دکتر بهرام شکوری در گفتگو با خبرنگار ایراسین اظهار کرد: ایران دارای متنوع‌ترین ذخایر معدنی است که در صورت توجه به آنها اقتصاد نفتی ما دیگر تک محصولی نخواهد بود و می‌تواند صنایع پایین دستی خود را نیز با استفاده از محصولات معدنی رونق بخشند، اما نکته اینجاست که باید برای رسیدن به این مهم بخش خصوصی را جدی گرفته و به اجازه فعالیت منطقی به آن بدهیم.

وی در ادامه افزود: حاکمیت باید نگاه ویژه‌ای به بخش معدن و صنایع معدنی داشته باشد چراکه با تحقق اهداف چشم انداز سال ۱۴۰۴، تولید ۵۵ میلیون تن فولاد و ۷۰۰ میلیون تن مواد معدنی، می‌توانند ۶۰ درصد از درآمد نفتی کشور را محقق کند، که تحقق این امر مستلزم غالب شدن مدیریت بخش خصوصی بر بخش دولتی است.

رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی تاکید کرد: مدیریت خصوصی پروژه معدن سرب و روی مهدی‌آباد،   معدن سنگ آهن اسمالون و زرند حاکی از منافع حاصل از نوع نگاه مدیریت بخش خصوصی در حوزه معدن و صنایع معدنی کشور است که باید آن را جدی گرفت به آن احترام گذاشت.

به گفته وی معدن سرب و روی مهدی آباد دومین ذخیره بزرگ سرب و روی دنیاست که متاسفانه (۶۰ سال) ۲۰ سال قبل از انقلاب و ۴۰ سال بعد از انقلاب است که در آن کار اجرایی صورت نپذیرفته است تا اینکه در سال ۹۵ فراخوان سرمایه‌گذاری داده شد و نهایتاً یک کنسرسیوم بخش خصوصی برنده این مناقصه شد و این معدن به راه افتاد.

شکوری معتقد است حال با توجه به آنکه شرایط سیاسی کشور به گونه‌ای است که سرمایه‌گذار خارجی نیز مایل به ورود در بازار ایران نیست؛ بحث تامین مالی این پروژه مبحثی چالش برانگیز بود که در سایه مدیریت خصوصی این مشکل پروژه مرتفع گردید.

وی تصریح کرد: در نتیجه مدیریت درست و تغییر استراتژی، دستیابی به ظرفیت کارخانه با فازبندی ظرفیت‌های ۲۰۰ هزار تن، ۴۰۰ هزار تن و ۸۰۰ هزار تن برنامه ریزی شد. همچنین طبق قرارداد ۱۸ ماه زمان برای انجام مطالعات برای این پروژه در نظر گرفته شده بود، که طی ۱۶ ماه نه تنها مطالعات انجام شد بلکه تمام نمونه‌ها ارسال شد و با شرکت‌های مطرح دنیا از قبیل  Metso قرارداد بسته شد.

رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی به خبرنگار ما گفت: تمامی این فعالیت‌ها به همت بخش خصوصی انجام شد درحالی که سال‌ها مدیریت دولتی نتوانسته‌بود این امکانات را بکاربگیرد، چون  طراحی کارخانه صورت گرفت، تجهیزات کارخانه خریداری شد، آماده‌سازی‌های زیرساخت‌ها برای کل ظرفیت انجام شد، دسترسی به زیر ساخت‌ها از قبیل انتقال آب از ۱۰۰ کیلومتری و انتقال برق از ۱۶ کیلومتری انجام گرفت.

وی تصریح کرد مدیریت بخش خصوصی در نهایت پروژه راه اندازی شده است و تا کنون ۵۰۰ نفر و تا دستیابی به کل ظرفیت ۱۰۰۰ نفر مشغول به کار خواهند شد. همچنین در کنار فعالیت معدنی حفاظت از محیط زیست و حیات وحش نیز مورد توجه قرار گرفت تا جاییکه در منطقه مهدی‌آباد جمعیت حیات وحش رشد ۱۰ درصدی را نیز نشان داده است.

شکوری معتقد است سیاست‌ها و مدیریت بخش خصوصی آنقدر کارآمد است که لازم است دولت به این امتیازات اطمینان کرده و اجازه فعالیت منطقی بخش خصوصی را بخصوص در معدن و صنایع معدنی بدهد تا بتوانیم اقتصاد کشورمان را با کمترین هزینه مدیریت کنیم به عنوان مثال از دیگر نمونه‌های عینی کارآمدی مدیریت بخش خصوصی، مدیریت موفق معدن سنگ آهن اسمالون ۱ و ۲ یزد است.

وی اظهار کرد مدیریت دولتی در بسیاری از موارد نمی‌تواند از داشته‌ها و امکانات به خوبی استفاده کند که در این زمینه نیز می‌تواند به اسمالون اشاره کرد چون  این معادن عیار بسیار پایینی داشتند، به گونه ای که در معدن اسمالون ۲ بین ۷ تا ۱۲ درصد آهن موجود بود، در صورتی که باطله‌های معادن بزرگ کشور ۲۰ درصد آهن دارند. در واقع این معادن از نظر کارشناسان ریجکت شده بود و کسی به سمت و سویش نمی‌رفت. درحالیکه با سیستم مدیریتی مناسب، معدن اسمالون به همراه کارخانه فعال گردید.

این عضو اتاق بازرگانی به خبرنگار ما گفت: این  اولین کارخانه در خاورمیانه است که همزمان هم کنسانتره آهن و هم کنسانتره مس تولید می‌کند و از بارزترین جنبه‌های مدیریتی خصوصی اسمالون، راه‌اندازی کارخانه در کمتر از یک سال است. از عوامل بهره‌وری در ساخت کارخانه می‌توان به تامین مالی مناسب و تزریق به موقع نقدینگی به پروژه، جلوگیری از هدر رفت زمان در پروژه با تامین به موقع تجیهزات و ساخت کارخانه به صورت موازی و همزمان و ساده سازی‌های طرح اشاره کرد که این کارخانه به دلیل شرایط آب و هوایی خشک، نیازی به سوله نداشت و از همین مورد حدود ۴ میلیارد تومان صرفه جویی حاصل شد.

وی درباره مزیت‌های بخش خصوصی نسبت به مدیریت دولتی نیز تصریح کرد: پروژه کنسانتره سازی سنگ آهن زرند که ذخیره معدن آن عیار پایینی و غیر اقتصادی داشت از دیگر نمونه‌های موفق کارآمد دیگر مدیریت بخش خصوصی در افزایش بهره‌وری به خصوص بهره‌وری سرمایه، نسبت به بخش دولتی است. به طوری که بهره‌وری سرمایه در پروژه اسمالون به ازای یک تن ظرفیت ۶۲ هزار تومان و در پروژه زرند ۳۴ هزار تومان و در پروژه های مشابه دولتی و خصولتی به ازاء هر تن ظرفیت سرمایه گذاری معادل ۳۵۲ هزار تومان صورت گرفته است.

شکوری معتقد است با توجه به اینکه سیاست‌گذاران درحل چالش‌های امروز کشور چندان موفق عمل نکردند، بخش خصوصی باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کند که مشکلات را پوشش داده و زمینه رشد خود را فراهم کند. خوشبختانه اقدامات اخیر که با همت تشکل‌های معدنی صورت گرفته، نتایج قابل توجهی در پی داشته به طور مثال شکل‌گیری نهضت فرآوری، ترویج بهره‌وری و ایجاد کنسرسیوم‌ها در بخش معادن به عنوان الگوهای موفق، توانسته تاکنون به بهبود شرایط فعلی بخش خصوصی معدنکاری کشور کمک کند.

به گفته وی در حقیقت ایجاد کنسرسیوم بخش خصوصی در معدن سرب و روی مهدی‌آباد و استفاده بهینه از معدن اسمالون ۱ و ۲ و زرند که از نظر عیار، شرایط خوبی نداشته و امروز به یکی از معادن سودده تبدیل شده است، مثال عینی از کارایی این مدل‌ها در دنیای معدن است. در شرایط کنونی کشور، فرصت آزمون و خطا در سیاست‌گذاری‌ها به پایان رسیده و نمی‌توان با رویکردهای گذشته، بخش معدن و به ویژه اقتصاد کشور را مدیریت کرد. اولویت امروز کشور در بخش معدن، می‌بایست تدوین یک استراتژی هم راستا با نظرات بخش خصوصی واقعی باشد.