشی این سلاح کهنه در برابر معمای پیچیدهی رقابت با چین پیش کشید. در سوی دیگر میدان، پکن با چیرگی بلامنازع بر عناصر کمیاب و شتاب گرفتن در بینالمللیسازی یوان، نشان میدهد که این نبرد، دیگر تنها بر سر تراز تجاری نیست، که نبردی است برای تعریف دوبارهی نظم اقتصادی آینده جهان. به نظر میرسد طبلهای توخالی تعرفه، این بار در میدانی نوین و نابرابر نواخته میشوند.
-
تشدید کنترل بر فناوریهای استراتژیک پیش از دیدار رهبران چین و آمریکا؛
چین صادرات کدام عناصر را محدود کرد؟
چین با اعلام محدودیتهای جدید صادراتی بر عناصر نادر خاکی و فناوریهای مرتبط، گام دیگری در جهت کنترل بازار جهانی این مواد استراتژیک برداشت. بر اساس مقررات جدید، شرکتهای خارجی برای صادرات کالاهای حاوی حتی مقادیر اندک از این مواد باید مجوز ویژه دریافت کنند. این اقدام که با هدف "حفاظت از امنیت ملی" عنوان شده، پیش از دیدار رهبران چین و آمریکا صورت میگیرد و میتواند تأثیر قابل توجهی بر زنجیره تأمین جهانی محصولات High-tech از جمله تجهیزات نظامی، الکترونیک و خودرو داشته باشد.
-
بانک مرکزی با سیاست عرضه، مانع انتقال شوک جهانی شد؛
کنترل بازار طلا در نوسان جهانی
در حالیکه بهای جهانی طلا با ثبت رکورد تاریخی ۴۰۴۰ دلار برای هر اونس جهشی بیسابقه را تجربه کرد، تأثیر این افزایش در بازار داخلی ایران محدود بود، علت این موضوع کاهش نرخ ارز، افت تقاضای داخلی و کاهش حباب سکه و طلا است، عواملی که موجب شدند با وجود التهاب در بازارهای جهانی، قیمتها در ایران به سطح واقعیتری بازگردند.
-
امواج جنگ تعرفهای به اروپا رسید؛
فشار چین، آزمون اروپا
چهارم مهرماه، روزنامه آلمانی هاندلزبلات از بروکسل خبری منتشر کرد که لرزه بر صنعت فولاد انداخت: کمیسیون اروپا در آستانه تصمیمی است که میتواند قواعد تجارت جهانی را دوباره بازنویسی کند؛ وضع تعرفهای بین ۲۵ تا ۵۰ درصد بر واردات فولاد و محصولات مرتبط از چین. این تنها یک اقدام تجاری نیست، بلکه بخشی از استراتژی بزرگتر بروکسل برای بازتعریف استقلال صنعتی قاره سبز است.
-
حفاظت از الماس نیپون
اقتصاد ژاپن به عنوان یکی از نمونههای اعلا در ظهور و بروز پدیده توسعه صنعتی، در زمره منابع جذابی است که میتوان از خلال تجزیه و تحلیل آن به نحوه اثر سیاستهای اقتصادی روی تابآوری اقتصاد ژاپن و بنگاههای صنعتی آن پی برد. این مقاله در یک مطالعه موردی، به تابآوری بنگاه ژاپنی میتسوبیشی در مقابل تهدیدات میپردازد.
-
با توافق سهساله ایران و اوراسیا؛
ایران، دروازه اوراسیا به اقیانوس هند
ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در مسکو به توافقات گستردهای از جمله امضای نقشه راه سهساله برای توسعه همکاریها دست یافتند. این توافقات که کریدور حملونقل شمال-جنوب، ترانزیت الکترونیکی و حذف موانع تجاری را پوشش میدهد، دسترسی کشورهای عضو این اتحادیه به اقیانوس هند از طریق بنادر ایران را تسهیل میکند.
-
راهاندازی نقشه دیجیتال مناطق اقتصادی بریکس؛
سامانه جدید بریکس برای جذب سرمایه
وزارت توسعه اقتصادی روسیه از راهاندازی نقشه دیجیتال مناطق ویژه اقتصادی کشورهای عضو گروه بریکس خبر داد. این سامانه که یک مسیریاب سرمایهگذاری یکپارچه محسوب میشود، اطلاعات جامعی درباره مشوقهای سرمایهگذاری، مقررات گمرکی و شرکتهای فعال در این مناطق ارائه میدهد. این طرح به زودی با افزوده شدن اطلاعات محصولات تولیدی و قطعات، همکاریهای اقتصادی بین اعضای بریکس را تقویت خواهد کرد.
-
آژانس بینالمللی انرژی هشدار داد؛
تشدید افت تولید نفت و گاز جهان
آژانس بینالمللی انرژی در گزارش جدید خود هشدار داد نرخ افت طبیعی تولید در میدانهای نفت و گاز جهان در حال افزایش است و این وضعیت در صورت عدم سرمایهگذاری کافی و نگهداری مؤثر، میتواند منجر به کاهش عرضه و پیامدهای جدی برای بازار انرژی شود.
-
اوگاندا مسیر رشد اقتصادی را شتاب داده است؛
فرصتهای نو تجارت در قلب آفریقا
اوگاندا با تکیه بر جمعیت جوان، منابع طبیعی غنی و موقعیت راهبردی در شرق آفریقا، در حال تبدیلشدن به یکی از بازارهای روبهرشد این قاره است و میتواند مقصدی نوظهور برای صادرات ایران باشد؛ ارزیابیها حاکی است که توسعه زیرساختهای حملونقل، نیاز این کشور به واردات کالا و خدمات و روند صعودی مصرف داخلی، ظرفیتهای کمسابقهای برای همکاریهای تجاری ایجاد کرده است که به باور کارشناسان، در صورت رفع موانع لجستیکی و بانکی قابل بهرهبرداری خواهد بود.
-
چین در مسیر بازتعریف واردات و صادرات طلا؛
شلیک تازه پکن برای آزادسازی تجارت طلا
بانک مرکزی چین در طرحی تازه قصد دارد مقررات صدور مجوز طلا را تسهیل کند؛ حرکتی که میتواند تجارت این فلز گرانبها را سرعت داده، وابستگی به دلار آمریکا را کاهش دهد و قدرت پکن را در بازار جهانی طلا تقویت کند.
-
آیا سرمایهگذاریهای قابل اطمینان دولتی، مهمتر از سرمایهگذاری بخشخصوصی است؟
رقابت کوانتومی
رقابت چین و آمریکا در حوزه کوانتوم، دو مدل کاملاً متفاوت از نوآوری آنها در برابر یکدیگر است. در آمریکا، شرکتهای بزرگ تکنولوژی مثل گوگل، اینتل، IBM و مایکروسافت، نیروهای محرکه در پس نوآوری محاسبات کوانتوم هستند و دخالتهای دولت محدود است. در مقابل، در چین، سرمایهگذاری بخش خصوصی چندان زیاد نیست، اما دولت همه جا حاضر است. غولهای تکنولوژی چین مثل علیبابا و بیدو، پژوهشهای خود را در حوزه کوانتوم رها کردهاند و تجهیزاتشان را هم به دولت تحول دادهاند.
-
انقلاب گازی شرق؛
توافق ۱۰۰ میلیارد مترمکعبی روسیه و چین
در توافقی تاریخی که تحولات ژئوپلیتیک انرژی را رقم خواهد زد، روسیه و چین پروژه خط لوله گازی «قدرت سیبری ۲» را نهایی کردند. این توافق که در جریان دیدار اخیر رهبران دو کشور امضا شد، سالانه بیش از ۱۰۰ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی از روسیه به چین منتقل خواهد کرد و جایگاه چین را به عنوان شریک اصلی انرژی روسیه تثبیت میکند. این تحول میتواند توازن قوا در بازار جهانی انرژی را به شدت تحت تأثیر قرار داده و چالشهای جدی برای اروپا و آمریکا ایجاد کند.
-
اقتصاد اوکراین زیر فشار؛
رشد تمام شد
اقتصاد اوکراین در نیمه نخست ۲۰۲۵ با پایان یافتن اثر بازگشت از رکود ۲۰۲۲ و کاهش کارایی محرکهای مالی، وارد مرحلهای از فرسودگی شده است؛ جایی که شاخصهای مثبت معدودند و نشانههای افت در صنعت، کشاورزی و تجارت خارجی بر فضای کسبوکار سایه انداختهاند.
-
پشتپرده عقبنشینی تعرفهای ترامپ در برابر پکن
اخیراً دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، اظهارات خود علیه چین را تعدیل و از تهدیدهای تعرفهای شدید عقبنشینی و اعلام کرد که تعرفههای آن را در سطوح متوسط ۳۰ درصد نگه میدارد. در مقابل، ترامپ تعرفههای سختگیرانهتری را بر سایر کشورها، مانند هند و برزیل، اعمال کرده است.