بنگاه های بزرگ
-
شامخ آبان منتشر شد؛
بقای اقتصاد روی شانه غولها
اقتصاد ایران در آبان ۱۴۰۴، تصویری کلاسیک از یک «رکود تورمی عمیق» را به نمایش گذاشته است. عدد شامخ کل اقتصاد روی ۴۶.۶ ایستاده است که نه تنها زیر مرز حیاتی ۵۰ است، بلکه نشاندهنده بیستمین ماه متوالی رکود است. فشار هزینه تولید به بالاترین حد ۳۱ ماه اخیر رسیده و موجودی مواد اولیه به پایینترین حد ۵ سال گذشته (از آذر ۹۹) سقوط کرده است. اما اگر به دنبال «مزیتهای رقابتی» و «تمایز» باشیم، لایههای پنهانی از گزارش آشکار میشود. در حالی که بدنه عمومی اقتصاد در حال فرسایش است، بنگاههای بزرگ و پیشران با تکیه بر زنجیره ارزش و قدرت بازاری خود، مسیر متفاوتی را طی میکنند.
-
ایراسین بررسی میکند؛
خیز پیشرانان در خزان رکود اقتصادی
اقتصاد ایران در نیمه نخست سال ۱۴۰۴ در یک دوگانگی ساختاری و استراتژیک قرار گرفت. در حالی که آمار کلان کشور از رکود سرمایهگذاری و پسرفت در بخشهای حیاتی غیرنفتی حکایت دارد، برخی بنگاههای پیشران صنعتی، با اتخاذ استراتژیهای تهاجمی و دفاعی، در حال ترسیم نقشهای متفاوت برای آینده رقابتی خود هستند. تحلیل دادههای رسمی مرکز آمار ایران، تصویری از وابستگی شکننده به نفت و فرسایش ظرفیت تولید را نشان میدهد؛ اما در نقطه مقابل، سرمایهگذاریهای عظیم صنعتی، بهویژه در صنعت فولاد، یک پاردایم رقابتی کاملاً متفاوت را به نمایش میگذارد؛ حرکتی که ریشه در اصول استراتژی رقابتی و خلق آینده بهتر از طریق به کارگیری الگوهای عملی رهبران جهانی صنعت فولاد دارد.
-
مرکز پژوهشهای مجلس بررسی کرد؛
هشدار توسعه کُند دولتی
گزارش تازه مجلس نشان میدهد برنامه توسعه ایران هنوز در سال اول هم روی ریل نیفتاده است؛ فقط ۱۳ درصد احکام بهطور کامل اجرا شده و دولت نیز ۹۳ درصد اهداف کمی رشد اقتصادی را دستنیافتنی میداند. این ناکامی ساختاری یک سؤال جدی را دوباره به صدر بحثها برمیگرداند: آیا زمان آن نرسیده که پرچم توسعه از دست دیوانسالاری فرسوده گرفته شود و به بنگاههای توانمند و بزرگ صنعتی سپرده شود؟
-
دولت چگونه میتواند مسیر نوآوری را در بنگاههای بزرگ تسهیل کند؟
رشد مبتنی بر تخریب خلاق
تخریب خلاق، فرآیند ریزش و رویش در یک اقتصاد آزاد و سالم است که باید دائماً اتفاق بیفتد. شرکتهای کارآمدتر جای شرکتهای ناکارآمد و ضعیف را بگیرند تا بهترین خدمات با کمترین قیمت در اختیار مصرفکنندگان قرار بگیرد. بسیاری معتقدند، دولت باید جلوی ورشکستگی و شکست کسبوکارها را بگیرد، اما شومپیتر تاکید دارد که حمایت دولت به بهای از بین رفتن نوآوری و رقابت در اقتصاد است.
-
نقش دولت در تضمین بازگشت سرمایه بنگاهها در پروژههای نیروگاهی چیست؟
سرمایهگذاری راهبردی
چشمانداز امروز بخش انرژی در ایران بیش از هر زمان دیگری نیازمند اصلاحات ساختاری و بازنگری در مدل حکمرانی است. تداوم یارانههای گسترده، قیمتگذاری غیرواقعی و مداخلات مستقیم دولت، پایداری عرضه انرژی را با چالش روبهرو کرده و انگیزه بنگاههای بزرگ صنعتی را برای ورود به حوزه تولید انرژی کاهش داده است. در چنین شرایطی، اصلاح تدریجی نظام تعرفهگذاری و حذف یارانههای پنهان، نهتنها به ایجاد بستر جذب سرمایهگذاری خصوصی کمک میکند، بلکه مسیر شکلگیری بازار رقابتی و پایدار انرژی را نیز هموار میسازد.
-
چرا حضور بنگاههای بزرگ در پروژههای زیربنایی، حیاتی است؟
راهبرد مقیاس
در هیچ جای جهان، توسعه زیرساخت بدون تکیه بر بنگاههای بزرگ محقق نشده است. اگر قرار است ایران از توسعه حداقلی به جهشی پایدار برسد، راهی جز آزادسازی ظرفیت غولهای اقتصادی نیست. اما این مسیر، نیازمند بازنگری جدی در سیاستگذاری و برداشتن موانع ساختاری است؛ چراکه بدون اصلاح این قواعد، حضور بنگاههای بزرگ نه فراگیر خواهد شد و نه ماندگار؛ و توسعه، همچنان رویایی دستنیافتنی باقی میماند.
-
چرا بنگاههای بزرگ در خط مقدم گذار انرژی و توسعه منطقهای قرار گرفتند؟
بازیگران چندبُعدی
در جهانی که بحرانهای اقلیمی، کمبود منابع و اختلال در زنجیره تأمین به وضعیتی پایدار تبدیل شدهاند، بنگاههای بزرگ دیگر نمیتوانند صرفاً به مزیتهای رقابتی سنتی تکیه کنند. شرکتهایی چون تاتا، شل و فولاد مبارکه با ورود به عرصههایی چون انرژی پاک، منابع آبی و زیرساختهای لجستیکی، نقشآفرینی تازهای را آغاز کردهاند. این گزارش روایتی است از گذار مسئولیت اجتماعی به استراتژی توسعه؛ تغییری که مرز بقا و افول را در قرن بیستویکم از نو ترسیم کرده است.