به گزارش ایراسین، سال ۲۰۲۵ سومین سال دشوار پیاپی برای فلزات باتری مانند لیتیوم، نیکل و کبالت بوده است؛ چراکه هر سه بازار همچنان در تلاش برای جذب موج عظیم عرضه‌ای هستند که پس از جهش قیمتی سال ۲۰۲۲ ایجاد شد.

با این حال، انقلاب خودروهای برقی (EV) همچنان با قدرت ادامه دارد؛ تقاضا برای باتری‌ها و فلزاتی که عملکرد آن‌ها را ممکن می‌کنند، هنوز با سرعتی بسیار بالا در حال رشد است، انتظار می‌رفت که این شتاب تقاضا، در نهایت مازاد عرضه فعلی را جذب کند و دست‌کم این امید وجود داشت، اما شرکت‌های چینی هم‌زمان وارد یک انقلاب فناورانه شده‌اند؛ تلاشی برای توسعه باتری‌هایی هرچه قدرتمندتر با هزینه‌ای هرچه کمتر، شیمی باتری‌ها با سرعتی خیره‌کننده در حال تغییر است و اکنون روشن شده که همه فلزات باتری الزاماً برنده این رقابت فشرده نخواهند بود.

چین موتور محرک تحول

مسیر الکتریکی‌سازی شاید در حال حاضر ناهموار باشد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، یارانه‌های خودروهای برقی دولت بایدن را لغو کرده و اتحادیه اروپا نیز برنامه حذف خودروهای احتراقی را فراتر از سال ۲۰۳۵ به تعویق انداخته است.

با این حال، شتاب بنیادین بازار تغییر نکرده، بر اساس داده‌های شرکت مشاوره‌ای Rho Motion، فروش جهانی خودروهای برقی در ۱۱ ماه نخست سال ۲۰۲۵ با رشد ۲۱ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل، به ۱۸.۵ میلیون دستگاه رسیده است.

چین همچنان محرک اصلی این تحول فناورانه جهانی است. بزرگ‌ترین بازار خودروهای برقی جهان امسال نیز ۱۹ درصد رشد کرده و اکنون ۶۲ درصد از کل فروش جهانی را به خود اختصاص داده است، بنابراین جای تعجب نیست که شرکت‌های چینی در خط مقدم تحول شیمی باتری‌ها قرار دارند.

در حال حاضر، بازار خودروهای برقی چین عمدتاً در اختیار باتری‌هایی با شیمی لیتیوم–آهن–فسفات (LFP) است؛ باتری‌هایی که نسبت به باتری‌های مبتنی بر ترکیب نیکل، کبالت و منگنز (NCM) ایمن‌تر و ارزان‌تر هستند و فاصله عملکردی آن‌ها نیز به‌طور پیوسته در حال کاهش است.

باتری‌های LFP سال گذشته ۴۸ درصد از باتری‌های خودروهای برقی جهان را تشکیل دادند. بانک مک‌کواری پیش‌بینی می‌کند این سهم تا سال ۲۰۲۹ به ۶۵ درصد برسد؛ افزایشی قابل‌توجه نسبت به برآورد قبلی ۴۹ درصدی است.

نیکل و کبالت در مسیر کند

این تحول خبری خوشایند برای اندونزی و جمهوری دموکراتیک کنگو بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نیکل و کبالت جهان نیست،اندونزی نتوانسته رشد تولید خود را با واقعیت‌های جدید بازار باتری تطبیق دهد و همین موضوع منجر به سیلی از مازاد نیکل شده است؛ بخش فزاینده‌ای از نیکل تولیدی این کشور به‌جای کارخانه‌های تولید مواد پیش‌ساز باتری، راهی انبارهای بورس فلزات لندن (LME) شده است.

موجودی نیکل در انبارهای LME اعم از ثبت‌شده و خارج از ثبت به ۳۳۸ هزار و ۹۰۰ تن افزایش یافته است، قیمت نیکل در بورس لندن در این ماه برای دومین بار از سال ۲۰۲۱ تاکنون، به زیر سطح حمایتی بلندمدت ۱۵ هزار دلار در هر تن سقوط کرده و فشار بیشتری بر سیاست‌گذاران اندونزی برای مهار رشد تولید وارد آورده است.

بازار کبالت نیز با وضعیت مشابهی از مازاد مزمن عرضه روبه‌روست. قیمت‌ها پیش از آنکه کنگو در ماه فوریه صادرات را متوقف کند و در اکتبر نظام سهمیه‌بندی را اعمال نماید، به شدت سقوط کرده بودند، اجرای کند مقررات جدید باعث شده ارسال واسطه‌های کبالت از کنگو به پالایشگاه‌های چین به‌طور کامل متوقف شود، این انضباط عرضه در کنگو می‌تواند به یک شوک عرضه تبدیل شود؛ موضوعی که برای فلزی که حتی در شیمی‌های مبتنی بر نیکل نیز در حال از دست دادن سهم خود است، پرهزینه خواهد بود.

خودروسازان به‌طور طبیعی نسبت به کبالت محتاط هستند؛ هم به دلیل سابقه نوسانات شدید قیمتی و هم به‌دلیل چالش‌های اخلاقی مرتبط با معادن سنتی و غیررسمی کنگو؛ تحولات امسال تنها این نگرانی‌ها را تشدید کرده و احتمال تسریع تلاش‌ها برای حذف کبالت از معادله باتری‌ها را افزایش می‌دهد.

لیتیوم همچنان فلز غالب در باتری‌هاست و حرکت چین به سمت شیمی LFP، جایگاه محوری آن را تقویت می‌کند، برآوردهای شرکت مشاوره‌ای Adamas Intelligence نشان می‌دهد در ماه سپتامبر، ۶۰ هزار و ۹۰۰ تن لیتیوم در خودروهای برقی جهان به کار گرفته شده که نشان‌دهنده رشد ۲۵ درصدی سالانه است؛ رقمی هم‌سطح با رشد کل بازار باتری‌ها. در مقابل، رشد مصرف کبالت و نیکل به‌ترتیب ۱۵ درصد و ۱۰ درصد بوده است، اما خود لیتیوم نیز با یک چالش جدید روبه‌رو شده است.

غول باتری‌سازی چین، CATL، پیشگام توسعه باتری‌های سدیم یونی بوده است. جدیدترین نسل این فناوری با نام Naxtra تقریباً به بازده باتری‌های LFP نزدیک شده و در عین حال هزینه کمتری دارد.

رابین زِنگ، بنیان‌گذار میلیاردر CATL، معتقد است باتری‌های سدیم-یونی می‌توانند تا نیمی از بازار باتری‌های LFP را تصاحب کنند.

خوشبختانه برای تولیدکنندگان لیتیوم، این فلز همچنان ماده اصلی باتری‌های ذخیره‌سازی انرژی شبکه برق است؛ بازاری که به‌سرعت در حال رشد است، بر اساس داده‌های Benchmark Mineral Intelligence، نصب جهانی سامانه‌های ذخیره‌سازی انرژی باتری‌محور در ۱۰ ماه نخست ۲۰۲۵ نسبت به سال قبل ۳۸ درصد افزایش یافته است، در انعکاس این تغییر تمرکز از جاده به شبکه برق، شرکت فورد موتور اخیراً اعلام کرده است که ۱۹.۵ میلیارد دلار هزینه ناشی از سرمایه‌گذاری‌های خودروی برقی شناسایی کرده، اما هم‌زمان ۲ میلیارد دلار برای باتری‌های ذخیره‌سازی انرژی اختصاص داده است.

چشم‌انداز مواد اولیه باتری خودروهای برقی از سال ۲۰۲۲ تاکنون به‌طور محسوسی تغییر کرده است؛ زمانی که قیمت لیتیوم، نیکل و کبالت با این فرض افزایش یافت که این سه فلز ستون‌های اصلی حمل‌ونقل برقی خواهند بود، اکنون این فرض دیگر قطعی نیست. شیمی باتری‌ها با سرعتی بی‌سابقه و بر پایه سرمایه‌گذاری عظیم در تحقیق و توسعه در حال تحول است؛ تقریباً غیرممکن است پیش‌بینی کنیم که ۱۰ سال دیگر چه چیزی نیروی محرکه خودروهای برقی خواهد بود، اما یک نکته قطعی است؛ مس همچنان برای سیم‌کشی خودروها و زیرساخت‌های شارژ ضروری خواهد بود، همچنین به احتمال زیاد آلومینیوم به دلیل وزن کم، ماده اصلی ساخت بدنه خودروها باقی می‌ماند؛ در حالی که سرنوشت فلزات باتری به ترکیب دائماً در حال تغییر کاتدها وابسته است، برندگان نهایی انقلاب خودروهای برقی ممکن است فلزاتی باشند که امکان این تحول را فراهم می‌کنند، نه آن‌هایی که مستقیماً نیروی محرکه خودرو را تأمین می‌کنند.