به گزارش خبرنگار ایراسین، در معامله‌ای تازه و بی‌سابقه از منظر حجم و نوع کالای مبادله شده، ایران محموله‌ای شامل فلزات خام و فرآوری‌شده را به چین صادر کرد و در مقابل ۲ میلیون دلار قطعات و لوازم خودرو وارد کشور شد. آن هم بدون آنکه حتی یک دلار یا یورو در جریان باشد. این رویکرد، یادآور قرارداد معروف سریلانکا است که در قبال نفت ایران، چای تحویل داد. حالا فلزات ایران در مرکز توجه قرار گرفته‌اند؛ کالایی که می‌تواند هم نقشه تحریم‌ها را دور بزند و هم جایگاه ایران را در معادلات جدید بازار جهانی تثبیت کند.
فلز در برابر قطعات خودرو
طبق گزارش اختصاصی بلومبرگ، شرکت خودروسازی چری در چین در ازای واردات فلزات، از طریق واسطه‌هایی قطعات خودرو را به ایران ارسال می‌کند تا به این شکل تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را دور بزند. بر اساس این گزارش، در سال‌های اخیر شرکت خودروسازی چری در چین، از طریق واسطه‌هایی در استان آن‌هوئی، اقدام به ارسال قطعات خودرو به ایران کرده است که در ازای آن، فلزات خامی چون مس و روی از ایران به چین صادر شده‌اند. این مبادلات در قالب قراردادهای پایاپای انجام شده‌اند و بازتابی از تأثیر مستقیم تحریم‌های آمریکا و اروپا بر ساختار تجارت جهانی هستند. در حالی که در سه دهه گذشته، تجارت پایاپای تقریباً به فراموشی سپرده شده بود، حالا با افزایش تحریم‌ها علیه کشورهایی مانند ایران، روسیه و ونزوئلا، این شیوه مبادله دوباره در حال بازگشت است.
چرا فلز محور شد؟
فلزات، به‌ویژه روی و مس، از جمله کسب‌وکارهایی هستند که ایران در آن مزیت نسبی دارد و کیفیت تولید برخی محصولات داخلی در رقابت منطقه‌ای قابل دفاع است. چین – به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده فلزات در جهان – همواره به تأمین پایدار این مواد نیاز دارد. ترکیب این نیاز و توان ایران، زمینه‌ساز قراردادی شد که برای هر دو طرف صرفه اقتصادی بالایی دارد. به گفته تحلیلگران در دوره‌ای که مبادلات دلاری با ایران دشوار یا غیرممکن است، فلزات می‌توانند پاسپورت صادراتی کشور باشند. کالایی که هم ارزش بالایی دارد، هم قابلیت جایگزینی سریع با عرضه‌کنندگان دیگر ندارد.
حذف دلار؛ پیام به بازار جهانی
وقتی کشوری مانند چین، یک قرارداد چندمیلیون‌دلاری را بدون دلار امضا می‌کند، به جهان پیامی می‌دهد: دلار تنها زبان تجارت نیست. این پیام، تبعات ژئواکونومیک مهمی دارد. اگر این رویکرد میان کشورهای دیگر گسترش پیدا کند، سلطه دلار بر تجارت بین‌الملل می‌تواند به‌تدریج تضعیف شود. برای ایران، حذف دلار علاوه بر کاهش فشار تحریم‌ها، امکان انعطاف‌پذیری بیشتری در انتخاب شریک تجاری ایجاد می‌کند و سرعت تسویه و انتقال کالا را افزایش می‌دهد.
با توجه به موفقیت قرارداد ایران–چین، کارشناسان اقتصادی آینده‌ای را تصور می‌کنند که ایران شبکه‌ای از معاملات پایاپای در حوزه فلزات با کشورهای مختلف ایجاد کند. هند، اندونزی، برخی بازارهای آفریقایی و حتی کشورهای همسایه در آسیای مرکزی، همگی مشتری بالقوه فلزات ایران هستند. در چنین سناریویی، کشور می‌تواند بخش بزرگی از صادرات خود را در حوزه‌های غیرنفتی توسعه دهد، وابستگی به ارزهای خارجی کم کند و مقاومت اقتصادی‌اش را در برابر شوک‌های ارزی بیشتر سازد.
معامله فلزات ایران با چین فراتر از یک تبادل کالایی ساده است. این قرارداد نشانه تغییر عمق‌دار در الگوهای تجارت بین‌المللی و افزایش تمایل کشورها به حذف ارزهای تحت سلطه غرب از مبادلات است. اگر این مسیر با استراتژی منسجم و شرکای متعدد دنبال شود، فلزات می‌توانند به موتور محرک جدید تجارت خارجی ایران تبدیل شوند.
ارسال نظر