به گزارش خبرنگار ایراسین، طبق گزارش IEA، تقاضای جهانی نفت در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۵ به میزان ۷۵۰ هزار بشکه در روز نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش پیدا کرد، چرا که خوراک‌های پتروشیمی نقش اصلی را در بهبود مصرف پس از روند ضعیف ۴۲۰ هزار بشکه در روز در سه‌ماهه دوم که تحت تأثیر تعرفه‌ها قرار داشت، ایفا کردند. بااین‌حال، انتظار می‌رود مصرف نفت در باقی‌مانده سال ۲۰۲۵ و در سال ۲۰۲۶ همچنان پایین‌تر از حد معمول باقی‌بماند و رشد سالانه تقاضا در هر دو سال حدود ۷۰۰ هزار بشکه در روز پیش‌بینی شده است، این رقم به مراتب کمتر از روند تاریخی است؛ زیرا شرایط سخت‌تر کلان اقتصادی و روند برقی شدن حمل‌ونقل موجب کند شدن چشمگیر رشد مصرف نفت شده‌اند.

از سوی دیگر، کل عرضه جهانی نفت در ماه سپتامبر به میزان ۷۶۰ هزار بشکه در روز نسبت به ماه قبل افزایش پیدا کرد و به ۱۰۸ میلیون بشکه در روز رسید، که این رشد بیشتر ناشی از افزایش تولید اوپک‌پلاس به میزان یک میلیون بشکه در روز با رهبری کشورهای خاورمیانه بود. عرضه جهانی نفت سال جاری در مسیر افزایش سه میلیون بشکه در روز به ۱۰۶.۱ میلیون بشکه در روز و در سال آینده نیز ۲.۴ میلیون بشکه در روز رشد خواهد داشت. تولیدکنندگان غیر اوپک‌پلاس به ترتیب ۱.۶ میلیون و ۱.۲ میلیون بشکه در روز افزایش تولید خواهند داشت که رهبری آن با آمریکا، برزیل، کانادا، گویانا و آرژانتین است. اوپک‌پلاس براساس توافقات فعلی تولید خود، انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۵ حدود ۱.۴ میلیون بشکه در روز و در سال آینده ۱.۲ میلیون بشکه در روز به تولید خود اضافه کند.

در ماه اکتبر، میزان پالایش نفت خام به کمترین سطح فصلی خود، یعنی ۸۱.۶ میلیون بشکه در روز خواهد رسید، که تقریباً چهار میلیون بشکه در روز کمتر از رکورد ماه ژوئیه است، این کاهش ناشی از تعمیرات پالایشگاهی و افزایش حملات به زیرساخت‌های نفتی روسیه است که فعالیت پالایش را کاهش داده است. پیش‌بینی می‌شود پالایش نفت در سال ۲۰۲۵ به میزان ۶۰۰ هزار بشکه در روز و در سال ۲۰۲۶ به میزان ۴۶۰ هزار بشکه در روز افزایش پیدا کند و به ترتیب به ۸۳.۵ میلیون و ۸۴ میلیون بشکه در روز برسد. حاشیه سود پالایش در سپتامبر در همه بخش‌ها افزایش یافت که این امر ناشی از بهبود اختلاف قیمت دیزل و سوخت جت پس از اختلالات پالایش و صادرات نفت روسیه بود.

موجودی‌های مشاهده شده جهانی نفت در ماه اوت به میزان ۱۷.۷ میلیون بشکه افزایش یافت و به بالاترین سطح چهار سال گذشته، یعنی ۷۹۰۹ میلیون بشکه رسید، این افزایش ناشی از انباشت ۳۶.۲ میلیون بشکه محصول نفتی بود که تا حدودی با کاهش ۱۸.۵ میلیون بشکه‌ای در نفت خام، مایعات گازی و خوراک‌های پالایشی جبران شد. موجودی کل سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) به میزان ۲۲ میلیون بشکه افزایش یافت و غیر OECD نیز ۴ میلیون بشکه افزایش داشت که عمدتاً به‌دلیل افزایش ذخایر نفت خام چین بود، در حالی که نفت روی آب (نفت ذخیره شده در تانکرها) ۸ میلیون بشکه کاهش پیدا کرد، داده‌های اولیه سپتامبر نشان‌دهنده افزایش چشمگیر ذخایر نفت است که به‌ویژه به‌دلیل انباشت ۱۰۲ میلیون بشکه نفت روی آب بوده است.

در شرایط معاملاتی آرام، قیمت‌های نفت خام شاخص در سپتامبر تغییر چندانی نداشتند؛ زیرا مازاد عرضه پیش رو، تأثیر مثبت تنش‌های اوکراین و تحریم‌های تازه علیه روسیه و ایران را خنثی کرد. نوسانات قیمت نیز در پایین‌ترین سطح تاریخی خود باقی ماند. در زمان نگارش این گزارش، قراردادهای آتی نفت برنت ICE حدود ۶۴ دلار به ازای هر بشکه معامله می‌شد که حدود ۱۱ دلار نسبت به ابتدای سال کاهش یافته بود.

انبارسازی نفت

بازار نفت از ابتدای سال در وضعیت مازاد قرار داشته، اما افزایش ذخایر تا کنون عمدتاً در نفت خام چین و مایعات گازی آمریکا متمرکز بوده، بااین‌حال در سپتامبر، جهش تولید در خاورمیانه که با کاهش فصلی تقاضای منطقه‌ای نفت خام همراه شد، صادرات را به بالاترین حد دو سال و نیم اخیر رساند، این موضوع همراه با جریان قوی نفت از آمریکا، موجب افزایش عظیم ۱۰۲ میلیون بشکه‌ای نفت روی آب در سپتامبر شد که معادل ۳.۴ میلیون بشکه در روز است و بزرگ‌ترین افزایش از زمان پاندمی کووید ۱۹ به شمار می‌آید. قراردادهای آتی نفت خام برنت در سپتامبر به طور متوسط ۰.۳۰ دلار به ازای هر بشکه افزایش یافت و به ۶۷.۶۰ دلار رسید، اما تا اوایل اکتبر، موج تانکرهای در دریا و اعلام اقدامات جدید تجاری قیمت‌ها را حدود چهار دلار کاهش داد و به ۶۴ دلار به ازای هر بشکه رساند.

عرضه جهانی نفت در سپتامبر نسبت به سال قبل به‌طور قابل توجهی افزایش یافته و به میزان ۵.۶ میلیون بشکه در روز رشد داشته است؛ از این افزایش ۳.۱ میلیون بشکه مربوط به اوپک‌پلاس است، چرا که این گروه دو میلیون بشکه کاهش تولید خود را جبران کرده و لیبی، ونزوئلا و نیجریه نیز افزایش‌های قابل توجهی داشته‌اند. براساس جدیدترین توافق‌ها، اوپک‌پلاس اکنون در مسیر افزایش میانگین تولید خود به میزان ۱.۴ میلیون بشکه در روز در سال جاری و ۱.۲ میلیون بشکه در روز در سال آینده است. تولیدکنندگان غیر اوپک‌پلاس نیز در همین بازه زمانی به ترتیب ۱.۶ میلیون و ۱.۲ میلیون بشکه در روز به تولید خود اضافه خواهند کرد که رهبری این رشد با آمریکا، برزیل، کانادا، گویانا و آرژانتین است؛ بااین‌حال ریسک‌هایی همچنان باقی است؛ تحریم‌های اعمال شده بر روسیه و ایران نگرانی‌های ژئوپلیتیکی را تشدید کرده‌اند. حملات مکرر به زیرساخت‌های انرژی روسیه باعث کاهش حدود ۵۰۰ هزار بشکه در روز فرآوری نفت خام این کشور شده که منجر به کمبود سوخت داخلی و کاهش صادرات محصولات نفتی شده است. کاهش صادرات دیستیل‌های میانی روسیه تأثیر جهانی داشته است و خریداران سنتی تلاش کردند تا منابع جایگزین پیدا کنند که موجب افزایش قیمت‌های دیزل و سوخت جت شده است. حاشیه سود پالایش نفت خام سبک و شیرین در اروپا در سپتامبر به بالاترین سطح دو سال گذشته و در خلیج آمریکا و سنگاپور به بالاترین سطح ۱۸ ماه گذشته رسید.

تقاضای جهانی نفت

در سه‌ماهه سوم ۲۰۲۵، رشد تقاضای نفت به ۷۵۰ هزار بشکه در روز نسبت به سال قبل بازگشت، در حالی که در سه‌ماهه دوم به‌دلیل مشکلات تعرفه‌ای و کاهش غیرمعمول در خوراک‌های LPG و اتیلن، رشد تنها ۴۲۰ هزار بشکه در روز بود، این رشد سه‌ماهه تا حدودی با پیش‌بینی رشد سالانه حدود ۷۰۰ هزار بشکه در روز برای سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ همخوانی دارد. علی‌رغم رشد کند اخیر، بخش پتروشیمی بار دیگر به نیروی محرکه اصلی رشد تقاضای نفت تبدیل خواهد شد، زیرا شرایط اقتصادی ضعیف‌تر، افزایش بهره‌وری وسایل نقلیه و فروش بالای خودروهای برقی، رشد مصرف سوخت‌های حمل‌ونقل جاده‌ای را به شدت محدود کرده است.

با توجه به رشد کند تقاضا و افزایش سریع عرضه نفت خام، تعادل نفت جهانی از ابتدای سال با مازاد ۱.۹ میلیون بشکه در روز روبرو بوده است، بااین‌حال قیمت نفت خام در سال ۲۰۲۵ حدود ۷۰ دلار در هر بشکه نوسان کرده است، این محدوده به‌دلیل سلطه مایعات گازی بر مازاد عرضه از آوریل تا آگوست کنترل شده بود. در واقع، خارج از چین بازار نفت خام در همان بازه زمانی فشرده‌تر شده بود. به آینده که نگاه کنیم، با انتقال حجم‌های قابل توجه نفت خام روی آب به خشکی و مراکز عمده نفتی، ذخایر نفت خام احتمالاً افزایش قابل توجهی خواهد داشت، در حالی که مایعات گازی کاهش پیدا خواهند کرد. بااین‌حال، کاهش عرضه محصولات نفتی روسیه، محدودیت‌های آتی اتحادیه اروپا بر واردات محصولات مشتق شده از خوراک‌های روسی و تعطیلی‌های اخیر ظرفیت پالایشگاهی ممکن است باعث شود بازار محصولات نفتی نسبت به تعادل کلی نفت خام، تنگ‌تر باقی بماند.

تولید نفت خام اوپک‌پلاس

میلیون بشکه در روز

‌