پایگاه خبری تحلیلی ایراسین، در فولادسازی، آهک به‌عنوان کمک‌ذوب اصلی برای تثبیت ناخالصی‌ها و تشکیل سرباره عمل می‌کند. حضور آن موجب افزایش خلوص فولاد و تسهیل فرآیند ذوب می‌شود. افزون بر این، واکنش‌پذیری بالای آهک می‌تواند سرعت تصفیه را افزایش داده و مصرف انرژی را کاهش دهد؛ عاملی که به‌طور غیرمستقیم در کاهش انتشار CO₂ نیز اثرگذار است.

فناوری چرخه کلسیم بر واکنش برگشت‌پذیر میان CaO و CO₂ استوار است. این مکانیسم امکان جذب مستقیم CO₂ در دمای بالا و احیای مجدد سنگ‌آهک را فراهم می‌سازد. هزینه جذب کربن در این فناوری حدود ۲۴ دلار به‌ازای هر تن گزارش شده است که به‌طور قابل توجهی کمتر از روش‌های متداولی مانند آمین اسکرابینگ (۸۰–۱۰۰ دلار در هر تن) است. همچنین، ماده تولیدشده خلوص بالایی دارد و قابلیت ذخیره‌سازی یا استفاده صنعتی پیدا می‌کند.

سرباره‌های فولادی حاوی مقادیر زیادی CaO و MgO هستند. این ترکیبات می‌توانند با CO₂ واکنش داده و کربنات‌های پایدار تشکیل دهند. تحقیقات نشان می‌دهد هر تن سرباره قادر است حدود ۰.۴ تن CO₂ را به‌طور معدنی تثبیت کند. این فرآیند نه‌تنها موجب کاهش انتشار می‌شود، بلکه ارزش افزوده جدیدی نیز ایجاد می‌کند؛ از جمله کاربرد در تولید سیمان سبز، مصالح ساختمانی و ذخیره انرژی حرارتی.

محصولات آهکی در طول مصرف خود، بخشی از CO₂ منتشرشده در زمان تولید را مجدداً جذب می‌کنند. بر اساس داده‌های سال ۲۰۲۰، این جذب سالانه معادل ۴ درصد از کل انتشار صنعتی جهان بوده است. همچنین، برآوردها نشان می‌دهد حدود ۳۹ درصد از انتشار تاریخی ناشی از تولید آهک در چرخه عمر مصرف دوباره تثبیت شده است.

برخلاف فناوری‌های نوظهوری مانند هیدروژن سبز که نیازمند زیرساخت‌های سنگین و سرمایه‌گذاری کلان هستند، آهک ماده‌ای فراوان، ارزان و دارای زیرساخت تولید گسترده در بیشتر کشورهاست. ادغام فناوری‌های مبتنی بر آهک با زنجیره فولاد می‌تواند هزینه‌های گذار به فولاد سبز را به‌طور محسوسی کاهش دهد و برای کشورهایی که زودتر در این مسیر سرمایه‌گذاری کنند، مزیت رقابتی جهانی ایجاد نماید.

شواهد علمی و صنعتی نشان می‌دهد که آهک نقشی فراتر از یک ماده مصرفی ساده دارد. این ماده ضمن بهبود کیفیت فولاد، جذب و تثبیت CO₂، و ارزش‌آفرینی از سرباره‌ها، می‌تواند هزینه‌های کربن‌زدایی را کاهش دهد. بنابراین، در کنار هیدروژن و انرژی‌های تجدیدپذیر، آهک باید به‌عنوان یک فناوری کلیدی در استراتژی‌های گذار به فولاد سبز شناخته شود. آینده فولاد سبز، بی‌تردید از مسیر آهک خواهد گذشت.

امیرحسین کریمدادی

مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی فولادسنگ مبارکه اصفهان