به گزارش ایراسین، آمریکای لاتین در مسیر تقویت زنجیره تأمین مواد معدنی حیاتی خود گام‌های مهمی برداشته است. همزمان با فشار دولت ترامپ برای تولید و فرآوری نزدیک‌تر به آمریکا، کشورهای منطقه به دنبال افزایش ظرفیت تصفیه و فرآوری لیتیوم، مس و سایر مواد معدنی کلیدی هستند تا ارزش افزوده بیشتری در داخل ایجاد کنند و کمتر به صادرات خام به آسیا وابسته باشند.

بانک توسعه بین‌آمریکایی (IDB) با همکاری اتحادیه اروپا ابتکاری مشترک برای توسعه سرمایه‌گذاری مسئولانه و زنجیره‌های ارزش مواد معدنی در آمریکای لاتین و کارائیب راه‌اندازی کرده. اتحادیه اروپا ۶.۳ میلیون یورو کمک مالی ارائه کرده که انتظار می‌رود حدود ۱۲۰ میلیون یورو دیگر از منابع IDB برای پروژه‌ها در آرژانتین، بولیوی، برزیل، شیلی و اکوادور آزاد شود. این بودجه عمدتاً برای فرآوری، تصفیه و ایجاد زنجیره‌های ارزش اختصاص یافته است.

از طریق پروژه Mining for the Energy Transition (MET)، IDB به کشورهای آمریکای لاتین کمک فنی می‌کند تا چارچوب‌های قانونی و سرمایه‌گذاری تقویت شود، دانش زمین‌شناسی ارتقا یابد، تولید پایدار کم‌کربن حمایت شود و زیرساخت‌ها بهبود پیدا کنند.

ایلان گولدفاین، رئیس IDB، گفت: «واشنگتن ترجیح می‌دهد تأمین و فرآوری مواد معدنی در نیم‌کره غربی انجام شود و این فرصت استثنایی برای دولت‌های منطقه است تا ارزش بیشتری از منابع خود به دست آورند.»

جهش مواد معدنی در آمریکای لاتین

آمریکای لاتین ۶۰٪ از ذخایر لیتیوم جهان و نزدیک به ۴۶٪ از مس جهان را تولید می‌کند و برزیل دومین ذخایر بزرگ عناصر نادر خاکی را دارد، هرچند تولید آن محدود است. چین همچنان در فرآوری جهانی تسلط دارد و قیمت‌های پایین آن سال‌ها مانع توسعه صنعتی منطقه شده است.

به عنوان نمونه، آرژانتین ۷۰٪ از لیتیوم خود را به چین صادر می‌کند و پس از پردازش، دوباره با قیمت هشت تا نه برابر وارد کشور می‌شود، قراردادهای بلندمدت، مانند قرارداد ۲۰ ساله شیلی برای فروش هیدروژن سبز به آلمان، می‌تواند این فاصله هزینه را کاهش دهد و سرمایه‌گذاری را جذب کند.

IDB، همچنین پروژه‌های استخراج و فرآوری را به‌صورت مستقیم حمایت می‌کند. در آرژانتین، یک وام ۱۰۰ میلیون دلاری برای برنامه ۲.۵ میلیارد دلاری شرکت Rio Tinto در تولید لیتیوم باتری‌دار اختصاص یافته است. ئتقاضای روزافزون برای سرمایه‌گذاری در مواد معدنی حیاتی باعث شده IDB پیش‌بینی کند امسال بیش از ۳۰ میلیارد دلار منابع مالی جذب خواهد شد، در حالی که سال گذشته این رقم ۲۳ میلیارد دلار بود.

فرصت‌های اقتصادی و استراتژیک

حرکت کشورهای آمریکای لاتین به سمت فرآوری و زنجیره ارزش داخلی مواد معدنی حیاتی می‌تواند، علاوه‌بر افزایش اشتغال و درآمد داخلی، وابستگی منطقه به بازار آسیا به ویژه چین را کاهش دهد، این روند همچنین می‌تواند رقابت جهانی بر سر لیتیوم، مس و عناصر نادر خاکی را تغییر دهد و موقعیت آمریکای لاتین را به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در بازار انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری‌های پیشرفته تثبیت کند. در بلندمدت، توسعه زنجیره‌های ارزش و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های پایین‌دستی، پتانسیل ایجاد رشد اقتصادی پایدار و ارتقای امنیت استراتژیک برای کشورهای منطقه را دارد.

تحرکات آمریکای لاتین فرصت و تهدید برای ایران

تحرکات کشورهای آمریکای لاتین برای توسعه زنجیره ارزش و فرآوری داخلی مواد معدنی حیاتی، از جمله لیتیوم و مس، هم می‌تواند تهدیدی برای ایران در رقابت جهانی باشد و هم فرصتی برای افزایش ارزش افزوده داخلی و کاهش خام‌فروشی؛ ایران با ذخایر غنی مواد معدنی و ظرفیت صنایع پایین‌دستی، می‌تواند از این روند بهره ببرد، سرمایه‌گذاری در فرآوری و تولید محصولات نیمه‌تمام، ایجاد مشارکت‌های منطقه‌ای، توسعه فناوری‌های کم‌انرژی و سبز و تمرکز بر صادرات محصولات با ارزش افزوده، مسیر را برای افزایش سهم خود در بازار جهانی هموار می‌کند، به بیان دیگر، ایران می‌تواند از این تغییرات جهانی به نفع اقتصاد و امنیت استراتژیک خود استفاده کند.