پایگاه خبری تحلیلی ایراسین؛ نمودار تازه‌ای از رتبه‌بندی بزرگ‌ترین شرکت‌های معدنی جهان در سال ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که بازار جهانی معدن همچنان در اختیار چند کشور محدود است، براساس داده‌های منتشرشده از پایگاه CompaniesMarketCap، مجموع ارزش بازار ۲۰ شرکت بزرگ معدنی دنیا به بیش از ۱.۶ تریلیون دلار رسیده، در صدر این فهرست نام شرکت‌های استرالیایی و چینی بیش از سایر کشورها به چشم می‌خورد؛ مسئله‌ای که نشان‌دهنده تمرکز قدرت معدنی در آسیا و اقیانوسیه است.
استرالیا با در اختیار داشتن سه شرکت بزرگ BHP، Rio Tinto و Fortescue در جایگاه نخست بازار جهانی معدن ایستاده است.
ارزش بازار شرکت BHP به بیش از ۱۲۵ میلیارد دلار رسیده و همچنان عنوان بزرگ‌ترین شرکت معدنی جهان را در اختیار دارد. Rio Tinto نیز با حدود ۹۷ میلیارد دلار در رتبه دوم ایستاده و سهم بالایی از تولید و صادرات سنگ‌آهن جهان را تأمین می‌کند.
استرالیا در یک دهه گذشته با توسعه زیرساخت‌های معدنی و صادراتی، سرمایه‌گذاری در معادن لیتیوم و مس و پیوند قوی با بازار چین توانسته موقعیت خود را در بازارهای جهانی تثبیت کند، کارشناسان معتقدند تمرکز این کشور بر استخراج مواد معدنی مورد نیاز برای انرژی‌های نو از جمله نیکل، کبالت و لیتیوم مسیر استرالیا را از یک صادرکننده سنتی سنگ‌آهن به قدرت اصلی مواد خام فناوری‌های سبز تغییر داده است.
چین؛ رشد سریع در سایه انرژی و فلزات استراتژیک
در رده‌های بعدی، چین با دو شرکت بزرگ China Shenhua و Zijin Mining در میان ۱۰ غول نخست قرار دارد.
China Shenhua با بیش از ۱۰۲ میلیارد دلار ارزش بازار، بزرگ‌ترین شرکت زغال‌سنگ جهان و سومین شرکت معدنی بزرگ دنیا است، این شرکت نقشی کلیدی در تأمین انرژی داخلی چین دارد، در کنار آن Zijin Mining با حدود ۵۷ میلیارد دلار ارزش بازار به سرعت در حال گسترش فعالیت خود در حوزه استخراج طلا، مس و لیتیوم است و به‌ویژه در کشورهای آفریقایی و آمریکای جنوبی سرمایه‌گذاری گسترده‌ای انجام داده است.
تحلیل‌گران معتقدند که چین در حال حرکت از یک اقتصاد مصرف‌کننده مواد خام به سمت کنترل زنجیره تأمین جهانی مواد معدنی حیاتی است، حرکتی که رقابت ژئواقتصادی جدیدی را در بازارهای جهانی معدن رقم خواهد زد.
در قاره آمریکا، تمرکز شرکت‌های بزرگ بر فلزات گران‌بهاست، شرکت آمریکایی Newmont با ۴۷.۷ میلیارد دلار ارزش بازار همچنان بزرگ‌ترین تولیدکننده طلا در جهان به‌شمار می‌رود و پس از آن، Barrick Gold کانادایی با ۲۷.۸ میلیارد دلار و Wheaton Precious Metals با ۲۶.۵ میلیارد دلار در رده‌های بعدی قرار دارند،در حوزه مس نیز، Southern Copper و Freeport-McMoRan با ارزش‌های ۷۶.۹ و ۵۷.۵ میلیارد دلار از مهم‌ترین بازیگران بازار جهانی هستند؛ در مجموع، آمریکای شمالی با تمرکز بر استخراج طلا، نقره و مس بیش از ۳۰ درصد از کل ارزش بازار جهانی شرکت‌های معدنی را در اختیار دارد.
اروپا و خاورمیانه؛ بازیگران کمتر اما مؤثر
در اروپا، شرکت Glencore سوئیسی با ۵۴.۷ میلیارد دلار در صدر شرکت‌های معدنی قاره قرار دارد، این شرکت که در زمینه‌های زغال‌سنگ، نفت، فلزات پایه و تجارت مواد خام فعالیت می‌کند، یکی از متنوع‌ترین ساختارهای تولیدی جهان را دارد.
در بریتانیا نیز شرکت Anglo American با ۳۶.۷ میلیارد دلار جایگاه قابل توجهی در تولید مس، پلاتین و الماس دارد.
در خاورمیانه، شرکت معادن عربستان (Ma’aden) با ۴۸.۸ میلیارد دلار ارزش بازار توانسته در فهرست ۲۰ شرکت نخست جهانی قرار گیرد، این شرکت با تمرکز بر فسفات، آلومینیوم و طلا بخشی از سیاست کلان عربستان برای تنوع‌بخشی اقتصاد از نفت به معدن را پیش می‌برد.
تغییر توازن جهانی از سوخت فسیلی به مواد معدنی حیاتی
تحلیل داده‌های بازار نشان می‌دهد که جهت‌گیری سرمایه جهانی از زغال‌سنگ و نفت به سمت فلزات حیاتی برای اقتصاد سبز تغییر یافته، کشورهایی که زودتر در حوزه استخراج و فرآوری این مواد (مثل لیتیوم، نیکل، کبالت و مس) سرمایه‌گذاری کرده‌اند، در سال‌های آینده بازیگران اصلی اقتصاد انرژی‌های نو خواهند بود.
در این میان، استرالیا و چین در حال تثبیت جایگاه خود به‌عنوان رهبران معدن‌داری قرن بیست‌ویکم هستند؛ در حالی که کشورهای نفت‌محوری مانند عربستان نیز با نگاه استراتژیک به معدن، به‌دنبال ورود به این رقابت جهانی‌اند.
به نظر می‌رسد دهه ۲۰۳۰، دهه مواد معدنی حیاتی و فلزات سبز خواهد بود جایی که معادن نه تنها منبع ثروت، بلکه موتور تحول اقتصاد جهانی خواهند شد.
ارسال نظر