ایراسین

صنعت و معدن پس از هفت ماه، در شهریور ماه از رکود خارج شدِ:

تقاطع رکود و امید در شاخص مدیران خرید

در شهریورماه ۱۴۰۴، اقتصاد ایران برای هجدهمین ماه متوالی در محدوده رکود باقی ماند؛ شاخص مدیران خرید کل اقتصاد عدد ۴۵.۵ را ثبت کرد. با این حال، بخش صنعت و معدن برای نخستین‌بار پس از هفت ماه توانست از محدوده رکود خارج شود و نشانه‌هایی از احیای تولید بروز دهد. اما بحران انرژی، کمبود نقدینگی، نوسانات ارزی و ضعف تقاضای داخلی همچنان سایه سنگینی بر سر بنگاه‌ها انداخته‌اند.

الگوی جهانی تاب‌آوری

جهان در حال مشاهد ظهور الگوی جدیدی از «امنیت انرژی فعال» توسط غول‌های صنعتی است. همان‌گونه که شرکت‌های جهانی مانند گلنکور و BHP با تنوع‌بخشی در سبد منابع از نفت و گاز تا فلزات، و شرکت‌های اروپایی مانند وئست‌آلپاین با گذار به سمت تولید برق پاک، وابستگی خود را به شبکه‌های سنتی کاهش می‌دهند، صنایع بزرگ ایران نیز این نقشه راه را در پیش گرفته‌اند. این تحول نشان‌دهنده یک گذار استراتژیک از مدل منسوخ مصرف‌کنندگی صرف، به سوی پارادایمی است که در آن تولید انرژی چه از طریق میادین گازی و چه مزارع خورشیدی، به ستون فقرات تاب‌آوری و مزیت رقابتی بدل می‌شود.

جنگ اقتصادی وارد راند نهایی شد؛

بازگشت تعرفه‌ها، سقوط بازارها و ظهور یوان

بازارهای جهانی یک‌شبه رنگ خون دیدند.آمریکا با تهدید به آغاز دور تازه‌ای از جنگ تعرفه‌ای، نه تنها آرامش موقت بازارها را برهم زد، بلکه پرسش‌های بنیادینی را درباره اثربخشی این سلاح کهنه در برابر معمای پیچیده‌ی رقابت با چین پیش کشید. در سوی دیگر میدان، پکن با چیرگی بلامنازع بر عناصر کمیاب و شتاب گرفتن در بین‌المللی‌سازی یوان، نشان می‌دهد که این نبرد، دیگر تنها بر سر تراز تجاری نیست، که نبردی است برای تعریف دوباره‌ی نظم اقتصادی آینده جهان. به نظر می‌رسد طبل‌های توخالی تعرفه، این بار در میدانی نوین و نابرابر نواخته می‌شوند.

بورس کالا، ارزش حقیقی محصولات را نشان می‌دهد؛

رقابت تنگاتنگ برای کشف نرخ واقعی

شکاف ۵۰ درصدی میان دلار مبادله‌ای و آزاد، با ایجاد رانت وسیع برای واسطه‌ها، کاهش انگیزه صادرکنندگان و محدود کردن جریان ارز حاصل از صادرات، اقتصاد ایران را در چرخه‌ای معیوب گرفتار کرده است. راه‌اندازی تالار دوم ارزی اقدامی محدود بود، اما محصولاتی که با تخفیف سنگین از بورس کالا خریداری می‌شوند، به بازار آزاد منتقل و سود آن نصیب دلالان می‌شود. این روزها، افزایش قیمت بورس کالا تلاشی برای کشف ارزش واقعی محصول محسوب می‌شود.

دولت مسیر گفت‌وگوی واقعی با بخش خصوصی را باز کرد:

پالس مثبت به بازار ارز

دیدار رئیس‌جمهور با رؤسای استانی اتاق بازرگانی، نشانه‌ای از تحول در نگاه دولت به تعامل با بخش خصوصی بود. مسعود پزشکیان با تأکید بر ضرورت شفافیت در تخصیص ارز و پرهیز از رانت و رابطه‌محوری، از آمادگی دولت برای همکاری در اصلاح سیاست‌های ارزی سخن گفت. مواضعی که در کنار اقدامات وزارت اقتصاد و بانک مرکزی، پیام روشن حرکت به‌سوی سیاست ارزی واقع‌گرا و مشارکت‌محور را مخابره می‌کند.

چهار صفر از ریال پرید؛

جراحی ظاهری پول ملی

ریال، پس از دهه‌ای از سقوط مداوم ارزش و بی‌اعتمادی عمومی، وارد مرحله‌ای تازه از جراحی پولی شده است. حذف چهار صفر از پول ملی، بیش از آن‌که اصلاحی اقتصادی باشد، تلاشی است برای بازسازی چهره‌ای مخدوش در ذهن مردم. اما پرسش اصلی این است: آیا با تغییر ظاهری اعداد، می‌توان اعتماد ازدست‌رفته را بازگرداند و تورم سرکش را مهار کرد؟

سیاست های دوگانه ارزی با صادرات فولاد چه کرد؟

فولاد در تله ارزی

صنعت فولاد، ستون اصلی توسعه کشور، این روزها در میانه‌ی تلاقی سیاست و بازار، نشانه‌هایی از فرسایش نشان می‌دهد. صنعتی که نیمی از تولید خود را صادر می‌کند، اکنون زیر فشار سیاست‌های ارزی چندگانه و بی‌ثباتی در سازوکارهای صادراتی، با کاهش سودآوری و افت چشمگیر صادرات روبه‌روست. آنچه انجمن فولاد در نامه اخیر خود هشدار داده، نه گلایه‌ای صنفی، بلکه زنگ خطری برای بازنگری در سیاست‌های اقتصادی است؛ سیاست‌هایی که اگر با اصلاح هوشمندانه و هماهنگی نهادی همراه نشود، می‌تواند موتور یکی از معدود صنایع ارزآور کشور را از حرکت بازدارد.

لایحه جنجالی بالاخره در مجمع تشخیص مصلحت تصویب شد؛

پیوست مشروط

در اقدامی که می‌تواند مسیر تعاملات اقتصادی ایران با جهان خارج را متحول سازد، مجمع تشخیص مصلحت نظام با الحاق «مشروط» جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم (CFT) موافقت کرد. این تصمیم، پس از سال‌ها بحث و جدل داخلی، به عنوان گامی کلیدی برای خروج تدریجی ایران از انزوای مالی و کاهش ریسک‌های بانکی بین‌المللی ارزیابی می‌شود.