پایگاه خبری تحلیلی ایراسین، در بسیاری از کشورها، مزیت‌های مالیاتی تحقیقاتی نقش کلیدی در توسعه صنعتی داشته‌اند. تجربه جهانی نشان داده است که شرکت‌هایی که از ابزارهای مالیاتی به‌عنوان اهرم سرمایه‌گذاری استفاده کرده‌اند، قادر شده‌اند چرخه پژوهش، توسعه و تولید را سریع‌تر و با هزینه کمتر پیش ببرند. در ایران، اکنون فرصتی مشابه پدید آمده است؛ فرصتی که می‌تواند مسیر نوآوری و رشد صنعتی را شتاب دهد.
اهرم کلیدی تحقق پروژه‌های دانش‌بنیان
اعتبارات مالیاتی تحقیقاتی در بسیاری از اقتصادهای پیشرفته به موتور اصلی نوآوری تبدیل شده‌اند. به جای آنکه شرکت‌ها تمام منابع خود را صرف پژوهش کنند و ریسک اقتصادی سنگینی متحمل شوند، این ابزار مالی به آن‌ها اجازه می‌دهد بخشی از هزینه‌ها را از مالیات کم کنند و بودجه آزاد بیشتری برای توسعه فناوری در اختیار داشته باشند. تجربه جهانی نشان می‌دهد که چنین سیاست‌هایی می‌تواند مسیر نوآوری را کوتاه‌تر و ارزان‌تر کند. در کره جنوبی، سامسونگ و ال‌جی با بهره‌گیری از معافیت‌های مالیاتی تحقیقاتی توانستند حجم گسترده‌ای از پروژه‌های پژوهشی را به تولید صنعتی تبدیل کنند و ظرف کمتر از دو دهه به قطب فناوری جهانی تبدیل شوند. در هند، تاتا استیل با حمایت مالیاتی چرخه نوآوری خود را با تمرکز بر دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی سرعت بخشید و هزینه‌های توسعه را به شکل چشمگیری کاهش داد. در اروپا نیز شرکت‌هایی مانند آرسلورمیتال و وُله، به همراه دیگر شرکت‌های بزرگ فولادی و پتروشیمی، با استراتژی هوشمند مالیاتی تحقیق و توسعه را همزمان با کاهش ریسک اقتصادی پیش برده و مزیت رقابتی خود را در بازار جهانی تقویت کرده‌اند. این تجارب نشان می‌دهند که بهره‌گیری هدفمند از مزیت‌های مالیاتی می‌تواند فاصله میان ایده و محصول را کوتاه کند، هزینه‌ها را کاهش دهد و انگیزه سرمایه‌گذاری را به شکل چشمگیری افزایش دهد. بدون این ابزار، بسیاری از پروژه‌های تحقیقاتی حتی در مرحله ایده متوقف می‌شوند و ظرفیت‌های نوآوری به هدر می‌رود. ایران اکنون با پروژه فولاد مبارکه در حال ایجاد نمونه‌ای مشابه است، جایی که اعتبارات مالیاتی می‌تواند به عنوان اهرم اصلی تسریع توسعه فناوری و تحقق پروژه‌های دانش‌بنیان عمل کند.
چرا استفاده از اعتبارات مالیاتی برای صنایع بزرگ اهمیت دارد؟
صنایع سنگین، مانند فولاد و پتروشیمی، دارای هزینه‌های بسیار بالا در تحقیق و توسعه هستند. راه‌اندازی خطوط تولید جدید، آزمایش فناوری‌های نوین و توسعه مواد و فرآیندهای پیشرفته، نیازمند منابع مالی گسترده است. در این میان، استفاده از اعتبارات مالیاتی تحقیقاتی، نه تنها فشار بر بودجه عمومی را کاهش می‌دهد، بلکه امکان تمرکز بر پروژه‌های کلیدی و استراتژیک را فراهم می‌کند. در این پروژه، دانشگاه اصفهان به عنوان محور هماهنگ‌کننده عمل می‌کند و چندین پروژه کلیدی فناوری را سازمان‌دهی می‌کند. اما نکته اصلی این است که حمایت مالیاتی موتور اصلی تسریع پروژه‌هاست. بدون این اهرم، بسیاری از پژوهش‌ها حتی با همکاری دانشگاه و صنعت، به دلیل محدودیت منابع و هزینه‌های بالا، قابل اجرا نخواهند بود.
مدل اجرایی و ساختار سرمایه‌گذاری
تفاهم‌نامه طراحی شده، یک مدل اجرایی مشخص دارد که تمرکز اصلی آن بر ترکیب سرمایه‌گذاری مستقیم و بهره‌گیری از اهرم مالیاتی است. در این چارچوب، ۵ هزار میلیارد تومان به طور مستقیم به پروژه‌های دانش‌بنیان اختصاص یافته و منابع قابل توجهی برای توسعه فناوری فراهم می‌شود. مدیریت و هماهنگی این پروژه‌ها بر عهده دانشگاه اصفهان است تا با بهره‌گیری از ظرفیت علمی کشور، پیشرفت پروژه‌ها همزمان با کیفیت بالا تضمین شود. علاوه بر این، تمرکز ویژه بر ۳ تا ۴ موضوع فناورانه که تاکنون زمین‌مانده بوده‌اند، باعث شده تا منابع و انرژی صرف اولویت‌های کلیدی شوند و احتمال اثرگذاری واقعی پروژه‌ها افزایش یابد. این مدل، همزمان با تأمین منابع مالی و بهره‌برداری از مزیت‌های مالیاتی، امکان اندازه‌گیری پیشرفت و سنجش بهره‌وری پروژه‌ها را نیز فراهم می‌کند و مسیر اجرای پروژه‌های دانش‌بنیان را به شکل ساختاریافته و عملیاتی تضمین می‌کند.
پیامدهای اقتصادی و صنعتی برای ایران
استفاده از اعتبارات مالیاتی در پروژه‌های دانش‌بنیان، پیامدهای اقتصادی و صنعتی قابل توجهی برای ایران دارد. نخست آنکه، با کاهش فشار مالی بر شرکت‌ها، امکان اجرای پروژه‌های بزرگ و بلندمدت فراهم می‌شود و محدودیت‌های بودجه‌ای دیگر مانع توسعه فناوری نمی‌شوند. در کنار این، انگیزه سرمایه‌گذاری نیز به شکل چشمگیری افزایش می‌یابد؛ سرمایه‌گذاران با اطمینان بیشتری در پروژه‌های فناورانه مشارکت می‌کنند، چرا که بخشی از ریسک مالی کاهش یافته و بازده بالقوه پروژه‌ها شفاف‌تر شده است. بهره‌گیری از این ابزار مالی همچنین تاب‌آوری صنعتی کشور را تقویت می‌کند؛ شرکت‌ها قادر خواهند بود سریع‌تر به تغییرات بازار و فناوری پاسخ دهند و در برابر رقبای بین‌المللی عقب نمانند. در نهایت، اگر این پروژه‌ها به موفقیت برسند، می‌توانند الگویی ملی برای توسعه دانش‌بنیان ایجاد کنند؛ الگویی که نه تنها مسیر صنایع سنگین بلکه سایر بنگاه‌های کشور را نیز در استفاده هدفمند از منابع مالیاتی و سرمایه‌گذاری فناوری هدایت کند و استانداردی برای توسعه صنعتی پایدار فراهم آورد.
ابزارهای مالیاتی موتور محرکه نوآوری
تفاهم‌نامه فولاد مبارکه نشان می‌دهد که ابزارهای مالیاتی می‌توانند موتور محرکه نوآوری و توسعه صنعتی باشند. با سرمایه‌گذاری هدفمند، مدیریت هوشمند و بهره‌برداری از مزیت‌های مالیاتی، ایران قادر خواهد بود مسیر نوآوری و رشد صنعتی را شتاب دهد و نمونه‌ای عملیاتی بسازد که قابلیت بازتولید در سایر صنایع و حتی در سطح منطقه‌ای و جهانی را داشته باشد.
در نهایت، این پروژه فراتر از یک سرمایه‌گذاری مالی ساده است: یک برنامه عملیاتی برای بهره‌گیری از ابزارهای مالیاتی به عنوان اهرم اصلی توسعه فناوری و تحقیق در صنایع سنگین. اگر اجرا به درستی پیش رود، ایران نه تنها قادر خواهد بود پروژه‌های فناورانه را سریع‌تر و ارزان‌تر پیش ببرد، بلکه الگویی ملی برای توسعه دانش‌بنیان خواهد ساخت که سایر بخش‌های صنعتی کشور نیز بتوانند از آن بهره ببرند.
ارسال نظر