به گزارش ایراسین، آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) اعلام کرد، مجموع سرمایه‌گذاری جهانی در بخش انرژی درسال ۲۰۲۵ با رشد دو درصدی نسبت به سال گذشته رسیده و به ۳.۳ تریلیون دلار خواهد رسید، این در حالی است که تنش‌های ژئوپلیتیکی و نااطمینانی‌های اقتصادی همچنان بر بازارهای جهانی انرژی سایه انداخته‌اند.
براساس گزارش IEA، حدود دوسوم از کل این سرمایه‌گذاری‌ها (۲.۲ تریلیون دلار) به فناوری‌های پاک انرژی مانند انرژی‌های تجدیدپذیر، شبکه‌های برق، ذخیره‌سازی باتری و خودروهای برقی اختصاص دارد؛ در مقابل سرمایه‌گذاری در سوخت‌های فسیلی اندکی کاهش یافته و به ۱.۱ تریلیون دلار می‌رسد؛ کاهش تقاضا برای نفت و افت قیمت‌ها از دلایل اصلی این روند است.
گذار به عصر برق
IEA تأکید می‌کند رشد سریع سرمایه‌گذاری در بخش انرژی‌های پاک در پنج سال گذشته ابتدا با بسته‌های اقتصادی دوران پساکرونا آغاز شد، اما اکنون راهبردهای صنعتی و دغدغه‌های امنیت انرژی نقش مهم‌تری پیدا کرده‌اند؛ حدود ۷۰ درصد از افزایش سرمایه‌گذاری‌ها از سال ۲۰۲۰ تاکنون از سوی کشورهایی انجام شده که واردکننده سوخت‌های فسیلی هستند.
به گفته این گزارش، جهان به‌سرعت وارد «عصر برق» می‌شود؛ زیرا تقاضا برای انرژی الکتریکی در بخش‌هایی مانند صنعت، سرمایش، خودروهای برقی، مراکز داده و هوش مصنوعی به‌سرعت در حال افزایش است.
تغییر چهره تأمین مالی انرژی
در ده سال گذشته، سرمایه‌گذاری در انرژی‌های پاک ساختار تأمین مالی جهانی را دگرگون کرده؛ در کشورهای پیشرفته، همچنان بخش خصوصی نیروی اصلی سرمایه‌گذاری است، اما در همین کشورها حمایت‌های مالی دولتی از انرژی پاک بیش از سه برابر شده و به ۱۴۱ میلیارد دلار رسیده است، در حالی که سرمایه‌گذاری‌های دولتی در سوخت‌های فسیلی بیش از دوسوم کاهش یافته است.
در کشورهای در حال توسعه، شرکت‌های دولتی هنوز نقش اصلی را دارند، اما سهم بخش خصوصی در حال افزایش است؛ به‌ویژه در چین، جایی که سهم شرکت‌های خصوصی از سرمایه‌گذاری در انرژی پاک از ۳۶ درصد در سال ۲۰۱۵ به ۴۲ درصد در سال ۲۰۲۴ رسیده، کاهش هزینه فناوری‌هایی مانند سامانه‌های خورشیدی خانگی و خودروهای برقی نیز باعث شده خانوارها سهم بیشتری از این سرمایه‌گذاری‌ها را به خود اختصاص دهند.
چالش‌های کشورهای در حال توسعه
اگرچه کشورهای در حال توسعه حدود دوسوم جمعیت جهان را در خود جای داده‌اند، تنها ۵۴ درصد سرمایه‌گذاری‌های انرژی در سال ۲۰۲۴ به این کشورها اختصاص یافته، به گفته IEA، هزینه بالای تأمین مالی و ریسک‌های اقتصادی و قانونی پروژه‌ها از مهم‌ترین موانع جذب سرمایه در این کشورهاست.
آژانس بین‌المللی انرژی برای رفع این موانع، در سال ۲۰۲۴ و در حمایت از ریاست برزیل بر گروه G20، «نقشه‌راه افزایش سرمایه‌گذاری در انرژی پاک در کشورهای در حال توسعه» را منتشر کرد، همچنین از طریق رصدخانه هزینه سرمایه (Cost of Capital Observatory) که از سال ۲۰۲۲ راه‌اندازی شده، شرایط مالی پروژه‌های انرژی را در این کشورها پایش می‌کند تا شفافیت افزایش یابد و اعتماد سرمایه‌گذاران جلب شود.
برنامه‌های آینده
IEA اعلام کرده است که همکاری خود با دولت‌ها برای جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید را ادامه می‌دهد؛ از جمله این اقدامات، تهیه گزارش‌هایی درباره تأمین مالی شبکه‌های برق در آفریقا، برنامه‌ریزی برای پخت‌وپز پاک در کنیا و توسعه مدل‌های تجاری برای گسترش ذخیره‌سازی باتری در اندونزی است.
در حوزه بازارهای کربن نیز این آژانس بیش از ۲۵ سال است که در زمینه ابزارهایی مانند مالیات بر کربن، بازارهای اعتباری و سیستم‌های تجارت انتشار پژوهش می‌کند، در سال ۲۰۲۵ نیز بیست‌وپنجمین کارگاه سالانه خود را با همکاری IETA و EPRI برگزار خواهد کرد که به بررسی تازه‌ترین تحولات در بازارهای کربن و سیاست‌های انرژی اختصاص دارد.
ارسال نظر