به گزارش ایراسین، آژانس بین‌المللی انرژی گزارش داده که مصرف برق در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا از سال ۲۰۰۰ تاکنون سه برابر شده و این منطقه را به یکی از سریع‌ترین مناطق در رشد تقاضای برق در جهان تبدیل کرده است. این افزایش عمدتاً به دلیل رشد جمعیت و افزایش درآمد بوده و نزدیک به نیمی از تقاضای اوج به سیستم‌های تهویه مطبوع اختصاص دارد. آژانس پیش‌بینی کرده که تا سال ۲۰۳۵، با توجه به سیاست‌های کنونی، تقاضای برق در این منطقه ۵۰ درصد دیگر افزایش خواهد یافت که نتیجه شهرنشینی، گسترش صنعتی و رشد سریع جمعیت است.
تغییر اساسی در ترکیب انرژی منطقه
بر اساس گزارش آژانس، در حال حاضر گاز طبیعی و نفت بیش از ۹۰ درصد تولید برق منطقه را تشکیل می‌دهند. اما در فاز بعدی رشد، گاز طبیعی، انرژی‌های تجدیدپذیر و انرژی هسته‌ای پیشرو خواهند بود و سهم تولید برق از نفت تا سال ۲۰۳۵ به ۵ درصد کاهش خواهد یافت. ظرفیت خورشیدی منطقه تا سال ۲۰۳۵ ده برابر شده و به ۲۰۰ گیگاوات خواهد رسید. سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در ترکیب انرژی منطقه از ۶ درصد کنونی به ۲۵ درصد تا سال ۲۰۳۵ افزایش خواهد یافت و انرژی هسته‌ای نیز در کشورهایی مانند امارات، مصر و ایران رشد خواهد کرد.
فاتح بیرول، مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی می‌گوید: «تقاضای برق در خاورمیانه و شمال آفریقا به دلیل نیاز روزافزون به تهویه مطبوع و شیرین‌سازی آب در منطقه‌ای با تنش گرمایی و کمبود آب، همراه با رشد جمعیت و اقتصاد، به شدت در حال افزایش است. این منطقه از ابتدای قرن تاکنون سومین رشد بزرگ مصرف برق در جهان را پس از چین و هند تجربه کرده است. برای پاسخ به این تقاضا، ظرفیت تولید برق در ۱۰ سال آینده بیش از ۳۰۰ گیگاوات افزایش خواهد یافت که معادل سه برابر ظرفیت تولید کنونی عربستان سعودی است.»
نقش گاز طبیعی در ترکیب انرژی خاورمیانه
گاز طبیعی تا سال ۲۰۳۵ نیمی از ترکیب انرژی منطقه را تشکیل خواهد داد. غول‌های نفتی خاورمیانه مانند آرامکوی عربستان، شرکت ملی نفت ابوظبی (ADNOC) و قطر انرژی با حمایت قوی دولت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های کلان، در حال گسترش حضور خود در بازار جهانی گاز طبیعی مایع هستند و قصد دارند ظرفیت LNG خود را در دهه آینده تقریباً دو برابر کنند. این شرکت‌ها با توجه به افزایش تقاضای گاز طبیعی به عنوان سوخت انتقالی و تمایل به تنوع‌بخشی به سبد انرژی خود، سرمایه‌گذاری‌های سنگینی در تولید و تجارت LNG انجام می‌دهند.
اوگان کوزه، مدیر کل شرکت مشاوره Accenture در این خصوص می‌گوید:«LNG »همچنان بهترین گزینه در میان تمام محصولات هیدروکربنی است و حاشیه سود سرمایه‌گذاری و تجارت آن در مقایسه با سایر محصولات هیدروکربنی بی‌نظیر است.»
اگرچه گاز طبیعی معمولاً در بازارهای جهانی انرژی در رتبه دوم پس از نفت قرار دارد، اما LNG به دلیل نقش آن به عنوان سوخت انتقالی به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر، تقاضای پایدار و رشد سریع‌تری را تجربه می‌کند. با این حال، بسیاری از پروژه‌های LNG با تأخیر و هزینه‌های اضافی مواجه شده‌اند که نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتری برای تکمیل دارند. این موضوع فرصت را برای کشورهای ثروتمند حاشیه خلیج‌فارس فراهم کرده تا قدرت انرژی، مالی و ژئوپلیتیکی خود را در این حوزه به نمایش بگذارند.
چالش‌های کشورهای بحران‌زده
متأسفانه، همه کشورهای منطقه قادر به پاسخگویی به این تقاضای رو به رشد نخواهند بود. برخی از کشورهای خاورمیانه با بحران‌های مداوم برق مواجه هستند و کشورهایی مانند عراق، سوریه، یمن، لبنان و سودان که درگیر درگیری هستند، بیشترین آسیب را دیده‌اند.
عراق با تامین انرژی ناپایدار مواجه است
بیش از دو دهه پس از سرنگونی رژیم صدام حسین، همچنان با تأمین انرژی ناپایدار مواجه است. سه سال پیش، شهر نفت‌خیز بصره به دلیل خرابی خطوط برق و قطعی‌های مکرر در دمای ۵۰ درجه سانتی‌گراد شاهد اعتراضات گسترده بود. برآوردهای آژانس نشان می‌دهد که قطعی‌های مکرر برق بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۰ حدود ۱۰۰ میلیارد دلار به اقتصاد عراق زیان وارد کرده است.
تولید برق در لبنان
شهروندان لبنانی سال‌هاست که با تأمین برق ناپیوسته دست و پنجه نرم می‌کنند و مجبور به استفاده از ژنراتورهای خصوصی آلاینده و سوخت قاچاق از بازار سیاه شده‌اند.
ظرفیت تولید برق در سوریه
ظرفیت تولید برق این کشور به کمتر از ۴۰ درصد سطح پیش از درگیری‌ها کاهش یافته که بسیار کمتر از نیازهای این کشور است.
فرصت‌های انرژی تجدیدپذیر
خوشبختانه، کشورهای منطقه از منابع فراوان انرژی تجدیدپذیر برخوردارند که می‌توانند برای رفع کمبودهای برق از آن‌ها بهره‌برداری کنند. به عنوان مثال، یمن اخیراً به طور جدی به تولید برق خورشیدی روی آورده است. اولین نیروگاه خورشیدی بزرگ‌مقیاس این کشور، نیروگاه خورشیدی ۱۲۰ مگاواتی عدن، در ۱۵ جولای ۲۰۲۴ افتتاح شد. این پروژه که توسط امارات متحده عربی تأمین مالی شده، در شمال عدن قرار دارد و برق ۱۵۰,۰۰۰ تا ۱۷۰,۰۰۰ خانه را تأمین می‌کند و وابستگی یمن به شبکه‌های برق سوخت‌محور را کاهش می‌دهد. یمن پس از دهه‌ها بحران برق و کمبود سوخت ناشی از جنگ‌های مکرر که زیرساخت‌های برق ملی را به شدت تخریب کرده، با چالش‌های جدی مواجه بوده است. در حال حاضر، انرژی خورشیدی حدود ۱۰.۴ درصد از کل تولید برق یمن را تشکیل می‌دهد، اما انتظار می‌رود این رقم پس از بهره‌برداری از فاز دوم نیروگاه خورشیدی عدن در سال ۲۰۲۶ دو برابر شود.
ارسال نظر