به گزارش ایراسین، سید امیر طباطبائیان، مدیر انرژی و سیالات شرکت فولاد مبارکه در گفتگوی ویژه خبری با موضوع بررسی ویژگیها و مزایای ابر پروژه انتقال آب دریا به صنایع اصفهان و تشریح اقدامات فولاد مبارکه در مصرف بهینه آب در تشریح جزئیات اجرای طرح انتقال آب از دریا به صنایع استان اصفهان، این پروژه را یکی از بزرگترین و کمنظیرترین طرحهای ملی در حوزه تأمین پایدار آب دانست و گفت: «امروز صنایع بزرگ استان از این آب استفاده میکنند و آرزویی که سالها تحقق آن دور از ذهن به نظر میرسید، به ثمر نشسته است. آنچه این طرح را متمایز میکند، این است که پیش از آغاز عملیات اجرایی، زمان قابلتوجهی صرف مطالعه، طراحی و تفکر دقیق شده و همین نگاه بلندمدت رمز موفقیت آن بوده است.»
وی با اشاره به اینکه عملیات اجرایی پروژه از سال ۱۴۰۱ آغاز شده و با وجود گستردگی، اکنون بخش قابلتوجهی از آن به بهرهبرداری رسیده است، افزود: «پروژههای بزرگ معمولاً نیازمند یک نگرش عمیق، ایدهپردازی صحیح و پشتوانه قوی هستند. اراده و نگاه جدی تیم اجرایی، همراه با حمایت واقعی سرمایهگذاران و دولت، مهمترین عوامل رسیدن این طرح به نقطه فعلی بوده است. طی این سالها چندین دولت تغییر کرده و ما باید با چندین استان همکاری میکردیم؛ اما استمرار حمایتها باعث شد کار به نتیجه برسد. نیاز جدی استان اصفهان به آب و مشکلات زایندهرود نیز این اراده را تقویت کرد.»
طباطبائیان درباره میزان استفاده از توان داخلی در اجرای این طرح تأکید کرد: «صفر تا صد اجرای این پروژه داخلی بوده است. در این فاز زودهنگام، حدود ۸۰۰ کیلومتر لولهگذاری در سایزهای ۱۶۰۰ و ۲۰۰۰ میلیمتر انجام دادهایم. همچنین در کنار اجرای خط جدید، برای تأمین سریعتر آب، از پروژه انتقال آب صنایع استانهای کرمان و یزد، آب خریداری و به اصفهان منتقل کردهایم.»
ورود فناوری اسمز معکوس به قلب کویر
وی در تشریح مراحل آینده پروژه گفت: «در فازهای بعدی قرار است این طرح به دریای عمان متصل شود. تکنولوژی مورد استفاده برای شیرینسازی آب در مبدا، اسمز معکوس (RO) است که از بهترین فناوریهای روز دنیا در حوزه شیرینسازی آب دریاست. آب در مبدا شیرین شده و سپس به سمت اصفهان منتقل میشود.»
مدیر انرژی و سیالات فولاد مبارکه با بیان اینکه با اجرای کامل این طرح، صنایع اصفهان دیگر سهم سه تا چهار درصدی خود از زایندهرود را دریافت نخواهند کرد، اظهار داشت: «تمام نیاز صنایع از آب دریا تأمین میشود و این موضوع نقش مهمی در حفظ منابع آب شیرین استان دارد.»
طباطبائیان با اشاره به ابعاد گسترده لجستیکی و هزینههای سنگین اجرای پروژه افزود: «در این مرحله، لولهگذاری از سیرجان تا اصفهان انجام شده و آب از پروژه تأمین آب صنایع کرمان و یزد به اصفهان انتقال مییابد. در ادامه، برنامه ما ایجاد یک خط لوله مجزا و اختصاصی از دریای عمان به سمت اصفهان است تا تأمین آب پایدار و مستقل برای صنایع بزرگ استان فراهم شود.»
وی ابراز امیدواری کرد با تکمیل فازهای بعدی، زیرساختی مطمئن و بلندمدت برای تأمین آب صنایع اصفهان از دریا ایجاد شود.
انتقال آب دریا؛ گامی برای صیانت از منابع زیرزمینی اصفهان
مدیر انرژی و سیالات فولاد مبارکه در ادامه تشریح ابعاد طرح انتقال آب از دریا به صنایع اصفهان، با اشاره به نقش این پروژه در صیانت از منابع آبی استان گفت: «چگونگی جلوگیری از تخریب منابع زیرزمینی و حفظ محیط زیست یکی از پرسشهای مهم در این طرح است. سهم صنعت از آب حوزه زایندهرود تنها حدود سه تا چهار درصد بوده و با ورود آب دریا، این میزان بهطور کامل آزادسازی شده است. اینکه همین سه تا چهار درصد چه تأثیری بر تداوم و احیای حوزه آبی زایندهرود دارد، موضوع مفصلی است که نیاز به بررسی دقیق دارد، اما باید تأکید کنم که این اقدام تنها بخشی از یک مجموعه اقدامات اصلاحی است. در سایر بخشها نیز گامهای مهمی آغاز شده و لازم است در حوزه کشاورزی و دیگر بخشها نیز اصلاحات جدی انجام شود تا بتوانیم جریان دائمی زایندهرود را احیا کنیم.»
وی در توضیح سرمایهگذاران و بهرهبرداران این طرح افزود: «سرمایهگذاری اصلی این پروژه توسط پالایشگاه اصفهان، فولاد مبارکه، ذوبآهن و اتاق بازرگانی انجام شده است و نقش فولاد مبارکه در این مسیر بسیار پررنگتر بوده است.»
طباطبائیان یکی از دستاوردهای مهم این طرح را تولید داخلی گرید API X60 عنوان کرد و گفت: «برای نخستین بار این گرید که برای ساخت لولههای پروژه ضروری بود، در کشور بهصورت تولید انبوه ساخته شد. این گرید کاربردهای مهمی در خطوط نفت و گاز دارد و پیش از این در کشور بهصورت عمده تولید نشده بود. تأمین ورق بهصورت بلندمدت و با اعتبارات مدتدار، همراه با سرمایهگذاری عمده نقدی و غیرنقدی صنایع، نقش تعیینکنندهای در رساندن این پروژه به اصفهان داشت.»
مدیر انرژی و سیالات فولاد مبارکه درباره وضعیت بهرهبرداری صنایع از آب منتقلشده اظهار کرد: «در حال حاضر پالایشگاه اصفهان و فولاد مبارکه از این آب استفاده میکنند و طی یکی دو ماه آینده سایر صنایع استان که در این پروژه سرمایهگذار بودهاند نیز به این آب دسترسی پیدا خواهند کرد. علاوه بر آن، اگر سایر صنایع استان نیز متقاضی دریافت این آب باشند، میتوانند از ظرفیت این طرح بهرهمند شوند.»
طباطبائیان تأکید کرد که اجرای این پروژه تنها یک اقدام برای کاهش فشار بر زایندهرود نیست، بلکه بخشی از یک مسیر چندجانبه برای اصلاح الگوی مصرف آب در همه بخشهاست و ادامه این مسیر میتواند زمینه را برای بازگشت دائمی جریان رودخانه فراهم کند.
گسترش کاربرد آب دریا از صنعت تا کشاورزی مدرن
مدیر انرژی و سیالات فولاد مبارکه با اشاره به ظرفیتهای گسترده استفاده از آب دریا در بخشهای مختلف اقتصادی کشور، تأکید کرد: «کاربرد آب دریایی تنها محدود به صنعت نیست؛ بسیاری از فعالیتهای اقتصادی از جمله دامپروریهای صنعتی، کشاورزی مدرن و کمآببر، تولید برق و صنایع صادراتمحور نیز توجیه اقتصادی بالایی برای استفاده از این آب دارند. آب دریایی امروز یک کالای کاملاً اقتصادی و قابلاستفاده برای طیف وسیعی از بخشهاست.»
وی افزود: «با اجرای طرح انتقال آب دریا، تمام نیاز آبی فولاد مبارکه از این طریق تأمین میشود. پیش از این، حدود یک تا یکونیم درصد از نیاز آبی مجموعه از زایندهرود برداشت میشد که اکنون با اجرای پروژه، این رقم به صفر رسیده است. سایر صنایع نیز با بهرهگیری از این آب دیگر نیازی به برداشت از زایندهرود و حوزه آبریز آن نخواهند داشت.»
طباطبائیان در ادامه درباره سرنوشت پسابهای تصفیهشده که پیش از اجرای پروژه حدود ۲۰ درصد از آب موردنیاز فولاد مبارکه را تأمین میکرد، توضیح داد: «پروژه جمعآوری و انتقال پسابهای شهری، پروژهای بود که از سال ۱۳۹۲ آغاز شد و فولاد مبارکه پیشگام اجرای آن در کشور بود. این نخستین پروژه بزرگ جمعآوری پساب شهری در شهرستان مبارکه بود که با حمایت فولاد مبارکه اجرا شد.»
وی افزود: «این طرح اهداف متعددی داشت؛ بخشی از آن تأمین آب صنعت بود و بخش مهم دیگر ارتقای بهداشت و کیفیت محیط زیست منطقه. تا سال ۱۳۹۲ حدود ۱۷۰ کیلومتر شبکه جمعآوری فاضلاب در منطقه اجرا شده بود؛ اما طی چهار سال اجرای پروژه پساب شهری، بیش از ۴۶۰ کیلومتر شبکه جدید احداث شد. اگر قرار بود این کار تنها با سرمایهگذاری دولتی انجام شود، حدود ۹۹ سال زمان میبرد.»
به گفته مدیر انرژی و سیالات فولاد مبارکه، اجرای این پروژه موجب شد حجم قابلتوجهی از فاضلاب که پیش از این در محیط تخلیه میشد و بر کیفیت آب شُرب و سایر پارامترهای زیستمحیطی منطقه اثر منفی داشت، مهار و تصفیه شود. وی ادامه داد: «این پساب همچنان در صنعت مورد استفاده قرار میگیرد و علاوه بر آن، پروژههای متعددی در فولاد مبارکه اجرا شده که شامل تصفیه کامل پسابهای انسانی و صنعتی و کاهش مصرف آب در فرآیندهای تولید است. این برنامهها پابرجا بوده و پروژههای جدیدی نیز برای کاهش هرچه بیشتر مصرف آب در دست اجرا داریم.»
طباطبائیان تأکید کرد: «آب یک کالای اساسی و استراتژیک برای صنعت است. اگرچه صنعت سهم اندکی از آب زایندهرود حدود یک درصد را مصرف میکرد و در برابر سایر بخشها سهم ناچیزی در فشار بر منابع آبی داشت، اما با توجه به مسئولیت اجتماعی صنایع و ضرورت مشارکت در احیای منابع آب، اجرای این پروژه ضروری بود و خوشبختانه به سرانجام رسید.»
وی در پایان ابراز امیدواری کرد: «با سرعت گرفتن سایر پروژههای تعریفشده در حوزه آب، بتوانیم هرچه زودتر از بحران آبی استان عبور کنیم و شاهد پایداری بلندمدت منابع آب باشیم.»
مصرف آب صنعت یکدهم کشاورزی است
مدیر انرژی و سیالات فولاد مبارکه با بیان اینکه بررسی موضوع تأمین آب بر مبنای اعداد و ارقام تصویر روشنتری از واقعیت ارائه میدهد، اظهار کرد: «کل مصرف آب صنعت در استان اصفهان سالانه حدود ۵۰ تا ۶۰ میلیون مترمکعب است؛ در حالیکه بخش کشاورزی در سالهای معمول به حدود ۵۰۰ میلیون مترمکعب و در سالهای پرآب حتی تا یک میلیارد مترمکعب آب نیاز دارد. بنابراین حجم مصرفی صنعت در مقایسه با کشاورزی بسیار اندک است و این میزان نمیتواند پاسخگوی نیازهای گسترده بخش کشاورزی باشد.»
وی درباره نقش پساب در مدیریت آب توضیح داد: «در حوزه فضای سبز شهری، پساب تصفیهشده همچنان میتواند نقش حمایتی ایفا کند. منابع مالی اجرای پروژه پساب در سال ۱۳۹۲ حدود ۵۸ میلیون یورو بوده و طی مدت قرارداد، عملاً این پساب برای صنعت خریداری شده است. پس از پایان دوره تعهد، اگر شرکت آوا فاضلاب بخواهد مدیریت، تصفیه و توزیع پساب را خود بر عهده بگیرد، این موضوع در اختیار آن شرکت است.»
طباطبائیان در پاسخ به پرسش درباره استفاده کشاورزان از این منابع گفت: «برای استفاده از پساب شهری در محصولات مثمر، محدودیتهای بهداشتی وجود دارد. ممکن است استفادهی ترکیبی از آب تازه و پساب در برخی محصولات جوابگو باشد، اما استفاده مستقیم از پساب تصفیهشده برای گیاهان مثمر با چالشهایی همراه است.»
وی در بخش دیگری از سخنان خود به پرسش تکراری درباره اینکه «چرا صنایع بزرگ و آببر به کنار دریا منتقل نمیشوند» پرداخت و گفت: «این موضوع بارها مطرح شده است، اما باید یک واقعیت روشن را بیان کرد. همانطور که گاز از وسط خلیج فارس استخراج میشود، روی ساحل تصفیه و سپس با خطوط لوله تا دورترین نقاط کشور منتقل میشود، و همانطور که نفت از نقاط ساحلی به پالایشگاههای سراسر کشور میرسد، انتقال آب نیز از همین منطق اقتصادی و فنی پیروی میکند. این یک فرآیند کاملاً معمول در کشورهای خشک است.»
مدیر انرژی و سیالات فولاد مبارکه افزود: «انتقال آب دریا موضوع عجیب یا خلاف عرف جهانی نیست. در بسیاری از کشورهای حاشیه خلیج فارس، در جنوب شرق آسیا و حتی در ایالات متحده، این یک راهکار رایج تأمین آب است. امروز تکنولوژیهای پیشرفتهای برای شیرینسازی آب دریا با مصرف انرژی بسیار بهینه بهکار گرفته میشود و اکثر شهرهای بندری کشور نیز از آب شیرینشده دریایی استفاده میکنند.»
وی در ادامه اظهار داشت: «در حال حاضر پنج پروژه بزرگ انتقال آب از دریا در کشور تعریف شده است؛ پروژه کرمان و یزد نخستین آنها بود، پروژه اصفهان دومین طرح بزرگ است، سپس پروژههای فارس و بوشهر، پروژه شرق کشور از ساحل مکران تا خراسان رضوی، و همچنین پروژه دیگری در منطقه بوشهر در حال اجراست.»
طباطبائیان با اشاره به سرعت اجرای طرح انتقال آب به اصفهان گفت: «این پروژه یکی از همین طرحهای ملی است که با توجه به نیاز فوری صنایع و بخشهای مختلف استان اجرا شد. عملیات اجرایی آن در سال ۱۴۰۱ آغاز شد و پیش از پایان سال ۱۴۰۴ به مرحله بهرهبرداری رسیده است؛ اتفاقی بسیار مهم و ارزشمند برای تأمین پایدار آب صنایع.»
وی در پایان تأکید کرد: «اجرای این پروژه نشان میدهد که با عزم، برنامهریزی و استفاده از فناوریهای روز، میتوان پروژههای بزرگ ملی را در زمان کوتاه و با کیفیت بالا به نتیجه رساند؛ پروژهای که اکنون نقشی حیاتی در امنیت آبی و اقتصادی استان اصفهان ایفا میکند.»
نجات صنایع استراتژیک با آبرسانی از دریا
مدیر انرژی و سیالات فولاد مبارکه در جمعبندی اهمیت طرح انتقال آب دریا به اصفهان، این پروژه را اقدامی حیاتی و راهبردی برای حفظ پایداری صنایع مادر کشور دانست و اظهار کرد: «فولاد مبارکه و سایر صنایع استان، صنایع مادر و استراتژیک کشور محسوب میشوند؛ صنایعی که صنعتساز هستند و فعالیت آنها پشتوانه صدها صنعت دیگر در سراسر کشور است. تداوم اشتغال گستردهای که در منطقه و در سطح ملی به این صنایع وابسته است، نیازمند تأمین پایدار آب بوده و این پروژه دقیقاً در همین مسیر انجام شده است.»
وی با قدردانی از حمایتهای صورتگرفته طی سالهای اجرای طرح افزود: «جا دارد از تمامی دولتهایی که در طول این سالها از پروژه حمایت کردند تشکر کنم. استانداری اصفهان همراهی بسیار مؤثری داشت و شرکت تأمین آب صفه به عنوان مجری طرح واقعاً عملکرد قابل تقدیری ارائه داد. اجرای خط لولهای به طول ۸۰۰ کیلومتر در دل بیابان، بدون هیچگونه امکانات رفاهی و زیرساختی، کاری بسیار دشوار و طاقتفرساست و تنها با ارادهای بزرگ و همت شبانهروزی امکانپذیر بوده است.»
طباطبائیان همچنین نقش سرمایهگذاران را تعیینکننده توصیف کرد و گفت: «از همه سرمایهگذاران و تمامی مجموعههایی که از این طرح حمایت کردند و همچنان پشتیبان آن هستند، قدردانی میکنم. بدون این حمایتها، تحقق چنین پروژه عظیمی ممکن نبود.»
وی در پایان با ابراز امیدواری نسبت به تأثیر این طرح و سایر پروژههای آبی در آینده استان گفت: «امیدوارم اجرای این پروژه و پروژههای دیگری که در دست انجام است، منجر به این شود که بار دیگر شاهد جاری شدن زایندهرود باشیم و شرایط آبی استان در وضعیت پایدار و مطلوب باشد.»
ارسال نظر