به گزارش ایراسین، طبق آخرین داده‌های منتشرشده ۵ اکتبر کلارکسون (Clarksons Research)، سپتامبر امسال حجم سفارش‌های جدید ساخت کشتی در سطح جهان برابر با ۱۲۳ فروند و مجموعاً ۳.۵ میلیون تن (CGT) بود؛ از لحاظ CGT نسبت به مدت مشابه سال گذشته که ۶.۳ میلیون CGT بود، ۴۴٪ کاهش داشته و نسبت به آگوست امسال که ۳.۶ میلیون CGT بود، ۳٪ کاهش نشان می‌دهد. در میان این حجم، شرکت‌های چینی ۶۹ فروند به‌ارزش ۱.۴ میلیون CGT سفارش دریافت کردند و با سهم بازار ۴۰٪ در رتبه نخست قرار گرفتند؛ شرکت‌های کره‌ای ۳۳ فروند به‌ارزش ۱.۳۵ میلیون CGT سفارش گرفتند و با سهم بازار ۳۹٪ در رتبه دوم ایستادند.

نمایندگان صنعت کره‌ای می‌گویند از منظر تعداد فروند سفارش در سپتامبر، شرکت‌های کره‌ای کمتر از نیمی از شرکت‌های چینی سفارش گرفته‌اند؛ اگرچه از نظر تعداد فروند عقب‌ترند، اما از نظر CGT هر فروند سفارش، کره به حدود ۴۱٬۰۰۰ CGT رسیده که تقریباً دو برابر میانگین چین با حدود ۲۱٬۰۰۰ CGT است. این نشان می‌دهد که شرکت‌های کره‌ای همچنان سیاست (پذیرش انتخابی سفارش‌ها) با تمرکز بر کشتی‌های با ارزش افزوده بالا را دنبال می‌کنند و بنابراین ارزش هر سفارش دریافتی در کره بالاتر است و در جدول سفارش‌های سپتامبر تقریباً هم‌سطح چین قرار گرفته‌اند.

در بازه ژانویه تا سپتامبر امسال، جمع کل سفارش‌های جدید جهانی برابر با ۱۱۸۵ فروند و مجموعاً ۳۳ میلیون CGT بوده است؛ از لحاظ CGT نسبت به دوره ژانویه تا سپتامبر سال گذشته که ۲۵۶۰ فروند و ۶۱ میلیون CGT بود، ۴۷٪ کاهش داشته است. در این بازه، شرکت‌های چینی ۷۲۵ فروند به‌ارزش ۱۸ میلیون CGT سفارش گرفتند که در مقایسه با سال قبل ۵۸٪ کاهش نشان می‌دهد و با سهم بازار ۵۶٪ در رتبه نخست قرار دارند؛ شرکت‌های کره‌ای ۱۶۹ فروند به‌ارزش ۷ میلیون CGT سفارش گرفتند که کاهش ۱۷٪ نسبت به سال قبل داشته و با سهم بازار ۲۲٪ در رتبه دوم هستند.

نگاهی به وضعیت سفارش‌گیری چین و کره در هشت ماه اول سال جاری نشان می‌دهد که چین در ماه‌های فوریه، آوریل، می، ژوئن، جولای و آگوست در مجموع شش بار در صدر جدول سفارش‌ها قرار گرفته در حالی که کره تنها دو بار در صدر بوده است. با این حال، از نیمه دوم امسال سهم بازار سفارش‌های جهانی کره به‌تدریج افزایش یافته است. در جولای، شرکت‌های چینی ۷۵٪ از سفارش‌های جدید جهانی را به‌خود اختصاص دادند؛ شرکت‌های کره‌ای تنها ۱۶٪ سهم داشتند و در مقام دوم قرار گرفتند. در آگوست نیز سهم چین ۷۵٪ باقی ماند؛ اما سهم کره به ۲۳٪ افزایش یافت که نسبت به جولای ۷ واحد درصد رشد نشان می‌دهد و کره همچنان در مقام دوم است. نمایندگان صنعت کره می‌گویند: در بازه ژانویه تا سپتامبر، اگرچه حجم کل سفارش‌های دریافتی صنعت کشتی‌سازی کره نسبت به سال قبل ۱۷٪ کاهش یافته، اما آن‌ها همچنان استراتژی پذیرش انتخابی سفارش‌ها متمرکز بر انواع کشتی با ارزش افزوده بالا را حفظ خواهند کرد؛ زیرا پذیرش سفارش‌های با کیفیت بالاتر به شرکت‌ها کمک می‌کند تا سودآوری و بازده خود را بهبود بخشند. شرکتهای کره‌ای اظهار داشته‌اند: در دو سال گذشته، به‌دلیل پافشاری شرکت‌های کره‌ای بر استراتژی پذیرش انتخابی سفارش، فاصله سهم بازار جهانی آن‌ها با صنعت کشتی‌سازی چین افزایش یافت، اما امسال شرکت‌های کره‌ای شرایطی پیدا کرده‌اند که بتوانند زمان‌های تحویلی جذاب‌تری به مالکان کشتی پیشنهاد دهند؛ بنابراین سهم بازار کره به وضعیت عادی خود بازخواهد گشت. بیشتر سفارش‌هایی که در دوره رقابت قیمتی توسط کره‌ای‌ها گرفته شده بود، تحویل شده و سهم سفارش‌های ارزان‌قیمت در سفارش‌های در دست کاهش یافته است. همچنین مسئله کمبود نیروی کار در صنعت کشتی‌سازی کره تا حدی حل خواهد شد و سرعت بهبود عملکرد شرکت‌ها سریع‌تر از پیش‌بینی قبلی خواهد بود.

تا پایان سپتامبر امسال، حجم سفارش‌های در دست اجرا جهانی برابر با ۱۶۶ میلیون CGT بود که در مقایسه با پایان آگوست ۷۰ هزار CGT افزایش داشته است. از این مقدار، سفارش‌های در دست چین به ۱۰۱ میلیون CGT رسید که نسبت به سال قبل ۱۰ میلیون CGT افزایش و نسبت به آگوست ۳۱۰ هزار CGT افزایش داشته و با سهم بازار ۶۱٪ همچنان در صدر قرار دارد؛ سفارش‌های در دست کره برابر با ۳۴ میلیون CGT بوده که نسبت به سال قبل ۴ میلیون CGT کاهش و نسبت به آگوست ۴۴۰ هزار CGT کاهش داشته و با سهم بازار ۲۰٪ در مقام دوم ایستاده است.

در سپتامبر امسال، قیمت‌های ساخت کشتی‌های جدید همچنان باثبات بود. شاخص قیمت ساخت کشتی کلارکسون (Newbuilding Price Index) روی ۱۸۵٫۵۸ قرار داشت که در مقایسه با ۱۸۶٫۲۶ در آگوست ۰٫۶۸ واحد درصد کاهش نشان می‌دهد و نسبت به همان دوره پنج سال پیش که ۱۲۶٫۶۱ بود، حدود ۴۷٪ افزایش داشته است. براساس نوع کشتی، قیمت‌ها به‌شرح زیر است: کشتی بزرگ حامل LNG به حجم ۱۷۴٬۰۰۰ متر مکعب قیمتش ۲۵۰ میلیون دلار است (ثابت نسبت به آگوست)؛ کشتی غول‌پیکر نفت‌کش (VLCC) قیمتش ۱۲۶ میلیون دلار است (ثابت نسبت به آگوست)؛ و کشتی فوق‌بزرگ کانتینری با ظرفیت ۲۲٬۰۰۰ تا ۲۴٬۰۰۰ TEU قیمتش ۲۷۰ میلیون دلار است (همچنین ثابت نسبت به آگوست).

در صنعت کشتی‌سازی رقابت به‌وضوح از کمیت به کیفیت منتقل شده؛; شرکتهای کشتی‌سازانی که فناوری بالا، طراحی پیچیده و زمان‌بندی تحویل جذاب ارائه کنند، سهم بازار و سود بیشتری خواهند برد. این تحول فرصت تاریخی برای تأمین‌کنندگان قطعات پیچیده و تولید کنندگان ورق‌های فولادی ویژه کشتی‌سازی فراهم می‌کند تا با ارتقای کیفیت و همگامی با استانداردهای بین‌المللی وارد زنجیره ارزش جهانی شوند. حفظ و افزایش سودآوری مستلزم بهینه‌سازی زنجیره تأمین، تربیت نیروی انسانی ماهر و سرمایه‌گذاری هدفمند در نوآوری است؛ شرکت‌هایی که این سه‌گانه را سریع‌تر پیاده کنند، در بازار پیشرو خواهند بود.

احسان چلونگر- دکترا اقتصاد