به گزارش خبرنگار ایراسین، منابع تجدیدپذیر تولید برق در سراسر جهان به رشد قوی خود ادامه می‌دهند و طبق جدیدترین پیش‌بینی میان‌مدت آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، ظرفیت جهانی این منابع تا سال ۲۰۳۰ بیش از دو برابر خواهد شد، این گسترش بیشتر به رهبری رشد سریع انرژی خورشیدی فتوولتائیک (Solar PV) رخ می‌دهد و در شرایطی صورت می‌گیرد که با فشارهای زنجیره تأمین، چالش‌های یکپارچه‌سازی شبکه، فشارهای مالی و تغییرات سیاستی همراه است.

گزارش اصلی سالانه آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) درباره انرژی‌های تجدیدپذیر با عنوان «Renewables 2025» پیش‌بینی می‌کند که ظرفیت تولید برق از منابع تجدیدپذیر جهانی تا سال ۲۰۳۰ به میزان ۴۶۰۰ گیگاوات افزایش پیدا کند که تقریباً معادل اضافه شدن ظرفیت کل تولید برق چین، اتحادیه اروپا و ژاپن به صورت ترکیبی است.

در پنج سال آینده، انرژی خورشیدی فتوولتائیک (Solar PV) حدود ۸۰٪ از افزایش ظرفیت تولید برق تجدیدپذیر جهانی را به خود اختصاص خواهد داد که این رشد به‌دلیل هزینه‌های پایین‌تر و زمان‌های صدور مجوز سریع‌تر است و پس از آن انرژی‌های بادی، هیدرو، بیوانرژی و زمین‌گرمایی قرار دارند. نصب نیروگاه‌های زمین‌گرمایی در بازارهای کلیدی مانند ایالات متحده، ژاپن، اندونزی و بسیاری از اقتصادهای نوظهور و در حال توسعه در مسیر دستیابی به رکوردهای تاریخی قرار دارد. چالش‌های رو به رشد یکپارچه‌سازی شبکه، باعث شده است که علاقه به انرژی برق‌آبی ذخیره‌ای (پمپاژ-ذخیره) تجدید شود، که انتظار می‌رود رشد آن در پنج سال آینده تقریباً ۸۰٪ سریع‌تر از پنج سال قبل باشد.

در اقتصادهای نوظهور در سراسر آسیا، خاورمیانه و آفریقا، رقابت‌پذیری هزینه و حمایت‌های قوی‌تر سیاستی باعث رشد سریع‌تر منابع تجدیدپذیر شده است؛ به‌طوری که بسیاری از دولت‌ها برنامه‌های مناقصه جدیدی را معرفی کرده و اهداف خود را افزایش داده‌اند. هند در مسیر تبدیل شدن به دومین بازار بزرگ رشد منابع تجدیدپذیر در جهان پس از چین قرار دارد و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۳۰ به هدف بلندپروازانه خود به‌راحتی دست یابد.

در سطح شرکت‌ها، اعتماد به منابع تجدیدپذیر همچنان قوی باقی مانده است. اکثر توسعه‌دهندگان بزرگ نسبت به سال گذشته، اهداف خود برای نصب ظرفیت تا سال ۲۰۳۰ را یا حفظ یا افزایش داده‌اند که این نشان‌دهنده تاب‌آوری و خوش‌بینی در این بخش است. با این حال، بخش باد دریایی وضعیت متفاوتی دارد و چشم‌انداز رشد آن ضعیف‌تر است، تقریباً حدود یک چهارم کمتر از گزارش سال گذشته، که این کاهش به‌دلیل تغییرات سیاستی در بازارهای کلیدی، گلوگاه‌های زنجیره تأمین و افزایش هزینه‌ها رخ داده است.

رشد ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر جهانی در سال‌های آینده بیشتر توسط انرژی خورشیدی فتوولتائیک (Solar PV) هدایت خواهد شد؛ البته باد، انرژی برق‌آبی، بیوانرژی و زمین‌گرمایی نیز سهم خود را خواهند داشت، این را فاتح بیرول، مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، بیان کرد. «انرژی خورشیدی فتوولتائیک در مسیر آن است که در پنج سال آینده حدود ۸۰٪ از افزایش ظرفیت تجدیدپذیر جهان را به خود اختصاص دهد. علاوه‌بر رشد در بازارهای تثبیت‌شده، انتظار می‌رود انرژی خورشیدی در اقتصادهایی مانند عربستان سعودی، پاکستان و چندین کشور جنوب‌شرق آسیا جهش یابد. با افزایش نقش منابع تجدیدپذیر در سیستم‌های برق در بسیاری از کشورها، سیاست‌گذاران باید توجه ویژه‌ای به امنیت زنجیره تأمین و چالش‌های یکپارچه‌سازی شبکه داشته باشند.»

چشم‌انداز رشد ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر جهانی در این گزارش نسبت به سال گذشته کمی کاهش یافته است که عمدتاً به‌دلیل تغییرات سیاستی در ایالات متحده و چین است. حذف زودهنگام مشوق‌های مالیاتی فدرال همراه با سایر تغییرات مقرراتی در ایالات متحده، انتظارات ما برای رشد منابع تجدیدپذیر در بازار آمریکا را تقریباً ۵۰٪ نسبت به پیش‌بینی سال گذشته کاهش داده است. تغییر چین از تعرفه‌های ثابت به مناقصه‌ها نیز بر اقتصاد پروژه‌ها تأثیر گذاشته و باعث کاهش پیش‌بینی ما از رشد انرژی‌های تجدیدپذیر در بازار چین شده است.

این تعدیلات تا حدودی با رشد مثبت در سایر مناطق به‌ویژه هند، اروپا و بیشتر اقتصادهای نوظهور و در حال توسعه جبران می‌شود، جایی که چشم‌اندازهای رشد به‌دلیل سیاست‌های جدید بلندپروازانه، افزایش حجم مناقصات، سرعت بیشتر صدور مجوز و گسترش استفاده از انرژی خورشیدی روی سقف‌ها بهبود یافته است. قراردادهای خرید برق شرکتی، قراردادهای خدماتی و نیروگاه‌های بازار آزاد نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند و در مجموع ۳۰٪ از افزایش ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر جهانی تا سال ۲۰۳۰ را تشکیل می‌دهند که سهم آن‌ها نسبت به پیش‌بینی سال گذشته دو برابر شده است.

انتظار می‌رود انرژی خورشیدی فتوولتائیک (Solar PV) بین اکنون و سال ۲۰۳۰ رهبری رشد منابع تجدیدپذیر را در دست داشته باشد و همچنان کم‌هزینه‌ترین گزینه برای تولید برق جدید در بیشتر کشورها باقی بماند. در حالی که انرژی بادی با وجود چالش‌های کوتاه‌مدت، به‌دلیل کاهش گلوگاه‌های تأمین و پیشرفت پروژه‌ها به‌ویژه در چین، اروپا و هند قرار است رشد قابل توجهی داشته باشد. انرژی برق‌آبی و دیگر فناوری‌های تجدیدپذیر نیز به نقش‌های مهم خود در حمایت از سیستم‌های برق و افزایش انعطاف‌پذیری ادامه خواهند داد.

زنجیره‌های تأمین جهانی برای انرژی خورشیدی فتوولتائیک و عناصر نادر خاکی استفاده شده در توربین‌های بادی همچنان به شدت در چین متمرکز هستند که این موضوع ریسک‌های پایداری زنجیره تأمین را برجسته می‌کند، اگرچه سرمایه‌گذاری‌های جدید برای تنوع‌بخشی به زنجیره‌های تأمین در کشورهای مختلف جهان در حال انجام است، تمرکز تولید در چین برای بخش‌های کلیدی تولید تا سال ۲۰۳۰ همچنان بالای ۹۰٪ باقی خواهد ماند.

در عین حال، افزایش سریع منابع تجدیدپذیر متغیر فشار فزاینده‌ای را بر سیستم‌های برق وارد می‌کند. محدودیت‌ها در تولید (curtailment) و وقوع رویدادهای قیمت منفی در بازارهای بیشتری دیده می‌شود که نشان‌دهنده نیاز فوری به سرمایه‌گذاری در شبکه‌ها، ذخیره‌سازی و تولید انعطاف‌پذیر است. چندین کشور شروع به پاسخگویی با برگزاری مناقصات ظرفیت و ذخیره‌سازی جدید کرده‌اند، اما برای اطمینان از ادغام منابع تجدیدپذیر متغیر به روشی مقرون‌به‌صرفه و ایمن، نیاز به اقدامات بسیار بیشتری وجود دارد.

نقش انرژی‌های تجدیدپذیر در بخش حمل‌ونقل و گرمایش انتظار می‌رود در سال‌های آینده افزایش پیدا می‌کند، اما تنها به صورت جزئی، در بخش حمل‌ونقل، سهم آن‌ها در مصرف انرژی پیش‌بینی می‌شود از ۴٪ کنونی به ۶٪ در سال ۲۰۳۰ افزایش یابد که عمدتاً ناشی از برق تجدیدپذیر برای خودروهای برقی در چین و اروپا است، و بیوسوخت‌ها نیز رشد در برزیل، اندونزی، هند و سایر بازارهای کلیدی را به همراه خواهند داشت. سهم انرژی تجدیدپذیر در گرمایش ساختمان‌ها و صنایع نیز در دوره پیش‌بینی از ۱۴٪ به ۱۸٪ افزایش خواهد یافت.