پایگاه خبری تحلیلی ایراسین، بر اساس گزارش معاونت انرژی‌های تجدیدپذیر وزارت نیرو، ظرفیت کل انرژی‌های تجدیدپذیر کشور تا اواسط مرداد ۱۴۰۴ به ۱۹۵۴.۱ مگاوات رسیده است که نسبت به سال گذشته ۵۸ درصد افزایش را نشان می‌دهد. از ابتدای دولت چهاردهم، ۷۲۳ مگاوات ظرفیت جدید به شبکه اضافه شده است. با وجود این رشد قابل توجه، بررسی اهداف تعیین شده نشان می‌دهد که فاصله زیادی تا هدف برنامه هفتم (۱۲,۰۰۰ مگاوات) و به ویژه هدف بلندمدت دولت (۳۰,۰۰۰ مگاوات) باقی مانده است. بر اساس روند کنونی، دستیابی به این اهداف نیازمند تسریع چشمگیر در نرخ توسعه خواهد بود.
ترکیب تکنولوژیک و توزیع ظرفیت
تا پایان تیرماه ۱۴۰۴، مجموع ۳۲۴ و احد نیروگاه با ظرفیت ۱۸۶۸.۴۷ مگاوات فعال بوده‌اند. انرژی خورشیدی با ۲۶۴ واحد و ۱۰۷۲.۵۷ مگاوات بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است، در حالی که انرژی بادی با ۲۲ واحد و ۳۷۱.۶۸۰ مگاوات در رتبه دوم قرار دارد.
برقابی کوچک با ۲۹ واحد و ۹۹.۸۸۷ مگاوات، کیلوواتی با ۳۱,۶۹۷ واحد و ۲۷۶.۶۱۲۲ مگاوات، توربین انبساطی با ۱ واحد و ۲۵.۶ مگاوات، و زیست‌توده با ۷ واحد و ۲۲.۱۲۵ مگاوات سایر بخش‌ها را تشکیل می‌دهند. این ترکیب نشان می‌دهد که انرژی خورشیدی (اعم از نیروگاه‌های بزرگ و کوچک) بخش عمده‌ای از ظرفیت را تشکیل می‌دهد و توسعه نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس نقش قابل توجهی در افزایش ظرفیت دارد.
نقش بخش خصوصی
بخش خصوصی ۹۵.۵ درصد از کل ظرفیت (۱۷۸۵.۷۹ مگاوات) را در اختیار دارد و سهم بخش دولتی تنها ۴.۵ درصد (۸۲.۶۸ مگاوات) است. این آمار نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری خصوصی موتور اصلی توسعه این بخش است، هرچند وابستگی بالا به بخش غیردولتی، نیازمند نظارت و هدایت راهبردی دولت برای تضمین تحقق اهداف ملی است.
شکاف بین هدف‌گذاری و عملکرد
هدف دولت چهاردهم برای رسیدن به ۳۰,۰۰۰ مگاوات در مقایسه با ظرفیت فعلی ۱۹۵۴ مگاوات، به معنای ضرورت افزایش حدود ۱۵ برابری ظرفیت است. حتی هدف متوسط‌تر برنامه هفتم (۱۲,۰۰۰ مگاوات) نیز نیازمند شش برابر کردن ظرفیت موجود است. با توجه به روند فعلی رشد، دستیابی به این اهداف چالش‌برانگیز به نظر می‌رسد و ممکن است نیازمند بازنگری واقع‌بینانه‌تر یا تغییرات اساسی در روش‌های توسعه باشد.
پروژه‌های در حال اجرا
آخرین وضعیت پروژه‌ها نشان می‌دهد که ۷۴,۳۰۴ مگاوات پروانه صادر شده، اما تنها ۱۱,۱۶۵ مگاوات به مرحله انعقاد قرارداد رسیده است. این فاصله میان پروانه‌های صادره و قراردادهای منعقده می‌تواند نشانه موانع اجرایی، تأمین مالی یا سایر چالش‌های عملیاتی باشد. در حال حاضر، ۱۹۰۲ مگاوات در ۱۷۱ ساختگاه فعال در حال احداث است که تنها بخش کوچکی از ظرفیت مجوزهای صادر شده را تشکیل می‌دهد.
طرح‌های بهینه‌سازی
بخش بهینه‌سازی مصرف، پنج طرح کلیدی را تعریف کرده است که هدف آنها کاهش ۶۵۰ مگاوات توان و صرفه‌جویی ۲۷۳۵ میلیون کیلووات‌ساعت برق در سال است. بزرگ‌ترین طرح، اصلاح ۳ میلیون دستگاه چراغ معابر است که با هدف صرفه‌جویی ۱۵۸۰ میلیون کیلووات‌ساعت اجرا می‌شود. با این حال، گزارش جزئیات پیشرفت این طرح‌ها را ارائه نداده و تنها اهداف نهایی مشخص شده‌اند، که ارزیابی عملکرد واقعی را دشوار می‌کند.
صنعت انرژی‌های تجدیدپذیر کشور روند رشد مثبتی دارد و افزایش ۷۵ درصدی تولید در مردادماه قابل توجه است. با این حال، فاصله میان عملکرد فعلی و اهداف بلندپروازانه اعلام شده، چالش‌های جدی پیش روی توسعه این بخش را نشان می‌دهد. موفقیت در دستیابی به اهداف نیازمند رفع موانع اجرایی، بهبود مکانیزم‌های تأمین مالی و بازنگری واقع‌بینانه در زمان‌بندی پروژه‌ها است.
وابستگی بالای بخش خصوصی هرچند مزایایی دارد، اما نیازمند هدایت و نظارت بیشتر دولت برای تضمین تحقق اهداف ملی است. پایداری رشد این بخش مستلزم توجه جدی به چالش‌های زیرساختی و تأمین مالی است که در گزارش به آنها پرداخته نشده است.
ارسال نظر