به گزارش ایراسین، در شرایطی که ناترازی بنزین به یکی از چالشهای مزمن اقتصاد انرژی ایران تبدیل شده، سیاستگذاران بار دیگر به سراغ سوختهای جایگزین رفتهاند؛ سوختهایی که پیشتر نیز در سبد انرژی کشور نقش پررنگی داشتهاند اما در سالهای اخیر به حاشیه رانده شده بودند. گاز طبیعی فشرده (CNG) و گاز مایع (LPG) اکنون بهعنوان دو گزینه عملیاتی، اقتصادی و نسبتاً پاک، در کانون برنامههای مدیریت مصرف سوخت قرار گرفتهاند.
چرا LPG دوباره مطرح شده است؟
ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان LPG در منطقه است و بهدلیل توسعه پالایشگاهها و پتروشیمیها، در سالهای اخیر با مازاد تولید گاز مایع مواجه بوده است، بخش عمده این محصول یا صادر میشود یا با قیمتهای پایین در مصارف محدود خانگی و صنعتی به کار میرود. استفاده از LPG در حملونقل میتواند همزمان سه هدف را محقق کند:
۱. کاهش مصرف بنزین، ایجاد ارزش افزوده داخلی و بهبود امنیت انرژی:
از منظر فنی، LPG نسبت به بنزین مزایای قابلتوجهی دارد، این سوخت با عدد اکتان بالا، احتراق یکنواختتری ایجاد میکند و بهدلیل ورود به موتور بهصورت بخار، استهلاک قطعات داخلی را کاهش میدهد؛همچنین عدم تولید ذرات معلق کربنی، هزینههای نگهداری موتور را کاهش داده و عمر روغن موتور را افزایش میدهد. تجربه کشورهای اروپایی، ترکیه و کره جنوبی نشان میدهد که LPG میتواند بدون افت محسوس توان موتور، بهعنوان سوخت مکمل مورد استفاده قرار گیرد.
۲. هزینه تبدیل و صرفه اقتصادی:
هزینه نصب تجهیزات دوگانهسوز (بنزین–LPG) برای خودروهای شخصی بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان برآورد میشود، هرچند این هزینه بر عهده مالک خودرو است، اما اختلاف قیمت LPG با بنزین آزاد و حتی بنزین سهمیهای، باعث میشود دوره بازگشت سرمایه برای مصرفکنندگان پرمصرف بسیار کوتاه باشد، در واقع برای رانندگان تاکسی، وانتبارها و خودروهای فعال در پلتفرمهای اینترنتی، این هزینه میتواند در چند ماه جبران شود.
قیمت نهایی LPG برای مصرفکننده ۱,۵۰۰ تومان به ازای هر لیتر تعیین شده که در مقایسه با بنزین آزاد ۵۰۰۰ تومانی، کاهش چشمگیر هزینه سوخت را به همراه دارد. همین مزیت قیمتی، LPG را به گزینهای جذاب برای مدیریت هزینه خانوار و کاهش فشار یارانههای پنهان دولت تبدیل میکند.
۳. نقش CNG در کنار LPG
در کنار LPG، توسعه CNG همچنان ستون اصلی سیاست سوخت جایگزین در کشور محسوب میشود، ایران با بیش از ۲۳۶۵ جایگاه فعال CNG، یکی از بزرگترین شبکههای عرضه این سوخت در جهان را در اختیار دارد. اجرای طرح تبدیل رایگان خودروهای شخصی مدل ۹۴ به بالا و تمام خودروهای عمومی، نشان میدهد دولت تلاش دارد مانع اصلی یعنی هزینه اولیه تبدیل را برای اقشار پرمصرف حذف کند.
برآوردها نشان میدهد یک راننده با مصرف روزانه ۳۰ لیتر بنزین، پس از تبدیل خودرو به CNG میتواند سالانه بیش از ۵۰ میلیون تومان صرفهجویی داشته باشد. این رقم در مقیاس ملی، به کاهش میلیاردها لیتر مصرف بنزین و صرفهجویی ارزی قابل توجه منجر خواهد شد.
زیرساخت؛ شرط موفقیت طرح
با وجود مزایای فنی و اقتصادی، موفقیت LPG و CNG به توسعه متوازن زیرساخت وابسته است، احداث جایگاههای LPG در شعاع ۱۰۰ کیلومتری پالایشگاهها، گامی مهم در کاهش هزینه حملونقل و افزایش ایمنی زنجیره توزیع محسوب میشود. تجربههای گذشته نشان داده است که بدون شبکه عرضه پایدار، استقبال مصرفکنندگان از تبدیل خودروها پایدار نخواهد بود.
تنوعبخشی به سبد سوخت کشور، نهتنها یک انتخاب بلکه یک ضرورت راهبردی است؛ LPG و CNG میتوانند در کنار یکدیگر، بخشی از بار سنگین مصرف بنزین را کاهش دهند، فشار بر بودجه دولت را کم کنند و به بهبود کیفیت هوا در کلانشهرها کمک کنند. با این حال، تداوم این مسیر نیازمند ثبات سیاستی، اطلاعرسانی شفاف، تضمین ایمنی و توسعه مستمر زیرساختهاست، در غیر این صورت، سوختهای جایگزین نیز مانند برخی تجربههای پیشین، به طرحهایی مقطعی و کماثر تبدیل خواهند شد.
ارسال نظر