به گزارش خبرنگار ایراسین، امین ابراهیمی، نایب‌رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران و مدیرعامل شرکت فولاد خوزستان در دوازدهمین کنفرانس بین‌المللی استیل‌پرایس با محور «فولادهای پیشرفته با ارزش افزوده بالا» با اشاره به شرایط کنونی این صنعت اظهارکرد: صنعت فولاد در این روزها در شرایط سختی در حوزه ناترازی انرژی و بازار طی می‌کند، امروز دور هم جمع شده‌ایم تا فرصت‌ها را بشناسیم و از دل تهدیدها مسیر تبدیل عصر تولید به هر قیمت را می‌توان به عصر تولید با ارزش بازار تغییر کند.

وی افزود: براساس پیش‌بینی‌ها، تولید فولاد میانی از حدود ۱.۸ میلیارد تن در سال ۲۰۲۰ به رقمی در حدود ۲ میلیارد تن در سال ۲۰۵۰ خواهد رسید که فولادهای تولیدی به روش موجود در سال ۲۰۴۵ و ۲۰۵۰ تعطیل خواهد شد و جای خود به فناوری‌های نوین و فناوری‌های سبز خواهد داد.

مدیرعامل شرکت فولاد خوزستان بیان کرد: در سال ۲۰۷۰ نیز با کاهش تقاضای فولاد تولید نیز روند نزولی خواهد داشت، سند صنعت فولاد به‌عنوان صنعتی سازنده در دنیا از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۴ رشد حدود ۱.۶ درصدی در دنیا داشته است، در ایران نیز به‌واسطه برنامه‌ها و چشم‌اندازهای تعریف‌شده در صنعت، رشدهای قابل‌توجهی ثبت شده و رشد ۶.۴ درصدی را تجربه کند و در یک دهه اخیر با ظرفیت تولید نزدیک ۲ درصد تولید دنیا و نزدیک به ظرفیت ۵۵ میلیون تن، جایگاه دهم جهانی را تثبیت کرده‌ایم. صنعت فولاد سهم قابل‌ملاحظه‌ای در اشتغال و ارزش‌افزوده غیرنفتی کشور دارد و پس از پتروشیمی یکی از منابع اصلی ارزآوری غیر نفتی است.

ابراهیمی ادامه داد: به واسطه نقشه پراکندگی که در حوزه صنعت اتفاق افتاده، هزینه را افزایش داده است، هزینه حمل‌ونقل حدود ۱ درصد در قیمت تمام‌شده بود، امروز به رقمی نزدیک ۹ درصد رسیده است؛ علتی که در بخش عمده‌ای به ضعف زیرساخت‌های ریلی و فشار بر شبکه جاده‌ای بازمی‌گردد.

وی اظهار کرد: مصرف کل آب کشور حدود ۱۰۰ هزار میلیارد مترمکعب و سهم صنعت فولاد نزدیک به ۱۵۴ میلیون مترمکعب است؛ یعنی رقمی بسیار کمتر از آنچه گاهی بیان می‌شود (حدود ۰٫۱۵ درصد)، از این مقدار، بخش قابل‌توجهی از طریق سرمایه‌گذاری خود فولادسازان و بازگشت آب از مسیرهای صنعتی تأمین می‌شود و عدد مصرفی آب صنعت زیر ۰.۰۴ درصد است، در حوزه برق هم مصرف کل کشور در حدود ۸۰ هزار مگاوات است که بسیاری از واحدها بخش اعظم نیاز خود را از طریق سرمایه‌گذاری و تولید داخلی تأمین کرده‌اند.

فولاد زیر تیغ کمبود گاز

مدیرعامل شرکت فولاد خوزستان درباره گاز مصرفی گفت: میانگین مصرف گاز کشور عددی حدود ۸۴۸ میلیون متر مکعب و سهم صنعت فولاد از نظر حجمی نزدیک به ۴۰ میلیون مترمکعب است که چیزی در حدود ۵ درصد است.

ابراهیمی افزود: در چهار سال گذشته خسارت‌هایی به صنعت وارد شده که منجر به تعطیلی یا کاهش ظرفیت معادل حدود ۲۵ درصد ظرفیت شده است؛ این محدودیت‌ها عمدتاً ناشی از ناپایداری در تأمین انرژی (گاز و برق) بوده است.

وی گفت: صنعت فولاد ایران از ویژگی صادرات‌محوری برخوردار است؛ مجموعه‌هایی مانند فولاد هرمزگان و فولاد خوزستان تولیدات صادراتی دارند، اما مسائل مربوط به بازگشت ارز صادراتی، نرخ ارز، کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای و موانع لجستیکی، مانع بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌های صادراتی و به عنوان یک گلوگاه اصلی برای صادرات است.

مدیرعامل شرکت فولاد خوزستان تأکید کرد: در ایران افزایش هزینه‌های انرژی موجب کاهش حاشیه صنعت فولاد شده، گزارش‌ها نشان می‌دهد رشد مرکب سالیانه بخش فولادهای با ارزش افزوده (فولادهای پیشرفته و آلیاژی) بیش از رشد کلی صنعت است.

ابراهیمی ادامه داد: صنعت فولاد آلیاژی کشور، با وجود دستیابی به دانش فنی پیشرفته و تولید گریدهای تخصصی قابل رقابت در بازار جهانی، در یک مقطع سرنوشت ساز با دو مشکل اصلی، عدم توازن ساختاری در زنجیره ارزش فولاد و ناپایداری عملیاتی ناشی از بحران انرژی روبه‌رو است.

وی گفت: عبور از این شرایط در گرو گذار از استراتژی مبتنی بر حجم به استراتژی مبتنی بر ارزش افزوده و تخصص است، اکنون سهم محصولات با ارزش افزوده در ایران تنها ۳ تا ۵ درصد است، در حالی که میانگین جهانی این عدد نزدیک به ۱۵ درصد است؛ ظرفیت اسمی ۲.۵ میلیون تنی که تنها ۴۰ درصد آن محقق شده است، در حال حاضر تولید واقعی کشور نزدیک به یک میلیون تن است که معادل چهاردهم درصد از تولید ۲۵۰ میلیون تنی جهانی به شمار می‌رود.

مدیرعامل شرکت فولاد خوزستان بیان کرد: اکوسیستم فولاد آلیاژی ایران شامل مجموعه‌ای از مجتمع‌های بزرگ و کارخانجات تخصصی کوچک‌تر است که در شرق، مرکز و … پراکنده‌اند، فولاد آلیاژی یک ماده ضروری برای ۱۶ صنعت کلیدی کشور است و تقاضای اصلی آن اکنون از دو بخش خودروسازی و انرژی هدایت می‌شود.

سهم ۵ درصدی از بازار آلیاژی

ابراهیمی افزود: ایران در دوراهی استراتژیک صنعت فولاد قرار دارد، از یک طرف، گذار از توسعه کمی و کیفی یک ضرورت برای حفظ بقا و حضور جهانی به نظر می‌رسد. صنعت فولاد ایران با وجود قرار گرفتن در بین ۱۰ شرکت برتر دنیا، درگیر بحران‌های ساختاری، انرژی و هزینه تمام‌شده،. مدل توسعه مبتنی بر حجم به بن‌بست رسیده و سهم ما در بازار آلیاژی کمتر از ۵ درصد است، بنابراین رویکرد اصلی باید تغییر کند.

وی ادامه داد: برنامه‌های توسعه‌ای که صرفاً افزایش تولید فولاد خام را دنبال می‌کنند، جهت‌گیری باید به سمت توسعه کیفی، افزایش تولید فولادهای آلیاژی و استراتژیک و ایجاد توزیع متوازن مقاطع در زنجیره ارزش حرکت کند. چشم‌انداز، تبدیل ایران به یک تولیدکننده تخصصی با سود بالا در بازار کالاهای پایه است. ایران در ۱۰ سال گذشته توانسته تولید ۳۰ میلیون تن فولاد را حفظ کند؛ بنابراین کشور از لحاظ زیرساختی در حوزه صنعت فولاد دارای پتانسیل است، در کنار این موارد، فشارهای ساختاری نیز مانع رشد هستند.

مدیرعامل شرکت فولاد خوزستان افزود: در شش ماهه امسال ۵ میلیون تن کاهش تولید فولاد معادل ۲ میلیارد دلار خسارت ناشی از محدودیت‌های انرژی ایجاد کرده است، همچنین صنایع با افزایش ۲۸ برابری قیمت گاز از سال ۹۹ تاکنون است، علاوه بر این موانع ژئوپولیتیکی و مالی مانند مشکلات بازگشت ارز صادراتی، مسائل مرتبط با آزادسازی منابع و زیرساخت‌های ناکارآمد لجستیکی، به‌ویژه عدم توسعه متناسب شبکه ریلی، فشارهای بیشتری به صنعت وارد کرده‌اند.