به گزارش خبرنگار ایراسین، دولت اندونزی رسماً بروز یک حادثه مهم آلودگی رادیواکتیو را اعلام کرده و ایزوتوپ سزیم -۱۳۷ را در محصولات میگو که از منطقه صنعتی مدرن چیکانده، واقع در شهرستان سراِنگ، استان بانتن، منشأ گرفته‌اند، شناسایی کرده است. این خبر توسط «ذوالکیفلی حسن»، وزیر هماهنگی امور غذایی و رئیس کارگروه ویژه مقابله با خطرات سزیم -۱۳۷، در یک نشست خبری در جاکارتا اعلام شد.
وی با تأکید بر اینکه این آلودگی به‌طور کامل به محدوده صنعتی چیکانده محدود شده و به زنجیره تأمین ملی میگو یا صادرات گسترده این محصول آسیبی وارد نکرده، تلاش کرد نگرانی‌های داخلی و بین‌المللی را کاهش دهد. دولت اندونزی با طبقه‌بندی منطقه چیکانده به‌عنوان «حادثه جدی»، اختیار قانونی برای اجرای فوری عملیات مهار، پاکسازی و پایش جامع به دست آورد.
منشأ آلودگی و مسیر انتشار
تحقیقات نشان داده که منشأ آلودگی کارخانه فولادسازی «پی‌تی پیتر متال تکنولوژی» بوده که در منطقه چیکانده فعالیت دارد و به‌عنوان ماده اولیه از قراضه فلزی استفاده می‌کند. ظاهراً گروهی از قراضه وارداتی حاوی منبع سزیم -۱۳۷ که احتمالاً از تجهیزات پزشکی پرتودرمانی یا ابزارهای صنعتی مستعمل ناشی شده وارد فرآیند ذوب فلز شده و طی این فرایند، ماده رادیواکتیو بخار شده و ذرات آلوده در هوا پراکنده شده‌اند. نزدیکی این کارخانه به مرکز بسته‌بندی میگو «پی‌تی بحاری مَکمور سِجاتی» که کمتر از دو کیلومتر فاصله دارد، باعث شده ذرات آلوده بر روی بسته‌بندی‌ها رسوب کنند و فرآورده‌ها و کانتینرهای حمل آنها آلوده شوند.
واکنش بین‌المللی و اقدامات دولت
اولین هشدار از سوی اداره غذا و داروی آمریکا صادر شد که در یک محموله میگوی منجمد وارداتی از اندونزی رد پای سزیم -۱۳۷ پیدا کرد و این مسئله را به دولت اندونزی اطلاع داد. در نتیجه، عملیات گسترده‌ای در بندر تانجونگ پریوک آغاز شد تا کانتینرهای قراضه آلوده بازصادرات شوند. تاکنون ۱۴ کانتینر آلوده به کشور مبدأ بازگردانده شده و ۹ کانتینر دیگر که از فیلیپین آمده‌اند و آلوده‌اند نیز آماده بازگشت هستند. وزیر حسن هشدار داد که استفاده مجدد از این کانتینرها چه برای حمل میگو و چه کالاهای دیگر خطرناک است.
ویژگی‌های خطرناک سزیم -۱۳۷
سزیم -۱۳۷ با نیمه‌عمر ۳۰ سال، علاوه بر پرتوهای بتا، گاماهای قدرتمند منتشر می‌کند و در محیط‌های آبی رفتار شیمیایی مشابه پتاسیم دارد، بنابراین به‌راحتی وارد بافت آبزیان می‌شود و می‌تواند در عضلات آنها تجمع یابد. گرچه خطر سلامت از مصرف محدود یک وعده میگوی آلوده اندک است، اما نگرانی اصلی، خطر انباشت طولانی‌مدت در صورت ورود گسترده به زنجیره غذایی است.
پیامدهای اقتصادی و تجاری
اندونزی یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان میگو به بازارهای آمریکا، ژاپن و اتحادیه اروپا است؛ بازارهایی که استانداردهای ایمنی غذایی بسیار سختگیرانه دارند. هرگونه تصور از ضعف کنترل کیفی می‌تواند به ممنوعیت واردات و خسارت شدید اقتصادی منجر شود. دولت با شفافیت و اقدام سریع، محدوده آلودگی را مشخص و محموله‌های آلوده را بازصادرات کرده تا اعتماد بازارهای جهانی حفظ شود.
نواقص مقرراتی و برنامه پاکسازی
این حادثه شکاف مهمی را در زنجیره جهانی قراضه نمایان کرد، جایی که عدم پایش دقیق می‌تواند منابع رادیواکتیو را وارد فرآیندهای صنعتی کند. احتمالاً نصب گیت‌های پرتویاب در تمام مراکز واردات قراضه و کارخانه‌های فولاد بر پایه مواد بازیافتی اجباری خواهد شد. عملیات پاکسازی منطقه حادثه‌دیده شامل شناسایی کامل آلودگی، جمع‌آوری و دفع پسماند رادیواکتیو با رعایت استانداردهای ایمنی بین‌المللی و ذخیره‌سازی طولانی‌مدت خواهد بود. این روند پرهزینه و زمان‌بر زیر نظر سازمان مقررات انرژی هسته‌ای اندونزی اجرا می‌شود و می‌تواند الگوی پیشگیری برای کشورهای صنعتی نوظهور باشد.
این رویداد نشان داد که یک منبع رادیواکتیو از صنعت فولاد می‌تواند در فاصله‌ای کوتاه، زنجیره غذایی را تحت‌تأثیر قرار دهد. از منظر سیاست‌گذاری، اهمیت پایش چندلایه برای صنایع به ظاهر نامرتبط روشن شد؛ امری که بدون آن، یک محموله قراضه می‌تواند به بحران جهانی ایمنی غذایی منجر شود.
ارسال نظر