پایگاه خبری تحلیلی ایراسین، بیانیه شب گذشته ترامپ در خصوص اعمال تعرفه‌های جدید علیه چین یکی از تاریخی‌ترین ریزش‌ها در بازارهای جهانی را رقم زد و سیل خروشانی از ضرر و زیان را به فعالان آن وارد کرد. ترامپ در این بیانیه ضمن انتقاد شدید از دولت چین به دلیل اعمال محدودیت بر صادرات عناصر کمیاب اعلام داشت: یکی از سیاست‌هایی که هم‌اکنون در حال بررسی آن هستیم، افزایش گسترده‌ی تعرفه‌ها بر کالاهای چینی وارداتی به ایالات متحده است. بسیاری از اقدامات متقابل دیگر نیز به‌طور جدی در دست بررسی هستند.

آغاز مجدد نبرد تعرفه‌ها و تهدید به اعمال تعرفه ۱۰۰ درصدی علیه کالاهای چینی، بازارهای جهانی و بورس‌های سراسر دنیا از جمله آمریکا را که چند هفته‌ای بود روی خوش به خود دیده و در حال رشد بودند به شدت زمین گیر کرد. در حالی که نرخ بهره آمریکا پس از ماه‌ها مقاومت جروم پاول، در این ماه کاهش یافته بود و خاورمیانه پس از دو سال رنگ آتش بس به خود می‌دید، این اقدام ترامپ مجدداً همه چیز را متزلزل کرد و شاخص دلار نیز صعودی شد.

در بازار کریپتو فاجعه مرگبار بود و بیت کوین اولین کندل منفی ۱۰ درصدی خود در سال ۲۰۲۴ را ثبت کرد و به ۱۱۲ هزار دلار عقب نشست و بیش از ۱۹ میلیارد دلار سرمایه در این بازار به طور کامل صفر شد.

در بورس آمریکا ترس همه را فرا گرفت و شاخص ترس VIX به یکباره ۳۰ درصد جهش یافت و همین کافی بود تا بازار به خاک یکسان شود.

طبل تو خالی تعرفه

ترامپ در حالی از ابتدای حضور خود در کاخ سفید، سیاست تعرفه‌ای را شاه کلید حل بحران تولید در آمریکا و رفع ناترازی بودجه اعلام کرده که گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد در یک سال اخیر با وجود دو برابر شدن درآمدهای تعرفه‌ای، همچنان شدت کسری بودجه فدرال بالاست و درآمدهای حاصل از تعرفه‌ها تنها ۳.۷ درصد از کل درآمدها را پوشش داده است. دولت آمریکا با هزینه سنگین بهره‌ای مواجه است که در پی انباشت بدهی‌های عمومی عدد آن از یک تریلیون دلار فراتر رفته و ۲۰ درصد از درآمدهای مالیاتی را می بلعد. کسری بودجه دولت آمریکا ۱.۸ تریلیون دلار اعلام شده که نسبت به سال قبل تغییری نداشته و معادل ۶ درصد تولید ناخالص داخلی است.

دولت ترامپ با دو راهکار وارد میدان اقتصاد شد که اولی، اعمال تعرفه‌های شدید علیه کل دنیا و تأمین مالی از درآمد آن برای رفع کسری‌ها و جذب سرمایه گذاری برای تولید بود، دومی نیز تأسیس وزارت کارایی (DOGE) با ریاست ایلان ماسک با هدف کاهش ۲ تریلیون دلاری هزینه‌های دولتی بود که آن نیز به شکست خورد.

نبرد اقتصادی با چین

در چنین شرایط سختی، دولت آمریکا وارد یک نبرد اقتصادی تمام عیار با چین شده است که این بار، آغاز آن توسط چین بوده است. چین بالغ بر ۸۰ درصد از تجارت جهانی عناصر کمیاب را در اختیار دارد از سال ۲۰۱۰ تا کنون در چندین مرحله محدودیت‌های صادراتی این محصولات را افزایش داده است. کلیدی ترین اقدام چین در دسامبر ۲۰۲۳ و در زمانی بود که صادرات فناوری‌های مربوط به استخراج، جداسازی و فرآوری عناصر کمیاب را ممنوع کرد و صادرات فناوری ساخت آهنرباهای پیشرفته (از نوع ساماریوم-کبالت و نئودیمیوم-آهن-بور را نیز ممنوع کرد. علاوه بر این، صادرات گالیوم و ژرمانیوم که در نیمه هادی‌ها حیاتی هستند، محدود به دریافت مجوزهای خاص خواهند بود.

کارشناسان اذعان دارند حداقل بین ۸ الی ۱۰ سال زمان لازم است که غرب بتواند وابستگی تکنولوژیک خود به چین را رفع کند فلذا ابزارهای اعمالی ترامپ از جمله تهدید به تعرفه‌های سنگین، کارایی لازم را نداشته و در میانمدت ریسک این تهدیدات بر بازارها کاهش خواهد یافت.

از دیگر سو برای اولین بار در تاریخ، سهم یوآن در تجارت جهانی چین به ۵۳ درصد رسید و از دلار پیشی گرفت که این نتیجه تحریم‌های آمریکا علیه روسیه و تهدیدات مشابه علیه چین است. چین با توسعه زیرساخت‌های پرداخت مستقل، تقویت پیمان‌های دوجانبه ارزی، و گسترش استفاده از یوان در تجارت انرژی و فناوری، حالا در مسیر استقلال مالی قرار گرفته است؛ مسیری که می‌تواند نظم اقتصادی جهان را بازتعریف کند.