به گزارش ایراسین و به نقل از جهان صنعت، ۲۲ آذر در تقویم ایران با نام روز ملی صنعت مس ثبت شده است؛ روزی برای یادآوری این واقعیت که ایرانیان از نخستین ملتهایی بودند که راز ذوب مس را شناخته و هزاران سال پیش چراغ فناوری را با همین فلز سرخ روشن کردند. اکنون اما در زمانیکه جهان با سرعتی بیسابقه بهسمت انرژیهای پاک، هوشمندسازی، حملو نقل برقی و فناوریهای نوین حرکت میکند مس دوباره به یکی از حیاتیترین عناصر توسعه تبدیل شده است؛ فلزی که از دل کویر ایران رشد کرده و حالا در محصولات مختلف نمایان میشود و نقشی کلیدی در کاهش انتشار کربن وگذار جهانی به اقتصاد سبز ایفا میکند.
امروز هر نگاهی به اخبار صنعت مس یک پیام روشن دارد و آن رقابتی عظیم برای کشف ذخایر تازه، افزایش ظرفیت تولید و جذب سرمایهگذاریهای کلان است. کشورهایی مانند هند، عربستان، کنگو و زامبیا در کنار غولهای سنتی آمریکای لاتین در تکاپو هستند تا سهم بیشتری از این بازار روبهرشد بهدست آورند. درچنینشرایطی ایران با تکیه بر ذخایر عظیم و متنوعی که جایگاه ششم جهانی را از نظر منابع معدنی برایش رقم زده میتواند بازیگری بسیار اثرگذارتر باشد البته مشروط بر آنکه از مرحله ذخایر غنی به مرحله تولید متناسب و توسعه هوشمندانه عبور کند.
طبق ارزیابی کارشناسان صنعت مس ایران بیش از ۵۰ میلیاردتن ذخیره معدنی در اختیار دارد که ارزش بالقوه آن نزدیکبه ۷۵۰ میلیارد دلار برآورد میشود. وجود ذخایر کلاس جهانی ایران را در شمار کشورهای دارای مزیت راهبردی قرار داده است. بااینحال همانطور که فعالان صنعت تاکید میکنند جایگاه تولید با میزان ذخایر همخوانی نداشته و بخش اکتشاف، فرآوری، صنایع پاییندستی و قوانین سرمایهگذاری نیازمند بازنگری جدی است؛ بهویژه در شرایطی که جهان مسیر رشد تقاضا را تا سال ۲۰۳۰ شتابان پیشبینی کرده و حتی تحلیلگران از رسیدن قیمت کاتد به مرز ۱۵ هزار دلار خبر میدهند.
روز ملی صنعت مس فرصتی است برای بازنگری در برخی موارد از جمله ضرورت فعالسازی کامل معادن کشفشده تا نوسازی ماشینآلات، رفع موانع تولید، اصلاح سیاستهای صادرات و واردات و ایجاد همافزایی میان وزارت صمت، شرکت ملی مس ایران، انجمنها، خانه معدن و نهادهای مالی نظیر بورس کالا و صندوقها. تاکید میشود که اگر سیاستگذاری و سرمایهگذاری در این صنعت با نگاه آیندهنگری انجام شود مس میتواند یکی از موتورهای پیشران اقتصاد ایران در دهه آینده باشد؛ صنعتی که هم ظرفیت ارزآوری دارد و هم توان ایجاد زنجیرهای گسترده از اشتغال، فناوری و ارزش افزوده.
سیداحمد مشکانی، مدیر ارشد هلدینگ زرمش در این خصوص اظهار کرد: ایران کشوری با ذخایر معدنی ارزشمند فلزی و غیرفلزی و دارای جایگاه دهم در دنیاست. حدود ۴۳ تا ۵۰ بیلیونتن ذخیره در کشور توسط کارشناسان برآورد شده که نزدیک به ۷۵۰ بیلیوندلار ارزش بالقوه دارد.
وی افزود: ذخایر معدنی ایران دارای تنوع مختلفی هستند که تاکنون ۶۹ نوع مادهمعدنی شناسایی و مورد بهره برداری قرار گرفته که بهصورت خام، نیمهخام و فرآوریشده در صنایع مختلف استفاده میشوند. ایران بهلحاظ ذخایر معدنی در رتبهششمیاهفتم قرار گرفته و در ارتباط با تولید فلز مس در رتبه ۱۳ تا ۱۴ واقع شده اما مساله این است که جایگاه تولید با میزان ذخایر همخوانی نداشته و باتوجه به رشد صعودی مس در آینده نیاز به تغییر نگرش در این صنعت داریم.
مدیر ارشد هلدینگ زرمش با بیان اینکه یکی از عناصر فلزی با ارزش در کشور ایران فلز سرخ یا همان مس است، ادامه داد: ذخایر ارزشمندی در کلاس جهانی مانند معادن سرچشمه، سونگون، میدوک، درآلو، نوچون، درهزار، تختکنبد، سیاستراگی، چاهفیروزه، جانجارومعادن درمقیاس کوچکتر ازجمله گودگلواری، قلعهزری، ای جو، تکنار، مزرعه، مسکنی، تالمسی، کالکافیمسدلیجان، مسعباسآباد، مسرنگرز، زاگرسمسسازان، معادنمنطقهبردسکن، معادنمنطقهطرود، معادنمنطقهساوه و معادنمناطقارسباران بهصورت فعال و بیش از چند صد معدن کوچک در این زمینه درحال فعالیت هستند.
مشکانی تصریح کرد: برخی از معادن درحال اکتشاف و یا راهاندازی هستند و درهرحال میتوان آینده روشنی برای تولید مس ایران پیشبینی کرد.
کمبودها کجاست؟
وی با اشاره به نکاتی در این حوزه که به آن کمتر توجه شده، بیان کرد: مساله مهمی که به آن بیتوجهی شده راهاندازی معادن کشفشده، میزان کارخانجات فرآوری و تغلیظ بهنسبت ذخایرمعدنی و صنایعپاییندستی مس است. هرکدام از موارد بیانشده نیاز به بهبود در قوانین دولتی مناسب برای احیای معادن و سرمایهگذاری، رفع موانع تولید، رفع چالشهایی ازقبیل منابع طبیعی، محیطزیست، ماشینآلات فرسوده، سوخت و مواد ناریه، قیمتگذاری دستوری، قوانین صادرات و واردات، معارضین محلی و دیگر موارد دارد.
مدیر ارشد هلدینگ زرمش در ادامه با اشارهبه وضعیت قیمت مس درسالهای اخیر اظهار داشت: طی چندسال گذشته رشد چشمگیری در قیمت جهانی مس شاهد هستیم و باتوجه به نوآوریهای جدید و انرژی پاک بهنظر میآید که این رشد همچنان ادامه داشته باشد.
مشکانی درباره کاراییهای مس گفت: آنچه در دنیا اتفاق میافتد و چشماندازی که برای بیشتر کشورها بهویژه اتحادیه اروپا تا سال ۲۰۳۰ ترسیم شده این است که با استفاده از نوآوریهای جدید، انرژیهای پاک (سبز) را توسعه و میزان تولید کربن را بهصورت قابلتوجهی کاهش دهند. یکی از فلزهایی که در نوآوریهای جدید بهکار میرود مس است.
وی بهعنوان مثال گفت: کاربرد مس برای ساخت ماشینهای برقی، شبکههای انتقال برق، ابزار شارژی و انباشت، فناوریهای نوین بهخصوص هوشمصنوعی، محدویت عرضه، کاهش منابعمعدنی و توسعه یا ایجاد شهرهای نوین و هوشمند قابل توجه بوده و جالب اینکه نقش آن روزبهروز افزایش خواهد یافت، بنابراین باوجود چنینمصارفی پیشبینی میشود درآینده میزان تولید مس افزایش یابد تا بتوان پاسخگوی نیاز جهانی بود. باوجود این پیشبینیها گزارش میکنند که این میزان رشد قیمت به ۱۵ هزاردلار بهازای هرتن کاتد خواهد رسید و برخی پیشبینی کردند که تا سال ۲۰۳۰ این قیمت تحقق خواهد یافت.
لزوم داشتن گامهای هوشمندانه
مدیر ارشد هلدینگ زرمش تصریح کرد: بهنظر میرسد سرمایهگذاری و توسعه صنعت مس از اکتشاف تا تولید آلیاژهای خاص برای دولت و بهخصوص بخشخصوصی لازم است و هر دو بخش با همگرایی میتوانند این صنعت را شکوفاتر کنند. بنابراین باید ازتمام ظرفیتهای بخشخصوصی و دولتی استفاده کرد و بهشکل هوشمندانه در این مسیر پیش رفت.
مشکانی گفت: در این بین وزارت صمت، شرکت ملی مس ایران، انجمن مس ایران و خانه معدن میتوانند حلقهای را تشکیل دهند که مسبب افزایش تولید در این صنعت شوند. ازطرفی نهادهای مالی ازجمله بورس، بورسکالا، بانکمرکزی و صندوقهایمالی میتوانند با نگرشی جدید در این عرصه گام برداشته و مردم را در این صنعت ذینفع کرده و بهجای سرمایهگذاری در دلار، طلا، ملک و ماشین بهسوی صنعت مس سوق داده شوند. البته به شرط شفافیت و عملکرد مناسب این موضوع دور از دسترس نخواهد بود.
جایگاه مس
مس، سومینفلز پرکاربرد برای انسان بعداز سنگآهن و آلومینیوم است. این فلز طی مدتهای طولانی تنها در ساختوساز، سیمکشی خودروها و لوازمخانگی کاربرد داشته درحالیکه امروزه طیف وسیعی از محصولات را دربرمیگیرد؛ از انرژیهای تجدیدپذیر و خودروهای برقی گرفته تا دیتاسنترها و نیمهرساناها که به مصرفکنندگان جدید تبدیل شدند.
حکایت صنعت مس البته محدود به زمان خاصی نبوده و حکایت مادهای با ارزش در پهنه پر رمز و راز کویر است. این فلز ارزشمند موجود در دل کویر جایگاه خاصی در زندگی بشر امروزی دارد و باید برمبنای همین اهمیت به آن بها داد، این روزها اگر گشتی در اخبار صنعت مس در جهان بزنیم بهوضوح یک نکته درمیان همه آنها به چشم میخورد و آن طرحهای توسعه و سرمایهگذاری کشورها برای افزایش تولید جهت جانماندن از قافله تقاضای روزافزون است.
اگر تا چندسال پیش نام صنعت مس با شیلی، پرو و کشورهای آمریکای لاتین عجین شده بود؛ اما حالا هند، عربستان، کنگو و زامبیا هم حرفهایی برای گفتن دارند و دلیل آن هم کاملاً روشن است: مس، این ماده حیاتی زندگی بشر امروزی که از چراغ خانه و محل کار تا حملونقل، تولید انرژی و تهویه مطبوع و… همه به آن وابستگی دارند. این یعنی اهمیت صنعت مس نسبت به گذشته چندبرابر شده بنابراین به همانمیزان این صنعت نیازمند نگاه ویژه سیاستگذاران و برنامهریزان اقتصادی کشور بوده تا با فراهمکردن بستر توسعه همهجانبه آن مانند کشورهای پیشرو حجم تولیدات و تنوع محصولات بهتناسب قابلیتها افزایش یابد.
ارسال نظر