به گزارش خبرنگار ایراسین، حسین عبده تبریزی، اقتصاددان و تحلیلگر ارشد اقتصادی در سومین سمینار تحلیلی اندیشکده فولاد و صنایع معدنی به تحلیل وضعیت رشد اقتصادی، سیاست‌های اقتصادی گذشته و آینده کشور پرداخت.
وی همچنین به تأثیر بحران‌های مختلف و مشکلات داخلی و خارجی بر اقتصاد ایران اشاره کرد و تأکید کرد: کشور در شرایط دشوار و پیچیده‌ای قرار دارد که برای عبور از آن نیاز به تصمیم‌گیری‌های دقیق و هوشمندانه است.
عبده تبریزی در ابتدا به روند رشد اقتصادی ایران در دهه‌های اخیر اشاره کرد و گفت: یکی از نکات عجیب در تاریخ اقتصادی ایران، رشد میانگین تنها ۱ درصد در سال طی یک دهه گذشته است. این در حالی است که پس از سال‌ها رکود، رشد ۱۰ درصدی در سال‌های اخیر در برخی بخش‌ها مشاهده شده که نشان‌دهنده تغییرات جدید و غیرمنتظره در اقتصاد است.
اقتصاددان عنوان کرد: در دهه‌های گذشته، عوامل مختلفی بر رشد اقتصادی کشور تأثیرگذار بوده‌اند. یکی از این عوامل، پول نفت بود که در دوره‌های مختلف، به‌ویژه در دوران جنگ، به کمک اقتصاد ایران آمد. در دهه ۶۰، زمانی که جنگ تحمیلی کشور را تحت فشار قرار داده بود، درآمدهای نفتی توانست اقتصاد را از بحران بیرون آورد و به نوعی رشد و بهبود را ممکن سازد.
روند رشد اقتصادی و چالش‌ها
عبده تبریزی به تغییرات مهم در سیاست‌های اقتصادی از سال ۸۴ به بعد اشاره کرد و گفت: در دولت خاتمی، با تمرکز بر بهره‌وری، رشد اقتصادی ۶ درصدی تحقق پیدا کرد که برای اقتصاد ایران یک دستاورد مهم بود. اما از سال ۸۴ به بعد، سیاست‌ها به‌طور کلی منفی شد و این روند، وضعیت اقتصادی ایران را در مسیر نزولی قرار داد.
وی ادامه داد: اگر رشد ۶ درصدی ادامه پیدا می‌کرد، امروز ایران باید به‌طور طبیعی جایگاه خود را در منطقه و اقتصاد جهانی به‌طور قابل توجهی تقویت می‌کرد. مثلاً در سال ۲۰۲۴، پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تولید ناخالص داخلی ایران می‌توانست با توجه به رشد پایدار به حدود ۳.۴ درصد برسد. اما واقعیت امروز این است که ایران از این چشم‌انداز بسیار فاصله گرفته و وضعیت اقتصاد به‌شدت عقب‌مانده است.
چالش‌های ساختاری و وابستگی به منابع نفتی
این اقتصاددان با اشاره به وضعیت ساختاری اقتصاد ایران، گفت: مشکلات ساختاری و وابستگی به منابع نفتی باعث شده که اقتصاد ایران نتواند در برابر بحران‌ها و نوسانات جهانی تاب‌آوری لازم را داشته باشد. در سال‌های اخیر، علاوه بر مشکلات داخلی، فشارهای اقتصادی جهانی و تحریم‌های اقتصادی، چالش‌های جدیدی برای کشور ایجاد کرده‌اند.
انتخاب‌های دشوار در شرایط بحرانی
عبده تبریزی با بیان اینکه شرایط اقتصادی ایران در حال حاضر بسیار دشوار است، افزود: در این شرایط بحرانی، انتخاب‌های اقتصادی برای کشور بسیار محدود و دشوار است. دولت باید به‌طور جدی به دنبال تغییرات اساسی در سیاست‌ها باشد. اگرچه در حال حاضر به نظر می‌رسد که هیچ بازگشتی به گذشته وجود ندارد، اما می‌توان با تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه، از بحران‌ها عبور کرد.
وی بیان کرد: در شرایط کنونی، به‌ویژه در دوران جنگ اقتصادی، ایران باید توانایی بازسازی و بهبود وضعیت اقتصادی خود را پیدا کند. تجربه برخی کشورهای آسیای شرقی مانند ژاپن، نشان می‌دهد که حتی پس از بحران‌ها و مشکلات جدی، می‌توان با تصمیمات درست و سیاست‌های مناسب، از این وضعیت به‌طور کامل خارج شد و بهبود اقتصادی را تجربه کرد.
چشم‌انداز آینده و راه‌های برون‌رفت
این تحلیلگر ارشد اقتصادی اظهار کرد: اقتصاد ایران نیاز به تحول اساسی دارد. نه تنها در بخش‌های اقتصادی، بلکه در بخش‌های سیاسی و دیپلماتیک نیز باید تغییرات جدی صورت گیرد. این تغییرات می‌تواند باعث بازگشت اعتماد به اقتصاد کشور شود و مسیرهای جدیدی برای رشد و توسعه باز کند.
عبده تبریزی گفت: بحران‌ها و چالش‌های اقتصادی که ایران در حال حاضر با آن روبه‌رو است، می‌تواند فرصتی برای بازسازی و حرکت به‌سوی یک اقتصاد پایدارتر و مقاوم‌تر در برابر بحران‌های آینده باشد. اما این امر نیازمند اتخاذ تصمیمات هوشمندانه، تغییر در رویکردها و توجه به مسائلی فراتر از نفت و منابع محدود کشور است.
اقتصاددان برجسته به وضعیت پیچیده اقتصادی ایران اشاره کرد و گفت: متأسفانه وضعیت اقتصادی ما به‌طور مرحله‌ای و پله به پله در حال تغییر است. هر گامی که از بحران‌ها و مشکلات فعلی برداریم، باید در نظر بگیریم که این تغییرات نیازمند اصلاحات همزمان در سایر بخش‌ها، از جمله سیاست و جامعه است. تنها زمانی می‌توانیم از وضعیت فعلی عبور کنیم که این اصلاحات در تمام سطوح به‌طور هماهنگ انجام شود.
وی افزود: وضعیت تورم در ایران به‌ویژه در سال‌های اخیر به شدت پیچیده شده است. در گذشته، شاید هیچ‌کس تصور نمی‌کرد که نرخ بهره در ایران به ۵۰ درصد برسد و نرخ تورم هم به ۶۰ درصد نزدیک شود. واقعیت این است که ما وارد دوره‌ای شده‌ایم که در آن تورم بالا و رشد پایین به‌صورت همزمان وجود دارد، همان‌طور که در ترکیه نیز شاهد بودیم. در شرایط کنونی، تورم ۶۰ درصدی و نرخ بهره ۵۰ درصدی به بخش‌های مختلف اقتصادی فشار می‌آورد و اقتصاد کشور را در تنگنا قرار می‌دهد.
بی‌توجهی به اصلاحات ساختاری و سرمایه‌گذاری خارجی
این اقتصاددان همچنین به مشکلات ساختاری در اقتصاد ایران اشاره کرد و ادامه داد: یکی از بزرگ‌ترین مشکلات اقتصاد ایران، بی‌توجهی به اصلاحات ساختاری در طول سال‌های اخیر است. از سال ۸۴ به بعد، هیچ‌گاه کشور نتوانسته است به‌طور مؤثر سرمایه‌گذاری خارجی را جذب کند. به عبارت دیگر، سیاست‌های اقتصادی و خارجی ایران باعث شده که کشور در مسیر انزوای اقتصادی قرار گیرد و نتواند از فرصت‌های جهانی استفاده کند.
عبده تبریزی تصریح کرد: در دو دهه گذشته، به‌ویژه پس از سال ۸۴، با وجود رشد فروش نفت، کشور نتوانست زیرساخت‌های لازم برای رشد اقتصادی پایدار را ایجاد کند. در نتیجه، صنایع و شرکت‌های داخلی نتوانسته‌اند به‌طور مطلوب رشد کنند و وابستگی به منابع طبیعی مانند نفت همچنان باقی مانده است.
نیاز به ادغام و تغییر در الگوهای کسب‌وکار
وی به چالش‌های کسب‌وکارهای داخلی اشاره کرد و افزود: در شرایط کنونی، بسیاری از شرکت‌های ایرانی برای ادامه حیات خود به ادغام نیاز دارند. در صورتی که واحدهای اقتصادی نتوانند به مقیاس بزرگ‌تری دست یابند، قطعاً از رقابت با رقبای خارجی و شرایط اقتصادی سخت داخلی باز خواهند ماند. به همین دلیل، شرکت‌ها باید به‌دنبال راهکارهایی برای ادغام و بزرگ شدن در عرصه بازار باشند تا بتوانند از بحران‌ها عبور کنند.
ضرورت تغییر در سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی
عبده تبریزی تأکید کرد: در این شرایط دشوار، تغییرات اساسی در سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی ایران ضروری است. کشور باید به‌دنبال راه‌حل‌های نوین و مبتنی بر واقعیت‌های جهانی باشد. تنها در این صورت می‌توان از بحران‌های اقتصادی فعلی عبور کرد و به سمت رشد و توسعه پایدار حرکت کرد.
این اقتصاد دان خاطرنشان کرد: ایران باید به‌طور جدی به سمت اصلاحات اقتصادی حرکت کند، از جمله تغییر در سیاست‌های پولی و ارزی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی، و بهبود بهره‌وری در بخش‌های مختلف اقتصادی. این تنها راهی است که می‌تواند اقتصاد ایران را از بحران‌های کنونی نجات دهد و به سمت یک آینده پایدار هدایت کند.
ارسال نظر