به گزارش خبرنگار ایراسین، بررسی جزئیات آمار صادرات چهار ماهه نخست سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که صادرات کل زنجیره آهن و فولاد، از ۳.۶۳ میلیون تن در مدت مشابه سال ۱۴۰۳ به ۴.۱ میلیون تن رسیده و از نظر ارزشی نیز از حدود ۲.۰۴ میلیارد دلار به بیش از ۲.۳ میلیارد دلار صعود کرده است. این رشد ارزش ۱۳ درصدی عمدتاً ناشی از بهبود ترکیب سبد صادراتی به سمت محصولات با ارزش افزوده بالاتر بوده است.

عملکرد محصولات تخت فولادی

اسلب به‌عنوان بزرگ‌ترین بخش محصولات تخت فولادی، از صادرات ۱.۱۲ میلیون تن در چهار ماهه نخست ۱۴۰۳، امسال به بیش از ۱.۸ میلیون تن رسیده و رشد ۶۱ درصدی را رقم زده است. ارزش دلاری این بخش نیز از حدود ۵۸۵ میلیون دلار در سال قبل به نزدیک ۹۵۰ میلیون دلار افزایش یافته و سهم بیشتری در درآمد صادراتی ایفا کرده است.

ورق‌های فولادی، که پارسال در چهار ماهه نخست تنها حدود ۲۸۰ هزار تن صادرات داشتند، امسال با جهش ۱۷۲ درصدی به ۷۶۰ هزار تن رسیدند. ارز فروش این محصول از ۲۱۰ میلیون دلار به بیش از ۵۷۰ میلیون دلار افزایش یافته که علت اصلی آن، تغییر راهبرد فروش و تمرکز بر مشتریان پایدار در بازارهای منطقه‌ای به‌ویژه شمال آفریقا و خاورمیانه بوده است.

عملکرد محصولات طویل فولادی

بیلت و بلوم که در سال گذشته ۱.۲۴ میلیون تن صادرات داشتند، امسال با رشد ۱۵ درصدی به ۱.۴۳ میلیون تن رسیدند و ارزش صادراتی آن‌ها به ۵۶۰ میلیون دلار افزایش یافت. با این حال میلگرد که سهم اصلی مقاطع طویل را دارد، از ۷۴۰ هزار تن صادرات در چهار ماهه ۱۴۰۳ به تنها ۴۸۰ هزار تن در سال جاری کاهش یافته که افتی ۳۵ درصدی در تناژ و حدود ۳۲ درصدی در ارزش دلاری را نشان می‌دهد. کاهش تقاضا در بازارهای سنتی همچون عراق و افغانستان، و فشار رقابت قیمتی از سوی ترکیه و روسیه، از عوامل اصلی این افت بوده است.

مواد اولیه زنجیره فولاد

صادرات کنسانتره سنگ‌آهن که پارسال ۲.۳ میلیون تن بود، امسال به بیش از ۴.۱ میلیون تن رسید و رشد ۷۸ درصدی را رقم زد. هرچند این رشد به افزایش درآمد کوتاه‌مدت کمک می‌کند (حدود ۶۶۰ میلیون دلار در سال جاری در برابر ۳۸۰ میلیون دلار پارسال)، اما فولادسازان نسبت به کاهش ذخایر خوراک کارخانه‌ها و فشار بر تولید داخلی هشدار می‌دهند.

شرایط بازار جهانی و اثر بر ایران

قیمت جهانی اسلب و ورق گرم در چهار ماهه نخست امسال نسبت به بازه مشابه پارسال به طور میانگین ۵ تا ۷ درصد افزایش یافته که به نفع صادرکنندگان ایرانی بوده است. تقاضای پایدار در بازارهای جنوب شرق آسیا، شروع پروژه‌های زیرساختی در عربستان و اندونزی و تداوم طرح‌های انرژی در آمریکای جنوبی موجب شد ایران بتواند سهم بیشتری از بازار را کسب کند. با این حال، تهدیدهای ساختاری همچون فشار روسیه بر تخفیف قیمتی، محدودیت‌های حمل‌ونقل در دریای سرخ و نوسانات ارز داخلی همچنان بر سر راه رشد صادرات پابرجاست.

در حالی که رشد دو رقمی صادرات فولاد ایران در چهار ماهه نخست ۱۴۰۴ نقطه مثبتی برای صنعت تلقی می‌شود، توزیع نامتوازن این رشد میان بخش‌ها، نشانه‌ای از چالش‌های آینده است؛ تمرکز بر صادرات محصولات تخت و مواد اولیه، در مقابل افت محصولات طویل، می‌تواند توازن زنجیره ارزش را برهم بزند و ضرورت بازنگری در سیاست‌های صادراتی و تأمین مواد اولیه را برجسته می‌کند.