پایگاه خبری تحلیلی ایراسین، در سال‌های اخیر، کاهش چشمگیر هزینه‌های تولید برق و پیشرفت فناوری‌های نوین، ساختار انرژی جهان را دستخوش تحولات اساسی کرده و مسیر آینده تولید برق به سمت تجدیدپذیرها حرکت می‌کند و انرژی خورشیدی و بادی با بازده اقتصادی بالا و سرمایه‌گذاری کمتر، به گزینه‌های غالب تبدیل شده‌اند؛ این روند، پیام روشنی برای سیاست‌گذاران انرژی دارد که آینده از آن فناوری‌های پاک، کم‌هزینه و کارآمد است و کشورهایی که همچنان به مدل‌های سنتی وابسته‌اند از جریان جهانی عقب خواهند ماند.

مطالعه‌ی جدید مؤسسه‌ی وود مکنزی (Wood Mackenzie) نشان می‌دهد که در افق سال ۲۰۳۰، تفاوت هزینه تولید برق میان فناوری‌های مختلف انرژی به‌شدت به‌سود تجدیدپذیرها تغییر خواهد کرد.

براساس این گزارش، تولید هر مگاوات‌ساعت برق در نیروگاه‌های راکتور کوچک مدولار (SMR) حدود ۱۸۲ دلار هزینه دارد؛ در حالی‌که در نیروگاه‌های هسته‌ای متعارف این عدد حدود ۱۳۳ دلار و در نیروگاه‌های گازی نزدیک به ۱۲۶ دلار برآورد می‌شود.

در مقابل، انرژی‌های بادی و خورشیدی به‌ویژه در ترکیب با سامانه‌های ذخیره‌سازی باتری، هزینه‌ای به‌مراتب پایین‌تر به‌طور میانگین بین ۶۰ تا ۹۰ دلار به‌ازای هر مگاوات‌ساعت (خورشیدی به تنهایی حدود ۲۰ دلار) دارند؛ یعنی حدود نصف، ارزان‌تر از حتی برق گازسوز.

به بیان دیگر، اگرچه فناوری هسته‌ای همچنان یکی از منابع پایدار و بدون انتشار مستقیم کربن است، اما از نظر اقتصاد تولید برق دیگر توان رقابت‌پذیری با تجدیدپذیرها را ندارد.

راکتورهای کوچک مدولار که قرار بود نسل جدید نیروگاه‌های هسته‌ای کم‌هزینه باشند، به‌دلیل مقیاس کوچک، هزینه ساخت بالا و نبود تجربه صنعتی انبوه، هنوز گران‌تر از گزینه‌های دیگرند. به همین دلیل تا کنون فقط حدود ۴۰۰ مگاوات در جهان نصب شده و چند پروژه در وسط اجر نیز متوقف شدند.

پیام برای سیاست انرژی

این یافته‌ها نشان می‌دهد که مسیر آینده تولید برق در جهان به سمت فناوری‌های کم‌هزینه و با بازده اقتصادی بالا حرکت می‌کند. در این روند، سوخت‌های فسیلی نقش پشتیبان موقت خواهند داشت، در حالی که انرژی‌های خورشیدی و بادی با بهره‌گیری از سیستم‌های ذخیره‌سازی، به ستون اصلی شبکه‌های برق آینده تبدیل می‌شوند.

برای ایران نیز این داده‌ها پیامی روشن دارد: جهان در حال گذار از برق پرهزینه و آلاینده به سمت سیستم‌های برق کارآمد و پاک است و این تغییر، نیازمند بازنگری در سیاست‌های انرژی و مدیریت مصرف است تا کشور بتواند همگام با روند جهانی به بهره‌وری و پایداری انرژی دست یابد.