به گزارش ایراسین، انرژیهای تجدیدپذیر طی دو دهه اخیر بهعنوان یکی از ارکان اصلی گذار جهانی انرژی مطرح شدهاند. گزارشهای نهادهایی مانند آژانس بینالمللی انرژی (IEA) و آژانس بینالمللی انرژیهای تجدیدپذیر (IRENA) نشان میدهد که کاهش مداوم هزینه فناوریهای خورشیدی و بادی، همراه با دغدغههای زیستمحیطی و الزامات کاهش انتشار گازهای گلخانهای، موجب شده کشورها الگوهای نوینی برای جذب سرمایهگذاری در این بخش طراحی کنند.
تجارب موفق جهانی بیانگر آن است که شکلگیری بازارهای پایدار، ارائه مشوقهای اقتصادی، طراحی قراردادهای بلندمدت خرید برق، و مدیریت علمی ریسک، پیشنیاز توسعه قابل اتکای انرژی پاک به شمار میرود. در این چارچوب، بررسی رویکردها و چالشهای جذب سرمایه در پروژههای خورشیدی و بادی در ایران اهمیت ویژهای پیدا میکند
سید مهرداد هاشمیان، کارشناس حوزه انرژی، در گفتوگو با خبرنگار ایراسین با تأکید بر ضرورت تحول در الگوهای سرمایهگذاری بخش خصوصی در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر، گفت: برای جذب سرمایهگذاری مؤثر در پروژههای خورشیدی و بادی، طراحی مدلهای اقتصادی جذاب که بتواند ریسکها را کاهش داده و سودآوری سرمایهگذاران را تضمین کند، یک ضرورت اجتنابناپذیر است. تحقق این هدف نیازمند ترکیبی از ابزارهای مالی، حمایتهای دولتی، سیاستهای پایدار و مدیریت حرفهای ریسک است.
وی با اشاره به نقش تأمین مالی در توجیهپذیری اقتصادی این پروژهها افزود: ارائه تسهیلات بانکی و وامهای کمبهره با شرایط بازپرداخت انعطافپذیر میتواند فشار سرمایهگذاری اولیه را به شکل قابلتوجهی کاهش دهد. بازپرداخت این تسهیلات باید متناسب با جریان درآمدی حاصل از فروش برق تنظیم شود تا سرمایهگذار با ریسک نقدینگی مواجه نشود. همچنین دولت میتواند از طریق بانکهای دولتی و مؤسسات مالی خصوصی، خطوط اعتباری ویژهای را برای توسعه پروژههای تجدیدپذیر اختصاص دهد.
هاشمیان ادامه داد: معافیتهای مالیاتی و گمرکی نیز نقش مهمی در جذابسازی این حوزه دارد. اعطای معافیتهای مالیاتی شامل مالیات بر درآمد، مالیات بر ارزش افزوده و عوارض محلی، انگیزه سرمایهگذاری را افزایش میدهد. علاوه بر این، معافیت از حقوق و عوارض گمرکی برای واردات تجهیزات و فناوریهای مرتبط با انرژیهای تجدیدپذیر، هزینههای اولیه پروژهها را به میزان قابلتوجهی کاهش میدهد.
اهمیت مدلهای قراردادی پایدار
این کارشناس حوزه انرژی در تشریح اهمیت مدلهای قراردادی پایدار تصریح کرد: قراردادهای خرید تضمینی برق یا همان PPA با دورههای بلندمدت ۱۵ تا ۲۰ ساله و قیمتگذاری متناسب با هزینههای واقعی تولید، مهمترین ابزار اطمینانبخشی به سرمایهگذاران است. این قراردادها جریان درآمدی پایدار را تضمین کرده و ریسک بازپرداخت سرمایه را به حداقل میرساند.
وی همچنین به نقش مشارکت دولت و بخش خصوصی اشاره کرد و گفت: در پروژههای بزرگ خورشیدی و بادی، مشارکت مستقیم دولت و بخش خصوصی در قالب تأمین مالی مشترک، تقسیم سود و ریسک، یکی از مؤثرترین روشها برای افزایش جذابیت سرمایهگذاری و کاهش مخاطرات اقتصادی است.
هاشمیان با تأکید بر ضرورت کاهش هزینههای سرمایهگذاری افزود: توسعه فناوری و سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه برای افزایش راندمان پنلهای خورشیدی، توربینهای بادی و سیستمهای ذخیرهسازی انرژی، منجر به کاهش هزینه تولید برق و افزایش سودآوری پروژهها میشود. همکاری با دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی نیز نقش مهمی در بومیسازی فناوری و کاهش وابستگی خارجی دارد.
وی ادامه داد: خرید گروهی تجهیزات از طریق کنسرسیومهای سرمایهگذاری یا مشارکت چند پروژه بهصورت همزمان، موجب کاهش قیمت تمامشده، افزایش قدرت چانهزنی در بازار جهانی تجهیزات و در نهایت بهبود اقتصاد پروژهها خواهد شد.
این کارشناس حوزه انرژی در بخش دیگری از سخنان خود به اهمیت توسعه بازار داخلی اشاره کرد و گفت: افزایش مصرف انرژیهای تجدیدپذیر در بخشهای صنعت، ساختمان، کشاورزی و حملونقل از طریق سیاستهای تشویقی، نقش کلیدی در ایجاد بازار پایدار برای تولیدکنندگان برق پاک دارد. بدون شکلگیری تقاضای پایدار، هیچ مدلی برای سرمایهگذاری دوام نخواهد داشت.
نقش سیاستگذاری پایدار
وی همچنین ارتقای آگاهی عمومی را یکی از ارکان توسعه این صنعت دانست و افزود: برگزاری کمپینهای آموزشی، نمایشگاهها و همایشهای تخصصی میتواند آگاهی عمومی نسبت به مزایای اقتصادی و زیستمحیطی انرژیهای تجدیدپذیر را افزایش داده و تقاضای اجتماعی برای این نوع انرژی را تقویت کند.
هاشمیان با تأکید بر نقش سیاستگذاری پایدار تصریح کرد: تدوین سیاستهای بلندمدت و شفاف، تعیین اهداف ملی تولید انرژی تجدیدپذیر، ایجاد مشوقهای پایدار و حذف مقررات متغیر و غیرقابل پیشبینی، مهمترین عوامل جلب اعتماد سرمایهگذاران به شمار میرود. در کنار آن، اجرای پروژههای پایلوت و نمونه موفق خورشیدی و بادی میتواند بهعنوان الگوی عملیاتی برای سایر سرمایهگذاران عمل کرده و ریسک ذهنی ورود به این حوزه را کاهش دهد.
وی در ادامه به موضوع مدیریت ریسک اشاره کرد و گفت: ارائه ابزارهای مدیریت ریسک از جمله بیمههای تخصصی برای پوشش حوادث طبیعی، نوسانات بازار و ریسکهای سیاسی، نقش مهمی در افزایش اطمینان سرمایهگذاران دارد. همچنین تنوعبخشی در سبد پروژهها از طریق ترکیب طرحهای خورشیدی و بادی، ریسک وابستگی به یک منبع انرژی را کاهش داده و پایداری اقتصادی سرمایهگذاری را تقویت میکند.
این کارشناس حوزه انرژی در جمعبندی سخنان خود تأکید کرد: ایجاد یک مدل اقتصادی جذاب برای بخش خصوصی در پروژههای خورشیدی و بادی، نیازمند رویکردی جامع شامل تسهیلات مالی، قراردادهای بلندمدت خرید برق، کاهش هزینههای سرمایهگذاری، حمایتهای سیاستی و مدیریت حرفهای ریسک است. با توجه به ظرفیتهای اقلیمی گسترده ایران در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر، اجرای این الگوها میتواند نقش مهمی در کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی، ارتقای امنیت انرژی، رشد اقتصادی و ایجاد فرصتهای شغلی پایدار ایفا کند.
ارسال نظر