به گزارش ایراسین، رسول شفیع‌زاده، مدیر حمل‌ونقل و پشتیبانی فولاد مبارکه در رویداد ملی حمل‌ونقل دانش بنیان در صنایع فولادی و معدنی اظهار کرد: در صنعت نسل پنجم فولاد که پس از صنعت نسل چهارم مطرح شده چهار مؤلفه کلیدی شامل خودکارسازی، هوشمندسازی، تحلیل پیش‌بینانه، ارتباطات یکپارچه و انسان‌محوری اهمیت اساسی دارد.

وی افزود: پس از بررسی نیازها، به این جمع‌بندی رسیدیم که هوشمندسازی فرایند حمل‌ونقل در یک سیستم یکپارچه زنجیره تأمین فولاد از نقطه استخراج سنگ‌آهن در معدن آغاز می‌شود؛ سپس فرآوری و تبدیل آن به گندله انجام می‌گیرد و در ادامه حمل به کارخانه فولاد صورت می‌گیرد. در این مسیر، اجزای گوناگونی نقش دارند، معدن به‌عنوان مبدأ زنجیره، شرکت‌های حمل‌ونقل جاده‌ای، حمل‌ونقل ریلی، سازمان راهداری به طور مخصوص در بخش حمل‌ونقل ترکیبی و در نهایت کارخانه فولاد که در آن فرآیند تخلیه و لجستیک هوشمند درون‌فنس کارخانه انجام می‌شود و این زنجیره تا مرحله تولید محصول ادامه پیدا می‌کند و پس از آن نیز حمل محصولات فولادی مطرح است، اما تمرکز این رویداد بر بخش نخست زنجیره، یعنی تا لحظه ورود مواد اولیه به کارخانه فولاد است.

زنجیره حمل‌ونقل فولاد در مسیر تحول

شفیع‌زاده گفت: ناترازی‌های انرژی و مشکلات مربوط به قطع برق و گاز، همچنان از مهم‌ترین موانع تولید در صنعت فولاد است. تا زمانی که این ناترازی‌ها مرتفع نشود، کشور در حوزه لجستیک و پشتیبانی نیز با مشکلات جدی روبه‌رو خواهد بود.

وی با اشاره به نقش فولاد در توسعه اقتصادی کشورها بیان کرد: تجربه کشورهای صنعتی مانند ژاپن نشان می‌دهد که صنعت فولاد پیشران توسعه اقتصادی است. فولاد مبارکه نیز می‌تواند چنین نقشی را در ایران ایفا کند، اما این امر نیازمند توجه و حمایت بیشتر است. اگر حمایت‌های لازم در سال‌های گذشته وجود داشت، امروز جایگاه کشور در این صنعت بسیار متفاوت بود.

مدیر حمل‌ونقل و پشتیبانی فولاد مبارکه با بیان اینکه صنعت فولاد از صنایع استراتژیک کشور است، افزود: در افق ۱۴۰۴ برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد خام برنامه‌ریزی شده و تحقق این هدف به سرمایه‌گذاری گسترده در کل زنجیره نیاز دارد. هزینه‌های این حوزه بسیار بالاست و اگر شرکت‌های دانش‌بنیان بتوانند حتی یک درصد از این هزینه‌ها را کاهش دهند، دستاورد بزرگی برای صنعت خواهد بود.

وی با اشاره به الزامات کاهش کربن طبق استانداردهای جهانی گفت: توجه به مسائل زیست‌محیطی، به‌ویژه کاهش انتشار کربن، یک ضرورت حیاتی است و صنعت فولاد باید خود را با این الزامات تطبیق دهد.

ترانزیت؛ فرصت بزرگ کشور

شفیع‌زاده در بخش دیگری از سخنان خود افزود: در بسیاری از کشورها حمل مواد اولیه فولاد به‌صورت ریلی یا دریایی انجام می‌شود، اما در ایران سهم حمل ریلی مواد اولیه هنوز به اندازه مطلوب نیست. حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد حمل مواد اولیه جاده‌ای است که باید روی ریل متمرکز شود، اما زیرساخت‌ها کافی نیست.

مدیر حمل‌ونقل و پشتیبانی فولاد مبارکه بیان کرد: در برنامه هفتم توسعه، فصل دوازدهم به موضوع ترانزیت و اقتصادمحور بودن حمل‌ونقل اشاره دارد. ترانزیت یک فرصت بزرگ برای کشور است، اما با روند فعلی زیرساخت‌ها، می‌تواند به تهدیدی جدی برای صنعت تبدیل شود. بدون جذابیت سرمایه‌گذاری برای بخش خصوصی، این حوزه پیشرفت نخواهد کرد. کمتر از ۵۰ درصد بهره وری ریلی و جاده‌ای کشور است.

شفیع‌زاده تصریح کرد: ترانزیت زمینی یک فرصت برای کشور است و یک تهدید جدی برای صنعت فولاد است و باید به دنبال آن باشیم تا ترانزیت توسعه پیدا کند اما اگر با روند فعلی حرکت کنیم قطعاً با چالش جدی برای سرمایه گذار رو به رو هستیم. دولت در این زمینه توانی ندارد اما جذابیتی هم برای سرمایه گذاری ایجاد نکرده است.

توسعه ریل و هوشمندسازی؛ اولویت‌های فولادمبارکه

شفیع‌زاده با تشریح برنامه‌های عملیاتی فولاد مبارکه گفت: فولاد مبارکه یکی از معدود شرکت‌هایی است که کل زنجیره تولید، از تأمین مواد اولیه تا تحویل محصول نهایی به مشتری را در اختیار دارد. سالانه حدود ۲۰ میلیون تن مواد اولیه و ۱۰ میلیون تن محصول باید حمل شود. بخشی از این حمل‌ونقل با استفاده از ظرفیت شرکت‌های زیرمجموعه انجام می‌شود.

وی افزود: در حال حاضر ۹۵ دستگاه لوکوموتیو سنگین و بیش از ۵۰۰۰ دستگاه واگن در حوزه حمل‌ونقل گروه فولاد مبارکه فعالیت دارند و روزانه ۲۰۰۰ کامیون در فولاد مبارکه برای ارسال و دریافت در بخش حمل و نقل جاده‌ای فعالیت دارند اما مدیریت دستی و غیرمکانیزه این حجم از عملیات منطقی نیست و ما به سمت هوشمندسازی حرکت کردیم.

حمل ریلی مواد اولیه فولاد مبارکه در سال ۱۳۹۸ حدود ۷۲ درصد بوده است، درحالی‌که در آغاز بهره‌برداری فولاد مبارکه این عدد بالای ۹۰ درصد بوده است. امروز تنها به ۴۸ درصد رسیده‌ایم.

مدیر حمل‌ونقل فولاد مبارکه خاطرنشان کرد: از چالش‌های حمل ریلی می‌توان به کاهش سهم ریلی، محدودیت حمل از منطقه سنگان، زمان سیر حمل ریلی اشاره کرد همچنین در بخش جاده‌ای مشکلات سلامت بار، انتقال بار از جاده به ریل و تنوع سامانه‌های صدور بارنامه از چالش‌ها هستند.