به گزارش ایراسین به نقل از پایگاه خبری فولاد ایران، صنایع فولاد و سیمان که در ادبیات اقلیمی به‌عنوان «سخت‌ترین صنایع برای کاهش انتشار» شناخته می‌شوند، امروز در مرکز توجه برنامه‌های جهانی کربن‌زدایی قرار گرفته‌اند. این دو بخش به‌تنهایی نزدیک به ۱۴ درصد از کل انتشارهای انرژی‌محور جهان را تولید می‌کنند و با توجه به رشد پروژه‌های عظیم زیرساختی در سراسر جهان، تقاضا برای آن‌ها رو به افزایش است؛ روندی که دستیابی به اهداف کاهش انتشار را بیش‌ازپیش دشوار کرده است.

بر پایه گزارش سال ۲۰۲۴ آژانس بین‌المللی انرژی با عنوان «همکاری در استانداردهای فولاد و سیمان برای بازارهای جهانی حیاتی است»، ایجاد چارچوب‌های بین‌المللی هماهنگ برای اندازه‌گیری انتشار، تعریف محصولات کم‌کربن یا نزدیک به صفر، و طراحی نظام‌های برچسب‌گذاری و گواهی‌دهی ضروری است.

این چارچوب‌ها، که اتحادیه اروپا نیز با مقررات «طراحی اکولوژیک برای محصولات پایدار» آن را دنبال می‌کند، می‌تواند شفافیت بازار را افزایش داده، تجارت فرامرزی را تسهیل و انگیزه سرمایه‌گذاری در فناوری‌های پاک را تقویت کند.

در صنعت سیمان، تولید کلینکر ماده اصلی سیمان هم به دمای بالای ۱۴۰۰ درجه سانتی‌گراد نیاز دارد و هم خود منبع عمده انتشار دی‌اکسیدکربن است. حدود نیمی از انتشار این حوزه به همین فرآیند مربوط می‌شود.

با این حال، موجی از نوآوری در حال تغییر معادله است: توسعه بتن کم‌کربن توسط بیش از ۶۰ شرکت نوپا، استخراج سنگ‌آهک «منفی کربن» از دی‌اکسیدکربن محلول در آب دریا، و بهره‌گیری از ذخایر انرژی حرارتی تجدیدپذیر در کوره‌ها تنها بخشی از این تلاش‌ها است.

همچنین، اقداماتی از سمت تقاضا مانند افزایش عمر مفید ساختمان‌ها، بازیافت بتن و طراحی‌های کارآمد می‌تواند تا ۲۲ درصد از انتشار را کاهش دهد. غول‌های سیمان‌سازی همچون Holcim و Heidelberg Materials نیز با اعلام اهداف خالص صفر، پیام روشنی از تغییر مسیر صادر کرده‌اند.

صنعت فولاد نیز تجربه گذار موفق از کوره‌های بلند به کوره‌های قوس الکتریکی را پشت سر گذاشته و طی ۵۰ سال گذشته مصرف انرژی خود را ۶۰ درصد کاهش داده است. برای ادامه مسیر کربن‌زدایی، نیاز به افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر، گسترش فناوری‌های جذب و ذخیره کربن (CCS) و دیجیتالی‌سازی خطوط تولید بیش از پیش احساس می‌شود.

قراردادهای اخیر استارتاپ‌هایی مانند Sublime Systems و Brimstone با شرکت‌های بزرگ فناوری و مراکز داده، که به تولید سیمان و فولاد پایدار متعهد شده‌اند، نشانه‌ای از رشد تقاضای بازار برای مواد «سبز» است.

در مجموع، گذار این دو صنعت پرکربن به مسیر کم‌انتشار، نیازمند ترکیبی از نوآوری فناورانه، سیاست‌گذاری هدفمند و تغییر الگوهای مصرف است.

گرچه این مسیر پرهزینه و پیچیده خواهد بود، اما هم‌گرایی بازار، فناوری و مقررات نوید آن را می‌دهد که فولاد و سیمان آینده می‌توانند نماد صنایع پایدار در اقتصاد جهان باشند.