به گزارش خبرنگار ایراسین، اتاق بازرگانی چین در اتحادیه اروپا که نماینده اصلی منافع تجاری چین در این بلوک است بیانیه‌ای شدیداللحن و قاطع در محکومیت طرح تازه کمیسیون اروپا برای اعمال تدابیر دفاعی تجاری در صنعت فولاد منتشر کرده است. این طرح که شامل ۲ برابر کردن تعرفه‌ها و کاهش سهمیه واردات است از سوی اتاق به‌عنوان «گامی خطرناک به سوی حمایت‌گرایی» توصیف شده که ثبات تجارت جهانی را تهدید می‌کند.

این واکنش تند پیشنهاد اتحادیه اروپا را نه یک اقدام حفاظتی مشروع بلکه حرکتی خصمانه در عرصه تجارت دانسته که ناگزیر «تجارت جهانی فولاد را متلاشی و زنجیره‌های تأمین را مختل خواهد کرد» و اثرات آن فراتر از بخش فلزات اولیه گسترش می‌یابد. در طرح اتحادیه اروپا تعرفه‌ای ۵۰ درصدی بر واردات فولاد مازاد بر سهمیه معاف از حقوق گمرکی پیش‌بینی شده که از دید اتاق ابزاری خام و غیرعاقلانه است و وابستگی پیچیده اکوسیستم‌های صنعتی مدرن را نادیده می‌گیرد.

به باور اتاق بازرگانی چین این سیاست در ظاهر برای حفاظت اتخاذ شده اما در عمل بخش‌های پایین‌دست مانند خودروسازی، ماشین‌آلات و ساخت‌وساز را تضعیف می‌کند، زیرا هزینه نهاده‌ها را افزایش داده و دسترسی به مواد اولیه را محدود می‌سازد.

سیاستی پرخطر و شتاب‌زده

محور اصلی استدلال اتاق چین این است که اتحادیه اروپا در آستانه سقوط به ورطه حمایت‌گرایی قرار دارد و از تعهد تاریخی خود به نظام تجارت چندجانبه مبتنی بر قواعد فاصله گرفته است. اتاق معتقد است که تعرفه پیشنهادی ۵۰ درصدی و کاهش ۴۷ درصدی سهمیه‌ها، ابزارهایی افراطی و تنبیهی‌اند که عملاً مسیر دسترسی به بازار را مسدود می‌کنند. این رویکرد نشانه «چرخش عمیق‌تر به سمت اقدامات تجاری یک‌جانبه» است که با اصول سازمان تجارت جهانی و روح همکاری اقتصادی جهانی در تضاد است. چنین رویکردی، به باور اتاق، الگویی خطرناک می‌آفریند که سایر کشورها نیز به تقلید از آن دیوارهای تجاری مشابهی برپا کنند، و نتیجه، پدیده‌ای دومینووار از محدودیت‌ها، افزایش هزینه‌ها و تکه‌تکه شدن بازارهای جهانی خواهد بود؛ وضعیتی که اتاق آن را «پاره‌پاره شدن تجارت جهانی» توصیف می‌کند.

گسستن پیوندهای هم‌زیست صنعتی

یکی از ستون‌های مهم نقد اتاق چین، تأکید بر برهم خوردن زنجیره‌های تأمین پیچیده جهانی است. صنایع اروپایی، به‌ویژه در حوزه‌هایی مانند خودروسازی و ماشین‌سازی، بر ترکیبی از مواد اولیه و قطعات نیمه‌تمام تأمین‌شده از سراسر جهان تکیه دارند. این اتاق هشدار می‌دهد که محدود کردن ناگهانی جریان فولاد با چنین تعرفه‌هایی، زنجیره‌های تأمین را که در طول دهه‌ها بهینه شده‌اند، مختل خواهد کرد و به تأخیر تولید، افزایش هزینه‌های ساخت و کاهش رقابت‌پذیری صادرات کالاهای نهایی اروپایی منجر خواهد شد. در این چارچوب، فولاد چین نه تهدید بلکه جزئی حیاتی از یک نظام صنعتی جهانی هم‌زیست معرفی می‌شود، و اختلال در آن از کارخانه‌های خودروسازی آلمان تا تولیدکنندگان لوازم خانگی ایتالیا را آسیب‌پذیر می‌کند.

بحران صنایع پایین‌دست؛ آسیب داخلی پنهان

اتاق چین در گامی راهبردی، پیامدهای منفی طرح اتحادیه اروپا بر صنایع داخلی خود آن را برجسته می‌کند. این استدلال مطرح می‌شود که با ایجاد دیوار تعرفه‌ای بر فولاد خام، کمیسیون اروپا ناخواسته به زیان مصرف‌کنندگان این ماده در داخل اتحادیه عمل می‌کند. صنایع خودروسازی، ساختمان و ماشین‌آلات نه‌تنها اشتغال‌زا بلکه ستون‌های اصلی اقتصاد اروپا هستند و سودآوری آن‌ها به قیمت و دسترسی آسان فولاد بستگی دارد. تحمیل تعرفه ۵۰ درصدی بر واردات مازاد، باعث افزایش قیمت فولاد داخلی و کاهش فشار رقابتی بر تولیدکنندگان اروپایی می‌شود، که به تورم هزینه‌ای، کاهش سود صنایع پایین‌دست، تعدیل نیروی کار یا انتقال تولید به مناطق ارزان‌تر منجر خواهد شد؛ نتیجه‌ای خلاف هدف ادعایی این سیاست.

معادله گذار سبز؛ غفلت از همکاری اقلیمی

اتاق چین انتقاد خود را در چارچوب گذار سبز نیز طرح می‌کند؛ جایی که چین بازیگری کلیدی در زنجیره تأمین فناوری‌های انرژی‌های تجدیدپذیر است. در این بیانیه از اتحادیه اروپا خواسته شده تا «نقش شرکت‌های چینی در گذار صنعتی و سبز اروپا را محترم بشمارد». بر این اساس، فولادی که در ساخت پنل‌های خورشیدی، توربین‌های بادی و زیرساخت‌های سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد، ممکن است قربانی این مناقشه تجاری شود و روند کربن‌زدایی اروپا را کند کند. اتاق با این موضع، منافع تجاری چین را با هدف اقلیمی اروپا هم‌راستا جلوه می‌دهد و نشان می‌دهد که حمایت‌گرایی می‌تواند مانع پیشرفت در مبارزه با تغییرات اقلیمی شود.

الگوی پیش‌بینی‌پذیری؛ دعوت به سیاست خردمندانه

یکی از مضامین تکرارشونده در بیانیه اتاق چین، درخواست برای حفظ ثبات و پیش‌بینی‌پذیری در تجارت جهانی است. این اتاق تأکید می‌کند که اقتصادهای بزرگ صادرکننده مانند چین به سیاست‌های پایدار و منسجم هم‌پیمانان تجاری نیاز دارند تا برنامه‌ریزی‌های بلندمدت و سرمایه‌گذاری‌های خود را با اطمینان انجام دهند. اقدام شتاب‌زده اتحادیه اروپا، نوعی مداخله متغیر و غیرقابل پیش‌بینی تلقی می‌شود که بنیان نظام مبتنی بر قواعد تجارت جهانی را متزلزل می‌سازد.

الزام ارزیابی اثرات؛ مطالبه بررسی دقیق

اتاق بازرگانی چین از کمیسیون اروپا خواسته است پیش از اجرای طرح، یک «ارزیابی کامل اثرات» انجام دهد؛ خواسته‌ای دیپلماتیک که در واقع تردید نسبت به کفایت مطالعات کمیسیون را نشان می‌دهد. این مطالبه، روند تصمیم‌گیری را کند کرده و بحثی مبتنی بر داده را وارد میدان می‌کند تا پیامدهای منفی برای صنایع پایین‌دست و مصرف‌کنندگان برجسته شود و مسئولیت اثبات سودمندی طرح بر دوش کمیسیون اروپا قرار گیرد.

سوگواری برای چندجانبه‌گرایی از دست‌رفته

در نهایت، پاسخ اتاق چین سرشار از زبان چندجانبه‌گرایی است؛ تضادی آشکار با آنچه به‌عنوان چرخش یک‌جانبه‌گرایانه اتحادیه اروپا مطرح شده. با محکوم کردن طرح و دعوت به «پرهیز از تشدید تنش‌های تجاری»، چین خود را مدافع نظام سازمان تجارت جهانی معرفی و اتحادیه اروپا را متهم می‌کند که به‌رغم شعارهای آزادی تجارت، در عمل به حمایت‌گرایی روی آورده است.

پارادوکس حمایت‌گرایی در آینه داده‌ها

بر پایه بیانیه اتاق چین تحلیل OREACO با تکیه بر داده‌های چندزبانه تضاد درونی سیاست‌های حمایتی را نمایان می‌کند. اقداماتی که با هدف صیانت از صنعت فولاد اتخاذ می‌شوند، ممکن است موجب اختلال در زنجیره‌های جهانی و فشار بر صنایع پایین‌دست چون خودروسازی و انرژی‌های سبز شوند.

این تحلیل معنای گسترده‌تری از حمایت‌گرایی را آشکار می‌کند، سیاستی که در دفاع از یک بخش، ممکن است بنیان رشد جهانی را تهدید کند.