به گزارش ایراسین، ایالات متحده قصد دارد با هشت کشور متحد، توافق‌هایی در چارچوب تلاش تازه‌ای برای تقویت زنجیره تأمین تراشه‌های رایانه‌ای و مواد معدنی حیاتی موردنیاز فناوری هوش مصنوعی منعقد کند؛ موضوعی که به گفته عالی‌ترین مقام اقتصادی وزارت خارجه آمریکا در حال پیگیری است.

این ابتکار که ادامه تلاش‌هایی از دوره اول دولت ترامپ محسوب می‌شود، در شرایطی دنبال می‌شود که آمریکا به‌دنبال کاهش وابستگی به چین است. نخستین گام این طرح، نشست ۱۲ دسامبر در کاخ سفید خواهد بود؛ نشستی میان آمریکا و همتایان آن از ژاپن، کره‌جنوبی، سنگاپور، هلند، بریتانیا، اسرائیل، امارات متحده عربی و استرالیا؛ موضوعی که «جیکوب هِلبرگ» معاون وزیر خارجه آمریکا در امور اقتصادی در یک گفت‌وگو اعلام کرد.

تمرکز بر انرژی، مواد معدنی و زیرساخت هوش مصنوعی

هِلبرگ که پیش‌تر مشاور شرکت Palantir Technologies بوده، گفت این نشست بر دستیابی به توافق در حوزه‌های انرژی، مواد معدنی حیاتی، تولید پیشرفته نیمه‌هادی‌ها، زیرساخت هوش مصنوعی و لجستیک حمل‌ونقل متمرکز است.

به گفته او، انتخاب این کشورها دلایل متفاوتی دارد؛ از دارا بودن مهم‌ترین شرکت‌های تولید تراشه گرفته تا برخورداری از منابع کلیدی مواد معدنی حیاتی.

هِلبرگ تصریح کرد: «واضح است که در حوزه هوش مصنوعی، رقابت تنها بین دو قدرت است: آمریکا و چین. ما خواهان رابطه‌ای مثبت و باثبات با چین هستیم، اما آماده رقابت نیز هستیم تا شرکت‌های ما بتوانند بدون وابستگی‌های پرخطر، به توسعه فناوری‌های تحول‌آفرین ادامه دهند.»

این ابتکار بر پایه سال‌ها تلاش دولت‌های قبلی برای تقویت زنجیره تأمین مواد معدنی حیاتی بنا شده است؛ تلاش‌هایی که هدف آن کاهش وابستگی غرب به چین بوده است. وزارت خارجه آمریکا در دوره اول دولت ترامپ، برنامه «ابتکار راهبری منابع انرژی آمریکا» را با هدف تأمین زنجیره مواد معدنی حیاتی مانند لیتیوم و کبالت راه‌اندازی کرد. دولت بایدن نیز «مشارکت امنیت مواد معدنی» را توسعه داد که هدف آن هدایت سرمایه‌گذاری خارجی و دانش فنی غرب به بخش معدن کشورهای در حال توسعه بود.

چین و کنترل بازار عناصر نادر خاکی

با وجود این اقدامات، آمریکا و سایر کشورها هنوز نتوانسته‌اند وابستگی خود به چین در حوزه عناصر نادر خاکی را کاهش دهند. طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، چین بیش از ۹۰ درصد ظرفیت جهانی فرآوری عناصر نادر خاکی و آهنرباهای دائمی را در اختیار دارد؛ در حالی که کشور دوم، مالزی، تنها ۴ درصد سهم دارد.

چین در اوایل اکتبر مقررات سخت‌گیرانه‌تری برای صادرات عناصر نادر خاکی اعلام کرد اما پس از دیدار ترامپ و شیء جین‌پینگ، اجرای این محدودیت‌ها را برای یک سال تعلیق کرد.

هِلبرگ گفت که برخلاف ابتکار دولت بایدن که بیش از ۱۲ کشور را شامل می‌شد، تمرکز او بر کشورهای تولیدکننده است. به گفته او، اگرچه ابتکار دولت ترامپ بر مواد معدنی حیاتی تأکید داشت، اما در آن زمان هنوز پلتفرم‌های عمومی هوش مصنوعی مانند ChatGPT معرفی نشده بود؛ بنابراین طرح جدید همه لایه‌های فناوری مرتبط با هوش مصنوعی را دربر می‌گیرد، نه فقط یک بخش آن را.

هِلبرگ ۳۶ ساله پیش‌تر مشاور ارشد مدیرعامل Palantir، «الکس کارپ» بود و همچنین از بنیان‌گذاران «انجمن هیل اند ولی»، محفل مشترک رهبران فناوری و قانون‌گذاران آمریکایی در حوزه چالش‌های امنیت ملی و رقابت فناورانه با چین است.

او این ابتکار را یک راهبرد «آمریکامحور» توصیف کرد، نه رویکردی واکنشی در برابر چین.

معاون وزیر خارجه آمریکا گفت: «کشورهای مشارکت‌کننده، اثر تحول‌آفرین هوش مصنوعی را بر اقتصاد و نیز توان نظامی کشورها به‌خوبی درک کرده‌اند. آن‌ها می‌خواهند بخشی از رونق جهانی هوش مصنوعی باشند.»