به گزارش ایراسین به نقل از ایسنا، تابستان، اگرچه معمولاً فصل آرامی در پایتخت‌های آسیای مرکزی است، امسال به صحنه آغاز ابتکارهای تازه برای مقابله با بحران آب تبدیل شده است. در اوت، دولتمردان قزاقستان، ترکمنستان و ازبکستان مجموعه‌ای از برنامه‌ها را برای مهار کمبود آب، حفاظت از منابع و مدیریت اثرات تغییرات اقلیمی کلید زدند.

در ازبکستان، دولت برنامه‌ای سه‌ساله برای نوسازی شبکه گسترده آبیاری کشور رونمایی کرده است. این طرح قرار است تجهیزات فرسوده در بیش از ۲۵۰۰ کیلومتر کانال و زیرساخت‌های هیدرولیکی را، که آبیاری ۱.۴ میلیون هکتار زمین کشاورزی را پوشش می‌دهند، جایگزین کند. فناوری آبیاری قطره‌ای در ۳۰۰ هزار هکتار اجرا خواهد شد و سیستم‌های هوشمند دیجیتال، جریان آب را کنترل خواهند کرد. ایستگاه‌های پمپاژ نیز با انرژی‌های تجدیدپذیر کار خواهند کرد.

پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که این پروژه علاوه بر کاهش شوری زمین و بازگشت ۴۶۰ هزار هکتار به چرخه کشت، تنها در سال نخست ۱۰ میلیارد متر مکعب آب و تا سال ۲۰۲۸ بالغ بر ۱۴ میلیارد متر مکعب صرفه‌جویی خواهد داشت. رئیس‌جمهور شوکت میرضیایف همچنین از ایجاد مرکز آموزشی مدیریت آب و کارزار ملی آگاهی‌بخشی برای تغییر الگوی مصرف خبر داده است.

در قزاقستان، دولت بودجه‌ای معادل ۵۶۶ هزار دلار برای توسعه مرکز تحقیقات دریای خزر اختصاص داده است. این اقدام در پاسخ به کاهش نگران‌کننده سطح خزر حدود دو متر طی دو دهه اخیر و پیش‌بینی کاهش بیشتر تا پایان قرن صورت می‌گیرد. همزمان، خشکسالی شدید تابستان جاری و افت ۴۰ درصدی سطح آب رودخانه «سیر دریا»، نگرانی‌هایی جدی برای محصولات کشاورزی به ویژه در مناطق ترکستان و قیزیل اوردا ایجاد کرده است. توافق با ازبکستان و قرقیزستان برای تأمین ۶۰۰ میلیون متر مکعب آب تا پایان اوت، بخشی از تلاش‌ها برای جبران کمبود کوتاه‌مدت است. قزاقستان همچنین مذاکراتی با شرکت آمریکایی «داینامیک اویشن» برای توسعه سامانه‌های پیش‌بینی و مدیریت سیلاب آغاز کرده است تا از تکرار خسارات سیل ۲۰۲۴ جلوگیری کند.

ترکمنستان نیز ابتکاری دیپلماتیک را برای تسریع همکاری چندجانبه در مدیریت سطح آب خزر به جریان انداخته است. وزیر خارجه این کشور خواستار برگزاری نشست سران آسیای مرکزی با محوریت حفاظت از «تمامیت اکولوژیکی» دریای خزر شده و طرحی برای اقدامات جمعی ارائه کرده است.

این تحرکات در حاشیه نشست «کمیسیون بین‌کشوری هماهنگی آب آسیای مرکزی» به ریاست قنات بوزومبایف، معاون نخست‌وزیر قزاقستان، مطرح شد. او با هشدار درباره ناکارآمدی ساختارهای فعلی، تاکید کرد که کمیسیون هنوز نتوانسته نظامی پایدار برای مدیریت منابع آبی ایجاد کند.

در همین حال، گفت‌وگوهای مردادماه میان مقامات قزاقستان، تاجیکستان و ازبکستان بر توسعه سامانه‌های کارآمدتر توزیع آب در حوضه رودخانه‌های آمودریا و «سیر دریا» متمرکز بوده است تلاشی که اگر به نتیجه برسد، می‌تواند نقاط آسیب‌پذیر آبی منطقه را تا حدی به تعادل برساند.