به گزارش ایراسین، با توجه به احتمال اجرایی شدن طرح حذف چهار صفر از پول ملی کشورمان از سوی دولت برخی کارشناسان براین باورند که این نسخه ممکن است در ایران به دلیل فراهم نبودن برخی شرایط به موفقیت‌های مورد نظر دست نیابد.
در این زمینه بسیاری از کارشناسان تاکید می‌کنند شرایط اجرایی شدن چنین طرحی و در مسیر موفقیت قرار گرفتن آن نیازمند زیرساخت‌ها و ایجاد شرایطی است که اکنون این موارد در ایران موجود نیست و تنها رنگ باختن صفرهای پولی ملی به معنی حل بحران تورم در کشورمان نخواهد بود. از این رو ایراسین گفت‌وگویی با یلدا راهدار، نایب رئیس سازمان ملی کارآفرینی داشته که در ادامه می‌خوانیم.
اصولا چنین راهکاری به چه دلیل مطرح می‌شود؟
ببنید با درنظر گرفتن برخی شرایط در اقتصادها و ایجاد روند تورم در کشورهای مختلف تجربه چنین کاری بوده است که برخی از آنها موفق و درپاره‌ای از موارد عدم موفقیت ثبت شده است. بنابراین اصلی‌ترین دلیلی که موضوع حذف صفر از پول یک کشور مطرح می‌شود موضوع افزایش نرخ تورم در آن اقتصاد است و مسئولان درنظر دارند با استفاده از این کار مانع از ادامه چنین روندی باشند.
تاکنون چند کشور با استفاده از این سیاست تصمیم به مهار تورم داشته‌اند؟
آنطور که در آمارهای بانک‌جهانی و صندوق بین المللی پول مطرح شده است تا امروز ۵۰ کشور جهان از صفرهای پول ملی خود حذف کرده‌اند که اولین کشور آلمان پس از پایان جنگ جهانی دوم از این سیاست استفاده کرده است.
مشکل تورمی این کشور با این سیاست برطرف شد؟
ببینید به نکته خوبی اشاره کردید، اگرچه سیاست حذف یک یا چند صفر از پول ملی سیاستی برای مهار تورم از سوی دولت‌ها بوده است اما تقریبا می‌توان گفت نقطه مشترک تمام کشورهایی که از این سیاست استفاده کرده‌اند تداوم ابرتورم در سالیان بعد بوده است. این سیاست اگرچه می‌تواند مقطعی مشکل را برطرف کند اما در بلند مدت سیاست کارآمدی نیست.
مثالی از این کشورها دارید؟
بله؛ برزیل و ترکیه مثال‌هایی بارز و غیرقابل انکار در دستاوردهای چنین سیاستی هستند، به عنوان مثال برزیل طی ۵ دهه گذشته، ۱۸ صفر از پول ملی خود را حذف کرده است. این کشور در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ میلادی با ابر تورم بیش از ۶ هزار درصدی مواجه بوده است. این کشور درنهایت در سال ۱۹۹۶ پس چندین بار حذف صفر و تغییر نام واحد پول خود، به تورم تقریباً باثبات رسیده، هرچند نرخ تورم این کشور پس از سال ۱۹۹۶ نیز معمولاً دورقمی بوده است.
چه شد که ایران هم به دنبال حذف صفر رفت؟
موضوع تورم در ایران خود همیشه محل مشکل مدیران و سیاستگذاران اقتصادی کشورمان بوده است. اما بطور کلی تقریبا بیش از دو دهه پیش یعنی در دهه هفتاد و دوران سازندگی که تورم بالایی گریبانگیر اقتصاد کشورمان شد موضوع حذف صفر از پول ملی کشورمان مطرح شد، اما به دلایلی این پروژه از دستور کار دولت خارج شد ولی در دولت نهم دوباره مطرح و در دستورکار قرار گرفت و نهایتا در پاییز سال ۱۳۹۵ دولت تدبیر و امید آن را مصوب کرد تا واحد پول ایران از ریال به تومان تغییر کند.
شما اشاره کردید کشورهایی که ابرتورم داشتند اقدام به حذف صفر از پول کرده‌اند، آیا ایران اکنون درگیر ابرتورم شده است؟
ببینید شرایط ایران اکنون کاملا متفاوت با کشورهایی است که از این سیاست استفاده کرده‌اند. ایران درگیر ابرتورم نیست بلکه تورم دارد و راهکارهای دیگری می‌توانیم داشته باشیم برای مهار این تورم، کشورهایی که تورم‌های چندصد درصدی یا چندهزار درصدی دارند باید برای سهولت یا تاثیر روانی اقدام به چنین کاری کنند.
منظور شما از اثرگذاری روانی چیست؟
اجازه دهید برای شما مثالی بزنم، فرض کنیم در کشوری مثل ونزوئلا اکنون قیمت یک قرص نان چند میلیون واحد پول ملی کشور است و مردم از پرداخت چنین عددی نه تنها نگران هستند بلکه با چالش جدی تامین آن مواجه شده‌اند. حالا اگر چندین صفر از آن حذف شود کاملا واضح است که مردم با پرداخت عدد کمتر متصور خواهند شد که ارزانی به کشور باز گشته است.
مشکلات در اقتصاد ایران با اجرای چنین طرحی چیست؟
در اقتصاد ایران امروز اصلی‌ترین نکته بار مالی اجرای چنین طرحی است که باید دقیق به آن توجه داشته باشیم. اکنون ایران در شرایط تحریم قرار گرفته و تامین هزینه‌های جاری دولت و درآمدهای ارزی کشورمان با مشکلاتی مواجه شده‌اند پس حالا که قرار است اسکناس‌های جدید با هزینه‌های بسیار بالا وارد بازار شوند، قطعا مشکلات بیشتری خواهیم داشت. اما نکته بعدی سوء استفاده گروهی از شرایط ایجاد شده است که اعلام می‌کنند ارزش کالای آنها بسیار بالاتر است و با قیمت‌های بالاتری کالارا می‌فروشند و گروهی هم درگیر این ذهنیت خواهند شد که خود دوباره تورم زا خواهدشد.
قبل از اجرای چنین طرحی در اقتصاد ایران چه پیش نیازهایی باید رعایت شود؟
به اعتقاد من قبل از این که بخواهیم صفرهای پول ملی را با هزینه‌ای بسیار بالا حذف کنیم، لازم است موضوع اصلاح نظام پولی و بانکی ایران را جدی بگیریم و اجرایی کنیم و در پی آن بحث نظام بودجه‌ریزی، درآمدها، خصوصی‌سازی و آزادسازی اقتصاد را در دستور کار قرار دهیم. البته نکته اینجاست که اجرای چنین سیاست‌هایی خود در جهت کاهش نرخ تورم اثرگذاری بالایی خواهد داشت و احتمالا دیگر نیازی به پاک کردن صفر از پول ملی نداریم.
ارسال نظر