به گزارش ایراسین، کارخانه خیخون (Gijón) شرکت آرسلورمیتال در شمال اسپانیا با بحرانی عملیاتی و کمسابقه روبهرو شده است؛ بهطوریکه کوره بلند شماره B این مجموعه از زمان توقف برنامهریزیشده برای تعمیرات در تابستان گذشته همچنان از سرگیری فعالیت نداشته است. این واحد که نقش مهمی در زیرساخت تولید فولاد اسپانیا دارد و سالانه حدود ۲٫۵ تا ۳ میلیون تن به تولید ملی اضافه میکند، علیرغم چندین تلاش، نتوانسته تولید عادی چدن را از سر بگیرد.
کورههای بلند، راکتورهای عظیم متالورژیکی با ارتفاع ۳۰ تا ۴۰ متر هستند که معمولاً بهصورت پیوسته ۱۰ تا ۱۵ سال بدون توقف اساسی کار میکنند؛ از این رو، هرگونه توقف ناخواسته برای آنها بسیار پرهزینه و مخرب است. کوره B خیخون، یکی از دو واحد اصلی تولید آهن در این سایت، در تابستان ۲۰۲۵ تحت تعمیرات معمول قرار گرفت؛ عملیاتی که معمولاً ۴ تا ۶ هفته زمان میبرد و شامل ترمیم نسوزها، بازرسی سیستمهای خنککننده و ارتقای تجهیزات است. با این حال، تلاش برای راهاندازی مجدد در اواخر سپتامبر ۲۰۲۵ با شکست جدی مواجه شد و کوره را در وضعیتی بحرانی قرار داد که نیازمند اقدامات فوقالعاده اصلاحی است.
احتمال انجماد چدن؛ ریشه بحران
اگرچه علت دقیق این شکست بهطور رسمی اعلام نشده، اما بهاحتمال زیاد انجماد چدن مذاب در بخشهایی مانند بوته (Crucible)، کف کوره یا کانالهای تخلیه رخ داده است؛ مشکلی که مانع تخلیه عادی چدن میشود. چدن که محصول میانی با ۳٫۵ تا ۴٫۵ درصد کربن و عناصری مانند سیلیسیم و منگنز است، در دماهای بالاتر از ۱۴۰۰ درجه سانتیگراد روان میماند، اما با افت دما بهسرعت جامد میشود. تودههای جامدشده چدن بسیار متراکم و مقاوم در برابر نسوز هستند و حذف آنها مستلزم مداخلات مکانیکی یا حرارتی پیچیده است.
این وضعیت بازتابی از چالشهای گستردهتر صنعت فولاد اروپا است؛ صنعتی که با زیرساختهای سالخورده، هزینههای بالای انرژی، مقررات سختگیرانه زیستمحیطی و رقابت فزاینده تولیدکنندگان کمهزینه آسیایی مواجه است. کارخانه خیخون با حدود ۴ هزار نیروی کار مستقیم و هزاران شغل غیرمستقیم، ستون فقرات صنعتی منطقه آستوریاس محسوب میشود. هرگونه اختلال در تولید، زنجیرههای خودروسازی، ساختوساز و تولید صنعتی را تحت تأثیر قرار میدهد و تداوم تعطیلی میتواند ثبات اقتصادی منطقه و جایگاه رقابتی آرسلورمیتال را به خطر بیندازد.
آرسلورمیتال برای رفع انسداد ناشی از چدن جامدشده، به فناوری اکسیپروپان (Oxypropane) روی آورده است؛ روشی تخصصی در برش و ذوب حرارتی. سخنگوی این شرکت به نشریه صنعتی Kallanish گفت: «روز سهشنبه فناوری اکسیپروپان را دوباره وارد کوره بلند کردیم. همزمان از دو میله سوزاننده در دو دهانه استفاده میکنیم تا چدن جامدشده را خارج کنیم و باید چند روز صبر کنیم تا نتیجه مشخص شود.»
این فناوری با ترکیب اکسیژن و گاز پروپان، دمایی بالاتر از ۲۸۰۰ درجه سانتیگراد ایجاد میکند که برای ذوب مواد نسوز، چدن جامد و سرباره کافی است. استفاده همزمان از دو میله سوزاننده، سرعت عملیات را افزایش داده و در صورت بروز مشکل در یکی از آنها، نوعی پشتیبان عملیاتی ایجاد میکند.
با این حال، این روش فشار حرارتی و مکانیکی شدیدی به آسترهای نسوز وارد میکند و میتواند عمر باقیمانده کوره را کاهش دهد. کنترل دقیق فرایند ضروری است، زیرا گرمایش بیش از حد میتواند به اجزای حساسی مانند توییرها (نازلهای تزریق هوای داغ) و آستر کف کوره آسیب برساند. نمایندگان کارگری اعلام کردهاند در صورت موفقیت عملیات، امکان ذوب اولیه چدن تا اواخر دسامبر ۲۰۲۵ وجود دارد، اما رسیدن به تولید پایدار و پیوسته احتمالاً تا اواخر ژانویه یا اوایل فوریه ۲۰۲۶ زمان خواهد برد.
عملیات حفاری با اکسیپروپان، اگرچه ضروری است، اما به بوته کوره حساسترین بخش کوره بلند آسیب جدی وارد میکند. بوته که از لایههای متعدد نسوز شامل بلوکهای کربنی و آجرهای آلومیناسیلیکاتی ساخته شده، در دماهای بالاتر از ۱۵۰۰ درجه سانتیگراد کار میکند و بهطور مداوم در معرض خوردگی ناشی از چدن و سرباره است. هرگونه حفاری، مسیرهایی برای فرسایش سریعتر و تضعیف ساختاری ایجاد میکند.
کاهش عمر بوته میتواند به تعطیلی زودهنگام کوره و نیاز به بازسازی اساسی منجر شود؛ عملیاتی که ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون یورو هزینه و ۶ تا ۱۲ ماه توقف تولید به همراه دارد. با این حال، آرسلورمیتال با محاسبه هزینههای تعطیلی طولانیمدت — شامل از دست رفتن درآمد، مشتریان و بیکاری نیروی کار این ریسک را پذیرفته است.
بازتاب شکست سپتامبر؛ فشارهای مالی و زمانی
ناکامی در راهاندازی مجدد در سپتامبر ۲۰۲۵، فشارهای عملیاتی و مالی را تشدید کرد. منابع صنعتی از احتمال نقص در نصب نسوز، مشکلات سیستم خنککننده یا انجماد زودهنگام آهن سخن میگویند. هر روز توقف یک کوره بلند، بنا به برآورد تحلیلگران، ۵۰۰ هزار تا یک میلیون یورو زیان به همراه دارد؛ به این معنا که وقفه چندماهه خیخون میتواند دهها میلیون یورو هزینه تحمیل کرده باشد.
اتحادیههای کارگری با اشاره به اهمیت اجتماعی و اقتصادی کارخانه، اعلام کردهاند در صورت موفقیت عملیات، تولید میتواند در بازه ژانویه تا فوریه ۲۰۲۶ تثبیت شود. آستوریاس که دهههاست با صنعتیزدایی دستوپنجه نرم میکند، توان تحمل شوک بیکاری گسترده را ندارد. به همین دلیل، نمایندگان کارگران بهدقت تصمیمات مدیریتی و سرمایهگذاریهای آینده را رصد میکنند.
تصمیم مدیریت: ادامه احیا، نه تخلیه کوره
مدیریت آرسلورمیتال در نشست با اتحادیهها تأکید کرده که برنامهای برای سردسازی و تخلیه کامل کوره B وجود ندارد، زیرا این اقدام دستکم سه ماه زمان و هزینههای بسیار بالا در پی دارد و عملاً پایان کمپین فعلی کوره خواهد بود. این موضعگیری نشاندهنده تعهد شرکت به احیای تولید و اهمیت راهبردی کارخانه خیخون در شبکه اروپایی آرسلورمیتال است.
تعطیلی طولانی کوره B بر زنجیره تأمین فولاد اسپانیا و شبهجزیره ایبری اثر گذاشته است. صنایع خودروسازی، ساختوساز و ماشینسازی که سالانه میلیونها تن فولاد مصرف میکنند، ناچار به تأمین جایگزین از سایر واحدهای آرسلورمیتال یا واردات شدهاند؛ امری که هزینههای لجستیکی و پیچیدگی عملیاتی را افزایش میدهد.
بحران کوره بلند B در خیخون، فراتر از یک مشکل فنی، نمادی از چالشهای ساختاری صنعت فولاد اروپا است؛ جایی که زیرساختهای قدیمی، فشارهای زیستمحیطی و الزامات گذار به تولید کمکربن تصمیمات پرهزینه و پرریسکی را به شرکتها تحمیل میکند. انتخاب آرسلورمیتال برای استفاده از فناوری اکسیپروپان، نشاندهنده تلاشی پرهزینه اما حسابشده برای بازگرداندن یکی از حیاتیترین داراییهای صنعتی اسپانیا به مدار تولید است.
ارسال نظر